ચાણક્ય નીતિ અનુસાર, જ્યારે વ્યક્તિ સફળતા પ્રાપ્ત કરે છે, ત્યારે તેને સુખ અને સમૃદ્ધિ મળે છે. આ કારણે કેટલાક લોકોને ઈર્ષ્યા પણ થવા લાગે છે અને દુશ્મનીની લાગણી થવા લાગે છે. આ લોકો ધ્યેયમાં અવરોધ ઉભો કરવાનો પ્રયાસ કરે છે. આ શત્રુઓનો સામનો કરવા માટે આચાર્ય ચાણક્યએ કેટલીક આવશ્યક બાબતો જણાવી છે, જેના દ્વારા શત્રુઓને પરાજિત કરી શકાય છે. તો ચાલો આ બાબતો વિશે વિગતવાર જાણીએ.
ચાણક્ય નીતિ અનુસાર, દુશ્મનો હંમેશા નબળા પરિસ્થિતિઓનો ફાયદો ઉઠાવવાનો પ્રયાસ કરે છે. દુશ્મનની ક્યારેય અવગણના ન કરવી જોઈએ. શત્રુ ત્યારે જ હુમલો કરે છે જ્યારે વ્યક્તિ બેદરકાર બની જાય અને દુશ્મનની હરકતો પર નજર ન રાખે.
આચાર્ય ચાણક્ય અનુસાર દરેક સફળ વ્યક્તિનો કોઈને કોઈ દુશ્મન હોય છે. આ શત્રુઓ સફળતામાં બાધારૂપ બને છે. તેઓ સમયાંતરે કામમાં વિક્ષેપ પાડવાનો પ્રયાસ કરે છે. દુશ્મનો હંમેશા સફળતાના માર્ગમાં અવરોધો ઉભા કરવાનો પ્રયાસ કરે છે. ચાણક્યએ શત્રુને હરાવવા અને તેનાથી બચવા માટે કેટલીક મહત્વપૂર્ણ વાતો જણાવી છે.
આચાર્ય ચાણક્યના મતે જો તમારે શત્રુને હરાવવા હોય તો તમારે સતત તમારી શક્તિને વધારવાનો પ્રયાસ કરવો જોઈએ. શક્તિશાળી હોવાને કારણે દુશ્મનને નુકસાન પહોંચાડતા પહેલા ઘણી વખત વિચારવાની ફરજ પડે છે. જેમ રોગ શરીરને નબળો પાડે છે, તેવી જ રીતે શક્તિ નબળી પડી જાય ત્યારે દુશ્મન હુમલો કરવાનું વિચારે છે. તેથી વ્યક્તિએ પોતાની શક્તિ, કૌશલ્ય અને જ્ઞાનમાં સતત વધારો કરતા રહેવું જોઈએ.