નવરાત્રી 2જી એપ્રિલથી 11મી એપ્રિલ 2022 સુધી છે. ધાર્મિક માન્યતાઓ અનુસાર, નવરાત્રિના પવિત્ર દિવસોમાં માતા દુર્ગા પૃથ્વી પર આવે છે અને તેમનું સ્વાગત કરનારા ભક્તોના ઘરે નવ દિવસ રોકાય છે. આ દિવસો ખૂબ જ શુભ માનવામાં આવે છે, જેમાં તમામ પ્રકારના શુભ કાર્યોની શરૂઆત કરવામાં આવે છે. નવરાત્રિ દરમિયાન લોકો ભૂમિપૂજન, ગૃહ પ્રવેશ, મુંડન અને વિશેષ પૂજા સંસ્થાનોનું આયોજન કરે છે. જોકે નવરાત્રિમાં તમામ પ્રકારના શુભ કાર્યો કરવામાં આવે છે પરંતુ લગ્ન નથી થતા. માતાના આશીર્વાદથી કોઈ નવું કાર્ય શરૂ કરી શકાય છે પરંતુ નવરાત્રિમાં લગ્ન થઈ શકતા નથી. સવાલ એ છે કે નવરાત્રી એ શુભ કાર્યો માટે શ્રેષ્ઠ સમય છે પણ લગ્ન માટે કેમ નહીં? નવરાત્રિમાં લગ્ન સિવાય અન્ય કેટલાક કામો પર પણ પ્રતિબંધ છે. આવો જાણીએ નવરાત્રિમાં લગ્ન કેમ નથી કરવામાં આવતા અને નવરાત્રિના દિવસોમાં ક્યા કામ ન કરવા જોઈએ.
નૌદુર્ગાની પૂજાના નવ દિવસ દરમિયાન લગ્ન ન કરવા પાછળનું ધાર્મિક કારણ છે. નવરાત્રિ દરમિયાન ભક્તોના ઘરે માતાનો વાસ હોય છે, આ દરમિયાન લોકો ઉપવાસ રાખે છે અને માનસિક અને શારીરિક શુદ્ધતા અપનાવે છે. લગ્નનો મુખ્ય હેતુ વંશને આગળ વધારવા માટે બાળકને જન્મ આપવાનો છે. બીજી તરફ, ધાર્મિક માન્યતાઓ અનુસાર, નવરાત્રિ દરમિયાન સ્ત્રી સાથે સહવાસ ન કરવો જોઈએ. ખૂબ જ પવિત્ર દિવસ હોવાથી નવરાત્રિમાં લગ્ન ન કરવા જોઈએ.
નવરાત્રીમાં શું કરવાની મનાઈ છે
લગ્ન સિવાય જો બીજી કેટલીક બાબતો હોય તો તેને લગ્નમાં વર્જિત માનવામાં આવે છે. વિષ્ણુ પુરાણ અનુસાર નવરાત્રિનું વ્રત રાખનાર ભક્તે દિવસ દરમિયાન ઊંઘ ન લેવી જોઈએ. એવું માનવામાં આવે છે કે દિવસ દરમિયાન સૂવાથી ઉપવાસનું ફળ મળતું નથી.
માદક પદાર્થોનું સેવન વર્જિત
નવરાત્રિના દિવસો ખૂબ જ પવિત્ર માનવામાં આવે છે. આ દિવસોમાં લોકો ઉપવાસ રાખે છે. પરંતુ જો તમે ઉપવાસ ન કરતા હોવ તો પણ કેટલીક વસ્તુઓ તમારા માટે વર્જિત છે. ઉદાહરણ તરીકે, નવરાત્રિ દરમિયાન દારૂ, તમાકુ વગેરે જેવા નશાના પદાર્થોનું સેવન ન કરવું જોઈએ.
સાત્વિક ખોરાક
જો કે નવરાત્રિ દરમિયાન લોકો ઉપવાસ દરમિયાન ફળો ખાય છે, પરંતુ જો તમે ઉપવાસ ન કરતા હોવ તો પણ સાત્વિક ભોજન જ ખાઓ. માંસ, દારૂ, લસણ-ડુંગળી વગેરે લેવાનું ટાળો. નવરાત્રિના નવ દિવસ બ્રહ્મચર્યનું પાલન કરવું જોઈએ.