શરીરમાં વિટામિન્સની અછતને કારણે માનસિક સ્વાસ્થ્ય પર ખરાબ અસર પડે છે, શરીરમાં વિટામિન્સની ઉણપને કારણે થતા માનસિક રોગો વિશે જાણો.

જેમ શરીરને તંદુરસ્ત અને સ્વસ્થ રાખવા માટે તમામ પોષક તત્વોની જરૂર પડે છે, તેવી જ રીતે વ્યક્તિના સંતુલિત માનસિક સ્વાસ્થ્યને જાળવવા માટે પોષક તત્વો પણ મહત્વપૂર્ણ છે. માનસિક સ્વાસ્થ્યના અભાવને કારણે વ્યક્તિના જીવનમાં ઘણી મુશ્કેલીઓ આવે છે અને તેના કારણે શરીર પર પણ ખરાબ અસર પડે છે. વિટામિન્સ એ શરીર માટે સૌથી જરૂરી પોષક તત્વોમાંનું એક છે. વિટામિનની ઉણપથી શરીરમાં ઘણી સમસ્યાઓ થાય છે, પરંતુ જો તમારા આહારમાં પૂરતા પ્રમાણમાં વિટામિન્સ ન હોય તો તે તમારા માનસિક સ્વાસ્થ્યને પણ અસર કરે છે. વિટામિન્સની ઉણપને કારણે વ્યક્તિ ઘણી માનસિક બીમારીઓનો સામનો પણ કરી શકે છે. વિશ્વભરમાં કરવામાં આવેલા તમામ સંશોધનો અને અભ્યાસો પુષ્ટિ કરે છે કે સારા માનસિક સ્વાસ્થ્યને જાળવવા માટે શરીરમાં જરૂરી વિટામિન્સની યોગ્ય માત્રા હોવી જોઈએ. પોષક તત્વો શારીરિક સ્વાસ્થ્ય માટે એટલા જ મહત્વના છે જેટલાં તે માનસિક સ્વાસ્થ્ય જાળવવા માટે છે. આવી સ્થિતિમાં, આપણા શરીરમાં કયા વિટામિનની ઉણપ માનસિક સ્વાસ્થ્ય સમસ્યાઓનું કારણ બની શકે છે તે જાણવું ખૂબ જ મહત્વપૂર્ણ છે.

માનસિક સ્વાસ્થ્ય પર વિટામિનની ઉણપની અસર

શરીરને યોગ્ય રીતે કામ કરવા માટે તમામ પોષક તત્વોની જરૂર છે. શરીરમાં પોષક તત્વોના અભાવને કારણે વ્યક્તિને ઘણી સમસ્યાઓ અને રોગોનો સામનો કરવો પડે છે. સારી માનસિક તંદુરસ્તી જાળવવા માટે, શરીરમાં વિટામિન્સની યોગ્ય માત્રા હોવી ખૂબ જ મહત્વપૂર્ણ છે. જો તમે ખોરાકમાં તમામ વિટામિન્સનું યોગ્ય રીતે સેવન ન કરો તો તે તમારા માનસિક સ્વાસ્થ્ય પર ખરાબ અસર કરી શકે છે. શરીરમાં વિટામિનની ઉણપ માનસિક સ્વાસ્થ્યને લગતી તમામ સમસ્યાનું મહત્વનું કારણ બની શકે છે. ડિપ્રેશન, અસ્વસ્થતા અને તણાવ જેવી માનસિક બીમારીઓમાં શરીરમાં વિટામીનની ઉણપ હોય છે. શરીરમાં વિટામિન ડીની ઉણપને કારણે આવા રોગો ઝડપથી વિકસે છે. તે જ સમયે, વિટામિન બી સંકુલની ઉણપ માનસિક સ્વાસ્થ્યને પણ ખરાબ રીતે અસર કરે છે.

આ માનસિક સમસ્યાઓ શરીરમાં વિટામિન્સની ઉણપને કારણે થઇ શકે છે.

કોઈપણ વ્યક્તિના મૂડ, વિચાર અને વર્તનને અસર કરતી સમસ્યાઓને માનસિક સમસ્યા કહેવામાં આવે છે. માનસિક વિકૃતિઓથી પીડિત વ્યક્તિની સારવાર કરવાની ઘણી રીતો છે, પરંતુ ઘણા ઓછા લોકો જાણે છે કે શરીરમાં વિટામિન્સનો અભાવ પણ આ સમસ્યાઓનું કારણ બની શકે છે. ચાલો શરીરમાં વિટામિન્સની ઉણપને કારણે થતી માનસિક વિકૃતિઓ વિશે જાણીએ.

1. વિટામિન સીની ઉણપ માનસિક સ્વાસ્થ્ય પર અસર કરે છે

શરીરમાં વિટામિન સીની ઉણપથી સ્કર્વી જેવી સમસ્યા થાય છે. પરંતુ તેનો અભાવ માનસિક સ્વાસ્થ્ય પર પણ ખરાબ અસર કરે છે. ચિંતા, હતાશા અને બાયપોલર ડિસઓર્ડર જેવી સમસ્યાઓથી પીડાતા લોકોના શરીરમાં વિટામિન સીની ઉણપ હોઈ શકે છે. વિટામિન સી માનસિક વિકૃતિઓમાં થતા ફેરફારોને રોકવામાં પણ ફાયદાકારક છે. જ્યારે આપણા શરીરમાં વિટામિન સીની ઉણપ હોય છે, ત્યારે તે સ્થિતિમાં શરીરમાંથી એસ્કોર્બિક એસિડ બહાર આવે છે. એસ્કોર્બિક એસિડ ન્યુરોલોજીકલ નુકસાનનું મુખ્ય કારણ તરીકે ઓળખાય છે. આ કારણોસર કેટલાક લોકોમાં ગંભીર માનસિક બીમારીઓ થઈ શકે છે.

2. માનસિક સ્વાસ્થ્ય પર વિટામિન ડીની ઉણપની અસર

આ ચરબી-દ્રાવ્ય વિટામિન મૂડ, ઊંઘ અને શરીરમાં ચેતાકોષોના રક્ષણ અને સંશ્લેષણને નિયંત્રિત કરવા માટે પણ કામ કરે છે. શરીરમાં વિટામિન ડીનો અભાવ ડિપ્રેશન, ચીડિયાપણું, ચિંતા અને ભારે થાક જેવી સમસ્યાઓનું કારણ બને છે. સામાન્ય રીતે, લોકો વિટામિન ડીની ઉણપને હાડકાં સાથે જોડે છે, પરંતુ તેની ઉણપ શરીરમાં ગંભીર માનસિક હતાશાને જન્મ આપવાનું કારણ છે. શરીરમાં વિટામિન ડીની પૂરતી માત્રા પણ મગજના વિકાસ માટે જરૂરી છે. વિટામિન ડીના કારણે સેરોટોનિન અને ઓક્સીટોસિનનું સંતુલન પણ જળવાઈ રહે છે. સેરોટોનિન અને ઓક્સીટોસિન પણ મૂડ સુધારવા માટે કામ કરે છે.

3. માનસિક સ્વાસ્થ્ય પર વિટામિન બી 12 ની અસર

વિટામિન બી 12 એ શરીર માટે જરૂરી વિટામિન છે. શરીરમાં વિટામિન બી 12 નું મુખ્ય કાર્ય લાલ રક્તકણોની રચનામાં મદદ કરવાનું છે. જીવલેણ એનિમિયા શરીરમાં વિટામિન બી 12 ના અભાવને કારણે થાય છે. આ સિવાય, વિટામિન બી 12 ની ઉણપથી ઘણી ગંભીર માનસિક પરિસ્થિતિઓ થઈ શકે છે. વિટામિન બી 12 ની ઉણપ વર્તન, મૂડ અને માનસિક સ્થિતિમાં ફેરફારનું કારણ બને છે. વિટામિન બી 12 ની ઉણપ શરીરમાં સેરોટોનિન અને ડોપામાઇનના ઉત્પાદનને પણ અસર કરે છે. વિટામિન બી 12 ની ઉણપ માનસિક સમસ્યાઓ તરફ દોરી શકે છે જેમ કે ડિપ્રેશન, મૂંઝવણ અને ચીડિયાપણું જેવી સમસ્યાઓ થાય છે.

4. વિટામિન બી 1 ની ઉણપ માનસિક સ્વાસ્થ્ય પર અસર કરે છે

વિટામિન બી 1 ની ઉણપ વ્યક્તિ માટે ગંભીર માનસિક સ્વાસ્થ્ય સમસ્યાઓ તરફ દોરી શકે છે. શરીરમાં વિટામિન બી 1 (થાઇમીન) નો અભાવ યાદશક્તિ ઓછી થવી, ચિંતા, હતાશા અને ઊંઘની સમસ્યાઓ તરફ દોરી શકે છે. આપણું મગજ આ વિટામિનનો ઉપયોગ ગ્લુકોઝ અથવા બ્લડ સુગરને ઉર્જામાં રૂપાંતરિત કરવા માટે કરે છે. તેની ઉણપ શરીરમાં બીજી ઘણી સમસ્યાઓ પણ પેદા કરી શકે છે.

5. માનસિક સ્વાસ્થ્ય પર વિટામિન બી 6 ની ઉણપની અસર

વિટામિન બી 6 ની ઉણપ ઘણી ગંભીર માનસિક પરિસ્થિતિઓ તરફ દોરી શકે છે. મગજ દ્વારા વિટામિન બી 6 નો ઉપયોગ ઘણા કાર્યો માટે થાય છે. તેની ઉણપ સેરોટોનિન, ડોપામાઇન અને જીએબીએ જેવા ફીલ-ગુડ હોર્મોન્સના સ્તરને અસર કરે છે. આ સિવાય વિટામિન બી 6 શરીરમાં હોમોસિસ્ટીનનું સ્તર નિયંત્રિત કરે છે, જે મૂડ સુધારવા માટે કામ કરે છે.

વિટામિનની ઉણપથી થતી માનસિક સમસ્યાઓનો સામનો કેવી રીતે કરવો ?

શરીરમાં વિટામિન્સના અભાવથી ઘણા માનસિક રોગ થઈ શકે છે. જો માનસિક સ્વાસ્થ્ય સંબંધિત બીમારીઓના લક્ષણો દેખાય તો તરત જ નિષ્ણાત મનોચિકિત્સકની સલાહ લેવી જોઈએ. આ સમસ્યાને અવગણવી ભારે પડી શકે છે. આ સમસ્યાઓમાં નિયમિતપણે વિટામિન અને ખનિજોથી સમૃદ્ધ ખોરાકનું સેવન ફાયદાકારક છે. તમે આ સમસ્યામાં શરીરમાં હાજર પોષક તત્વો પણ મેળવી શકો છો. વિટામિન્સની ઉણપ દૂર કરવા માટે, ડોકટરો કેટલીક દવાઓ અને આહારની સલાહ આપે છે. આ સાથે, માનસિક સ્વાસ્થ્ય સંબંધિત સમસ્યાઓથી બચવા માટે, તમારે આલ્કોહોલ અને ધૂમ્રપાનના વ્યસનથી દૂર રહેવું જોઈએ.