પાકિસ્તાન આર્થિક ગરીબીનો સામનો કરી રહ્યું છે અને તેના વિદેશી મુદ્રા ભંડાર ખતમ થવાના આરે છે. વિદેશી હૂંડિયામણના ભંડારના અભાવને કારણે પાકિસ્તાન પોતાનું દેવું ચૂકવવાની સ્થિતિમાં પણ નથી. નિષ્ણાતો કહી રહ્યા છે કે જો પાકિસ્તાનને જલ્દી જ વિદેશમાંથી આર્થિક મદદ નહીં મળે તો તે શ્રીલંકાની જેમ નાદાર થઈ જશે. પરંતુ પાકિસ્તાનની સેન્ટ્રલ બેંક સ્ટેટ બેંક ઓફ પાકિસ્તાન (SBP)ના કાર્યવાહક ગવર્નર મુર્તઝા સૈયદનું કહેવું છે કે પાકિસ્તાન શ્રીલંકા નથી અને તેની સ્થિતિ શ્રીલંકા જેવી બની રહી નથી.
શ્રીલંકા 1948 માં તેની આઝાદી પછીના સૌથી ખરાબ આર્થિક સંકટનો સામનો કરી રહ્યું છે. દેશમાં વિદેશી હૂંડિયામણનો ભંડાર ખાલી થઈ ગયો છે, જેના કારણે તે ખોરાક, ઈંધણ, દવાઓ વગેરે જેવી આવશ્યક ચીજવસ્તુઓની આયાત કરી શકતો નથી. ઈન્ટરનેશનલ મોનેટરી ફંડે પણ સરકારની આવક વધારવાની શરતે જ લોન આપવાનું કહ્યું છે. આ જ કારણ છે કે એક સપ્તાહમાં જ પાકિસ્તાનમાં પેટ્રોલની કિંમતમાં 60 રૂપિયાનો વધારો થયો છે.
પાકિસ્તાનના અખબાર ડોનના અહેવાલ મુજબ, એસબીપીના ગવર્નરે શ્રીલંકા સાથે પાકિસ્તાનની સરખામણી પર પાકિસ્તાન સરકારનો બચાવ કર્યો. તેણે કહ્યું કે તેમનો દેશ શ્રીલંકા નથી. મુર્તઝા સૈયદે કહ્યું, ‘એમાં કોઈ શંકા નથી કે પાકિસ્તાનની અર્થવ્યવસ્થા પડકારોનો સામનો કરી રહી છે અને કોવિડ પછી આવશ્યક ચીજવસ્તુઓના ઊંચા ભાવને કારણે ઘણા દેશોની અર્થવ્યવસ્થાઓ મુશ્કેલીમાં છે. શ્રીલંકા તેમાંથી એક છે. શ્રીલંકાએ યોગ્ય રીતે સંચાલન કર્યું ન હતું અને મોડેથી કેટલાક ખોટા નિર્ણયો લીધા હતા. મોડેથી લીધેલા ખોટા નિર્ણયોએ દેશ માટે સમસ્યાઓ ઊભી કરી છે.
તેણે આગળ કહ્યું, ‘પાકિસ્તાન શ્રીલંકા નથી. કોવિડના કારણે શ્રીલંકાને પ્રવાસનથી થતી આવક બંધ થઈ ગઈ છે. શ્રીલંકાની પ્રવાસન આધારિત અર્થવ્યવસ્થા પડકારોને પહોંચી વળવામાં નિષ્ફળ રહી. બે વર્ષ સુધી, તેમણે બજેટ ખાધને વધવા દીધી, જેનાથી ચાલુ ખાતા પર દબાણ વધ્યું. તેઓએ બે વર્ષ સુધી વ્યાજ દરમાં વધારો કર્યો ન હતો.
તેમણે આગળ કહ્યું, ‘શ્રીલંકાએ બે વર્ષથી ચલણ વિનિમય દરમાં કોઈ ફેરફાર કર્યો નથી. આનો અર્થ એ થયો કે તેઓ વિનિમય દરને ઇચ્છિત સ્તરે રાખવા માટે તેમના અનામતનો ઉપયોગ કરી રહ્યા હતા. આના કારણે ચાલુ ખાતાની ખાધ ખૂબ જ વધી ગઈ હતી અને તેમનો વિદેશી હૂંડિયામણનો ભંડાર ખતમ થઈ ગયો હતો.
તેમણે દાવો કર્યો કે શ્રીલંકાથી વિપરીત, પાકિસ્તાન કોવિડ-19 પછી અત્યંત સાવધ હતું અને જાણતું હતું કે શું કરવું. ગવર્નરે કહ્યું, ‘મોટા ભાગના દેશોનું દેવું 10 ટકા વધ્યું, પરંતુ પાકિસ્તાનનું દેવું એટલું વધ્યું નથી. જીડીપી પરનું આપણું દેવું, હકીકતમાં, 2019માં 77 ટકાથી ઘટીને આજે 71 ટકા થયું છે. તે ઘટીને 6 ટકા પર આવી ગયો છે.
