તડબૂચને આરોગ્ય અને તંદુરસ્તી બંને દ્રષ્ટિએ ઉનાળામાં ઉપલબ્ધ શ્રેષ્ઠ ફળોમાંનું એક માનવામાં આવે છે. વિવિધ પ્રકારના પોષક તત્ત્વોની સાથે, પાણીથી ભરપૂર આ ફળ શરીરની પોષક જરૂરિયાતોને સરળતાથી પૂરી કરી શકે છે જ્યારે તમને ડિહાઇડ્રેશનથી બચાવે છે. સામાન્ય રીતે, હવે બજારમાં વધુ હાઇબ્રિડ તરબૂચ ઉપલબ્ધ છે જે કદમાં ખૂબ મોટા હોય છે, આવા ફળોને એક જ વારમાં કાપીને આખા ખાવું મુશ્કેલ છે, તેથી બાકીના ભાગને તાજા રાખવા માટે ઘણીવાર ફ્રીજમાં રાખવામાં આવે છે.પરંતુ શું તરબૂચને ફ્રીજમાં રાખ્યા પછી તેનું સેવન કરવું નુકસાનકારક હોઈ શકે છે?
નિષ્ણાતો કહે છે કે કેટલાક ફળોની પ્રકૃતિ એવી હોય છે કે તેને ફ્રિજમાં રાખવાથી ન માત્ર પોષણ મૂલ્યમાં ઘટાડો થાય છે, પરંતુ કેટલાક ફળોમાં ઝેરી પદાર્થ બનવાની સંભાવના પણ હોય છે. તરબૂચનું પણ એવું જ છે. નિષ્ણાતો પણ તરબૂચને ફ્રીજમાં ન રાખવાની સલાહ આપે છે. આવો જાણીએ આના કયા કારણો હોઈ શકે છે તેમજ તેને ફ્રીજમાં રાખવાથી શું નુકસાન થાય છે?
જર્નલ ઑફ એગ્રીકલ્ચરલ એન્ડ ફૂડ કેમિસ્ટ્રીમાં પ્રકાશિત થયેલા અભ્યાસમાં સંશોધકોએ શોધી કાઢ્યું છે કે ઓરડાના તાપમાને રાખવામાં આવેલા તરબૂચ રેફ્રિજરેટેડ કરતાં વધુ પોષક તત્વો પ્રદાન કરે છે. તેને ફ્રિજમાં રાખવાથી તેનું પોષણ મૂલ્ય ઘટી શકે છે. તેને ફ્રિજમાં રાખવાથી તરબૂચના એન્ટીઑકિસડન્ટ સ્તરમાં નોંધપાત્ર ઘટાડો થાય છે, જે આ ફળની મુખ્ય ગુણવત્તાને ઘટાડે છે. નિષ્ણાતોના મતે, તરબૂચમાંથી મહત્તમ લાભ મેળવવા માટે, તેને હંમેશા સામાન્ય તાપમાન પર રાખો.
યુએસ એગ્રીકલ્ચરલ રિસર્ચ સર્વિસીસ દ્વારા હાથ ધરવામાં આવેલા અભ્યાસમાં જાણવા મળ્યું છે કે ઓરડાના તાપમાને રાખવામાં આવેલા તરબૂચમાં લાઈકોપીનનું પ્રમાણ 20 ટકા અને રેફ્રિજરેટરમાં રાખવામાં આવેલા તરબૂચની તુલનામાં બમણું બીટા-કેરોટીન હોય છે. રેફ્રિજરેશન તરબૂચમાં રંગ ગુમાવવા તરફ દોરી શકે છે જે લાઇકોપીનની ઉણપ દર્શાવે છે. રેફ્રિજરેશન તરબૂચના પોષણ મૂલ્યને પણ ઘટાડે છે.
અભ્યાસ દર્શાવે છે કે જો કેટલાક ફળોને કાપીને રેફ્રિજરેટરમાં રાખવામાં આવે છે, તો તે ફળનું પોષણ મૂલ્ય ઘટાડે છે અને બેક્ટેરિયાના વિકાસનું જોખમ પણ બની શકે છે. કાપેલા તરબૂચને ફ્રીજમાં ન રાખો, તેનાથી ફળનું પોષણ સ્તર પણ ઘટી શકે છે. જો તમે કાપેલા ફળો રાખતા હોવ તો પણ તેને સારી રીતે ઢાંકીને અલગ રાખો. ખુલ્લામાં રાખવાથી ઘણા પ્રકારના બેક્ટેરિયા વિકસી શકે છે.
અગાઉના અભ્યાસો સૂચવે છે કે કેળા, તરબૂચ અને પીચ જેવા ફળોને ફ્રિજને બદલે ઓરડાના તાપમાને રાખવાથી વધુ ફાયદાકારક મળી શકે છે. વૈજ્ઞાનિકોનું કહેવું છે કે તરબૂચને સામાન્ય તાપમાનવાળી જગ્યાએ રાખવાથી તેના લાઈકોપીનનું પ્રમાણ નિયંત્રિત કરી શકાય છે. લાઇકોપીન એક એવું તત્વ છે જે ખરાબ કોલેસ્ટ્રોલનું સ્તર ઘટાડીને સારા કોલેસ્ટ્રોલની માત્રામાં વધારો કરે છે.