મધ્યપ્રદેશના છતરપુર જિલ્લામાં રમઝાન મહિનામાં હિન્દુ-મુસ્લિમ એકતાનું ઉદાહરણ જોવા મળ્યું. શુક્રવારે, નૌગાંવની ફિઝામાં ગંગા જામુની તહઝીબના રંગો ભળી ગયા, હજારો રોજાદારોએ હિન્દુ ભાઈઓ દ્વારા આયોજિત ઇફ્તાર પર્વમાં ઉપવાસ તોડ્યો અને રાજ્યની સમૃદ્ધિ માટે પ્રાર્થના કરી.
જો કે, નૌગાંવ દેશના 10 સૌથી ગરમ શહેરોમાંના એક તરીકે ઓળખાય છે. અહીંનું હવામાન ભલે ગરમ હોય, પરંતુ હવામાનની અસર લોકો પર દેખાતી નથી. અહીંના પાણીમાં ભાઈચારાની મીઠાશ અને હવામાં ગંગા જામુની તહઝીબની મહેક આજે પણ અકબંધ છે.
નૌગાંવમાં રમઝાનના ગુડબાય શુક્રવારે હિંદુ-મુસ્લિમ એકતાની તસવીર જોવા મળી હતી. જામા મસ્જિદની બહાર, હિંદુ સમાજના લોકોએ નૌગાંવના લગભગ 2000 રોજદારને ઇફ્તાર કરાવ્યો, મોટી સંખ્યામાં બાળકો, યુવાનો, મહિલાઓ અને પુરુષોએ ઇફ્તારમાં ભાગ લીધો. હિન્દુ સમાજના લોકોએ મસ્જિદની સામે ઉભા રહીને રોજેદારોને હાથ જોડીને ઈફ્તાર માટે આમંત્રણ આપ્યું હતું, જ્યારે મુસ્લિમ સમાજના લોકોએ હાથ જોડીને અને ગળે મળીને આમંત્રણ સ્વીકાર્યું હતું.
જામા મસ્જિદના સદર નિસાર મોહમ્મદ અને અંજુલ સક્સેનાના જણાવ્યા અનુસાર, લગભગ 25 થી 30 વર્ષોથી ઈફ્તાર ઉપવાસ કરવાની પરંપરા ચાલી રહી છે, અંજુલ સક્સેના અને તેનો પરિવાર આજે પણ આ પરંપરાને અનુસરે છે. આ કાર્યક્રમમાં દરેક જાતિ, વર્ગ અને સમાજના લોકોનો પરસ્પર સહયોગ અને ભાગીદારી છે.
હિન્દુઓ, મુસ્લિમો, શીખો, ખ્રિસ્તીઓ બધા એકબીજાના તહેવારોમાં આ પરંપરાનું પાલન કરીને સહકારને આવકારે છે. જ્યારે મુસ્લિમ ભાઈઓ રામ નવમી દરમિયાન તેમની મસ્જિદની સામે શણગારનું સ્વાગત કરે છે, ત્યારે હિન્દુઓ પણ મુસ્લિમ ભાઈઓના તહેવારમાં સમાન સંવાદિતા અને પરંપરાનું પાલન કરે છે. નૌગાંવની માટીમાં તહઝીબ, એકતા અને પરસ્પર સંવાદિતાની સુગંધ છે.