દેશના અનેક રાજ્યોમાં આકરી ગરમીના કારણે પાણીની કટોકટી સર્જાઈ છે અને દુષ્કાળ જેવી સ્થિતિ સર્જાઈ છે. લોકો પાણીના દરેક ટીપાને તરસી રહ્યા છે. ઘણી જગ્યાએ લોકો ગંદુ પાણી પીવા મજબૂર છે. પરંતુ કેટલાક ગામો એવા પણ છે જેમણે પાણીનો બચાવ કરીને પીવાના પાણીની સમસ્યાને જડમૂળથી નાબૂદ કરી છે. ઉત્તર
પાલનપુર ગુજરાતનું એક શહેર છે. માત્ર ગુજરાત જ નહીં, અહીં રહેતા 200 પરિવારો આખા દેશ માટે એક દાખલો બેસાડી રહ્યા છે. આ લોકો લગભગ 20 વર્ષથી વરસાદની મોસમમાં સાચવેલ પાણી જ પીવે છે. બે દાયકાથી અહીં કોઈએ ટેન્કર મંગાવ્યું નથી, ન તો કોઈ રેફ્રિજરેટરનું પાણી વાપરે છે.
PH મૂલ્ય અને TDS પણ આસપાસના પાણી કરતાં વધુ સારા છે :
વાસ્તવમાં, ગુજરાતના પાલનપુરમાં લોકોએ વરસાદી પાણીને બચાવવા માટે ભોંયરામાં ટાંકી બનાવી છે. આ ટાંકીઓ વર્ષમાં એકવાર સાફ કરવામાં આવે છે. ડીબીના અહેવાલો અનુસાર, પાણીની ગુણવત્તા ચકાસવા માટે તેનો લેબ ટેસ્ટ પણ કરવામાં આવ્યો હતો. રિપોર્ટમાં પુષ્ટિ કરવામાં આવી છે કે આ પાણી સંપૂર્ણપણે પીવાલાયક છે અને તેની આસપાસના પાણી કરતાં વધુ સારી PH મૂલ્ય અને TDS છે.
ગીતામાંથી મળેલ સમસ્યાનું સમાધાન :
બીએએમએસ ડોક્ટર મહેશ અખાણીએ જણાવ્યું કે તેમનો પરિવાર દાયકાઓ પહેલા રાજકોટમાં રહેતો હતો. પાણીની ગંભીર કટોકટી હતી. જ્યારે તેણે આ સમસ્યા તેના શિક્ષકને જણાવી તો તેણે કહ્યું કે ગીતામાં તેનો ઉકેલ છુપાયેલો છે. ઓમ કરાગ્રે વસતે લક્ષ્મી:, કર્મધે સરસ્વતી. કર્મુલે ચ ગોવિન્દઃ પ્રભાતે કુરુદર્શનમ્ । ઉદાહરણ આપતાં તેમણે કહ્યું કે આપણે રોજ સવારે આ શ્લોક વાંચીએ છીએ અને ધરતીને પ્રણામ કરીએ છીએ. પૃથ્વી આપણી માતા છે, પૃથ્વી માટે આકાશમાંથી પાણી આવે છે પરંતુ સંરક્ષણના અભાવે તે વેડફાઈ જાય છે. આ પછી બધાને આ વાત સમજાઈ અને 17 હજારથી વધુ કુવાઓ અને નાના તળાવોને જોડીને જળ સંચયનું કામ શરૂ કર્યું.
30 લાખ લીટર પાણીનો સંગ્રહ થયો છે :
ડોક્ટર મહેશ અખાણીએ જણાવ્યું કે પાલનપુર અને તેની આસપાસના લગભગ 1200 પરિવારો આ સમુદાયના છે. પરંતુ ફ્લેટ કે નાના મકાનમાં રહેતા હોવાથી તેમની પાસે જળ સંચયની સુવિધા નથી. પરંતુ જેમની પાસે જગ્યા છે તેઓ પાણી બચાવે છે. ડો.અખાણી પણ આ સમુદાયના વડા છે. તેમણે કહ્યું કે 200 થી વધુ પરિવારો 30 લાખ લિટર પાણીનો સંગ્રહ કરે છે.
નક્ષત્ર જોઈને પાણી એકત્ર થાય છે :
શિક્ષક વસંત ઠક્કરે જણાવ્યું કે અમે નક્ષત્ર જોઈને પાણી બચાવવાનું કામ કરીએ છીએ. વરસાદ શરૂ થતાંની સાથે જ અમે તૈયારી કરીએ છીએ. આ કાર્ય માટે આદ્રા નક્ષત્ર શ્રેષ્ઠ માનવામાં આવે છે. જો આ સમય દરમિયાન વરસાદ ન પડે તો તમે માઘમાં, પછી શ્લેષમાં અને પછી રોહિણીમાં પાણી રાખી શકો છો. માગમાં મહત્તમ જળસંગ્રહ થાય તેવા પ્રયાસો થાય છે, તે સારી વાત છે.
