જો કે માતા બનવાનું દરેક મહિલાનું સપનું હોય છે, પરંતુ કેટલીકવાર અમુક કારણોસર મહિલાઓ ગર્ભવતી થવા નથી માંગતી. સ્ત્રીઓ ઘણીવાર ગર્ભનિરોધક ગોળીઓ લે છે જ્યારે તેઓ ગર્ભવતી થવા માંગતી નથી. જન્મ નિયંત્રણ માટે, એ જરૂરી નથી કે તમે માત્ર ગોળીઓનું સેવન કરો. તમે ગર્ભાવસ્થાને રોકવા માટે કુદરતી પદ્ધતિઓનો પણ ઉપયોગ કરી શકો છો. તો જો તમે પણ હવે માતા બનવા માંગતા નથી, તો અમે તમને આ માટે એક કુદરતી રીત જણાવવા જઈ રહ્યા છીએ. કુદરતી રીતે ગર્ભાવસ્થાને રોકવાની આ પદ્ધતિને ‘રિધમ મેથડ’ કહેવાય છે.
રિધમ પદ્ધતિ શું છે? :
લય પદ્ધતિને કેલેન્ડર પદ્ધતિ પણ કહેવામાં આવે છે. લય પદ્ધતિ એ ગર્ભાવસ્થાને રોકવાનો એકમાત્ર રસ્તો છે. આમાં, સ્ત્રીને તેના માસિક ચક્ર અને પ્રજનન સમયને ટ્રૅક કરવાની જરૂર છે. મહિનાના અમુક દિવસોમાં મહિલાઓ સૌથી વધુ ફળદ્રુપ હોય છે, એટલે કે તે સમયે પ્રેગ્નન્સીની શક્યતા ઘણી વધારે હોય છે. જો તમે ગર્ભવતી બનવા માંગતા નથી, તો તમારે જ્યારે તમે ફળદ્રુપ હોવ ત્યારે તમારે સેક્સ કરવાનું ટાળવું જોઈએ. ઘણી સ્ત્રીઓ જે તેમના પ્રજનન સમયગાળા દરમિયાન પણ સંભોગ કરે છે, તેઓ ગર્ભાવસ્થા ટાળવા માટે આ દિવસોમાં જન્મ નિયંત્રણની ગોળીઓ લે છે.
લય પદ્ધતિમાં, સ્ત્રી માટે તે જાણવું મહત્વપૂર્ણ છે કે તેણીનું ઓવ્યુલેશન ક્યારે થવાનું છે. માસિક ચક્રમાં ઓવ્યુલેશન એ સમય છે જ્યારે તમારા અંડાશયમાંથી ઇંડા મુક્ત થાય છે. આ સમય દરમિયાન સેક્સ કરવાથી શુક્રાણુના ઇંડાનું ફળદ્રુપ થઈ શકે છે, જેના કારણે તમે ગર્ભવતી બની શકો છો.
રિધમ મેથડ કેવી રીતે કામ કરે છે :
દરેક મહિનામાં કેટલાક દિવસો એવા હોય છે જે દરમિયાન સ્ત્રીઓ ફળદ્રુપ હોય છે. આવી સ્થિતિમાં, જે મહિલાઓ તાલ પદ્ધતિનો ઉપયોગ કરે છે, તેઓએ મહિનાના કયા દિવસોમાં ફળદ્રુપ રહેશે તે જાણવા માટે તેમના છેલ્લા પીરિયડ્સના આગમનના સમય પર નજર રાખવી પડશે. એકવાર પ્રજનનક્ષમતાના દિવસો જાણી લીધા પછી, સ્ત્રીઓ નક્કી કરી શકે છે કે આ સમય દરમિયાન સેક્સ કરવું કે નહીં. જે લોકો પ્રેગ્નન્ટ થવા નથી માંગતા તેઓ આ સમય દરમિયાન કોન્ડોમનો ઉપયોગ કરી શકે છે.
એવી ઘણી રીતો છે જેના દ્વારા સ્ત્રીઓ તેમની પ્રજનન ક્ષમતા પર નજર રાખી શકે છે. સામાન્ય રીતે, સ્ત્રીઓને માસિક 28 દિવસના અંતરાલમાં આવે છે, પરંતુ કેટલીકવાર આ સમયગાળો 21 થી 35 દિવસનો હોઈ શકે છે. ઘણી સ્ત્રીઓને દર મહિને માસિક 28 દિવસના અંતરાલમાં આવે છે, જ્યારે ઘણી સ્ત્રીઓને દર મહિને અલગ-અલગ સમયે માસિક આવે છે. ઘણી સ્ત્રીઓને ઓવ્યુલેશન પછી 14 થી 16 દિવસમાં પીરિયડ્સ આવવા લાગે છે. આવી સ્થિતિમાં, જો તમારે જાણવું હોય કે તમારું ઓવ્યુલેશન ક્યારે થાય છે, તો તમારા પીરિયડ્સ શરૂ થયાના 14 દિવસ પહેલા ગણો. આ સાથે તમને ખબર પડશે કે દર મહિને તમારું ઓવ્યુલેશન ક્યારે થાય છે.
જો કે, ઇંડા અંડાશયમાંથી મુક્ત થયા પછી માત્ર 12 કલાક માટે ગર્ભાધાન માટે ઉપલબ્ધ હોય છે. શુક્રાણુ સ્ત્રીઓના શરીરમાં થોડા દિવસો સુધી રહે છે. આવી સ્થિતિમાં, રિધમ પદ્ધતિનો ઉપયોગ કરતી સ્ત્રીઓને ઓવ્યુલેશનના ત્રણ દિવસ પહેલાં અને તેના ત્રણ દિવસ પછી જાતીય સંભોગ ન કરવાની સલાહ આપવામાં આવે છે.
જે મહિલાઓને દર મહિને નિયમિત માસિક આવે છે તેમના માટે રિધમ પદ્ધતિ ખૂબ જ અસરકારક સાબિત થાય છે. આનાથી તે જાણવું ખૂબ જ સરળ બને છે કે તેઓ ક્યારે ઓવ્યુલેટ થશે અને ક્યારે પ્રજનનક્ષમતા વિન્ડો ખુલશે. આ માટે, ઘણી પ્રકારની એપ્સ છે જેનો તમે ઉપયોગ કરી શકો છો. જેમ કે- માય કેલેન્ડર, પીરિયડ ટ્રેકર, ઓવ્યુલેશન કેલ્ક્યુલેટર.
લય પદ્ધતિના ફાયદા :
આનો એક ફાયદો એ છે કે તે બિલકુલ ફ્રી છે અને આ માટે તમારે ડોક્ટરને બતાવવાની કે કોઈ પણ પ્રકારની દવા લેવાની જરૂર નથી. ઉપરાંત, જો તમે ભવિષ્યમાં ગર્ભવતી થવાનું વિચારશો તો પણ તમને કોઈ સમસ્યા નહીં થાય. આ ઉપરાંત, આ પદ્ધતિનો સૌથી મોટો ફાયદો એ છે કે જન્મ નિયંત્રણની અન્ય પદ્ધતિઓની તુલનામાં તેની કોઈ આડઅસર નથી.
અન્ય જન્મ નિયંત્રણ પદ્ધતિઓની આડ અસરો :
– મૂડ સ્વિંગ
– થાક
– ઉલટી થવી
– માથાનો દુખાવો
– હાડકામાં દુખાવો
– અંડાશયના ફોલ્લો
– બ્લડ પ્રેશરમાં વધારો
– યોનિમાર્ગ સ્રાવ અને ખંજવાળ
– એલર્જીક પ્રતિક્રિયા
– ભવિષ્યમાં ગર્ભવતી થવામાં મુશ્કેલી
લય પદ્ધતિના ગેરફાયદા :
રિધમ પદ્ધતિનો સૌથી મોટો ગેરલાભ એ છે કે તે જન્મ નિયંત્રણની અન્ય પદ્ધતિઓ કરતાં ઘણી ઓછી અસરકારક છે. લય પદ્ધતિની નિષ્ફળતા દર ખૂબ ઊંચી છે. આ પદ્ધતિ દરમિયાન, કેટલીકવાર તે જાણવું ખૂબ મુશ્કેલ બની જાય છે કે તમે ક્યારે સૌથી વધુ ફળદ્રુપ થશો. આવી સ્થિતિમાં મહિલાઓએ હંમેશા તેના વિશે વિચારતા રહેવું પડે છે. ઉપરાંત, લય પદ્ધતિ સેક્સ્યુઅલી ટ્રાન્સમિટેડ રોગો સામે રક્ષણ પૂરું પાડતી નથી. રિધમ પદ્ધતિ ફક્ત તે લોકો માટે યોગ્ય છે જેઓ ફક્ત એક જ વ્યક્તિ સાથે શારીરિક સંબંધો ધરાવે છે. ઉપરાંત, આ પદ્ધતિમાં, તમારે તમારા પીરિયડ સાયકલ, દિવસો, ઓવ્યુલેશન અને ફર્ટિલિટી વિન્ડો પર પહેલા કેટલાક મહિનાઓ માટે ઘણું ધ્યાન આપવાની જરૂર છે.
કઈ સ્ત્રીઓ માટે લય પદ્ધતિ ફાયદાકારક છે? :
જે મહિલાઓ નિયમિત માસિક ચક્ર ધરાવે છે તેઓ આનો લાભ મેળવી શકે છે. આ પદ્ધતિ સ્ત્રીઓ માટે પણ ફાયદાકારક હોઈ શકે છે જેઓ તેમના માસિક ચક્ર, ઓવ્યુલેશન અને પ્રજનન દિવસોને સારી રીતે ટ્રૅક કરી શકે છે. આ પદ્ધતિ એવી સ્ત્રીઓ માટે પણ સાચી સાબિત થઈ શકે છે જેઓ ગર્ભવતી છે કે નહીં તેની પરવા નથી કરતી.
ગર્ભાવસ્થાને રોકવા માટે લય પદ્ધતિ કેટલી અસરકારક છે :
ગર્ભાવસ્થાને રોકવા માટે રિધમ પદ્ધતિ કેટલી અસરકારક રહેશે, તે કેટલીક બાબતો પર આધાર રાખે છે જેમ કેતમારા પીરિયડ્સ દર મહિને નિયમિત તારીખે આવે છે કે નહીં.તમે ઓવ્યુલેશનની આગાહી કેટલી સચોટ રીતે કરી શકો છો? ઓવ્યુલેશનનો અંદાજ કાઢવા માટે ઉપયોગમાં લેવાતા સાધનો કેટલા સચોટ છે.
