દુનિયાભરમાં પ્રાણીઓની લાખો પ્રજાતિઓ જોવા મળે છે, જેમાંથી થોડાક જ એવા જીવો છે જે દરેક પરિસ્થિતિમાં ટકી શકે છે. સામાન્ય રીતે દરેક સજીવ દરેક પ્રકારના હવામાનમાં ટકી શકતું નથી. આજે અમે તમને એવા જ એક જીવ વિશે જણાવવા જઈ રહ્યા છીએ જેને દુનિયાનો સૌથી સખત જીવ માનવામાં આવે છે. આ પ્રાણી કોઈપણ સ્થિતિમાં જીવી શકે છે, ભલે તેને ઉકળતા પાણીમાં ન નાખવામાં આવે.આ જીવનું નામ છે ટાર્ડિગ્રેડસ. તમને જણાવી દઈએ કે ટાર્ડિગ્રેડસ નામનો આ જીવ માત્ર ઉકળતા પાણીમાં જ નહીં પરંતુ ભારે વજનથી કચડાઈ ગયા પછી પણ જીવિત રહી શકે છે.
એટલું જ નહીં, તેને અવકાશમાંથી ફેંક્યા પછી પણ તેને મારી શકાતું નથી. તમને જણાવી દઈએ કે વર્ષ 2007માં વૈજ્ઞાનિકોએ હજારો ટર્ડીગ્રેડને ઉપગ્રહોમાં મૂકીને અવકાશમાં મોકલ્યા હતા. જ્યારે આ અવકાશયાન પૃથ્વી પર પાછું આવ્યું, ત્યારે એવું જોવા મળ્યું કે ટર્ડીગ્રેડ જીવંત હતા. માદા ટાર્ડીગ્રેડ પણ ઇંડા મૂકે છે. તમને જણાવી દઈએ કે જ્યારે દુષ્કાળની સમસ્યા હોય છે ત્યારે ટર્ડીગ્રેડના કેટલાક એવા જનીન સક્રિય થઈ જાય છે, જે પોતાના કોષોમાં પાણીની જગ્યા લે છે. પછી તેઓ આ રીતે રહે છે અને થોડા મહિનાઓ કે વર્ષો પછી, જ્યારે ફરીથી પાણી મળે છે, ત્યારે તેઓ તેમના કોષોને પાણીથી રિફિલ કરે છે.
આ સિવાય વૈજ્ઞાનિકોનું કહેવું છે કે આ જીવની અંદર ‘પેરામાક્રોબાયોટસ’ નામનું જીન જોવા મળે છે. પેરામેક્રોબાયોટિક્સ એ એક રક્ષણાત્મક ફ્લોરોસન્ટ કવચ છે જે અલ્ટ્રાવાયોલેટ કિરણોત્સર્ગને અવરોધે છે. આ જનીન હાનિકારક અલ્ટ્રાવાયોલેટ કિરણોત્સર્ગને શોષી લે છે અને તેને હાનિકારક વાદળી પ્રકાશ તરીકે પાછું બહાર કાઢે છે. બીજી તરફ, સામાન્ય જીવો આ હાનિકારક કિરણોની વચ્ચે માત્ર 15 મિનિટ સુધી જ જીવિત રહી શકે છે.
ઇન્ડિયન ઇન્સ્ટિટ્યૂટ ઑફ સાયન્સના બાયોકેમિસ્ટે તેમના સંશોધન પેપરમાં લખ્યું છે કે, ‘પેરામાક્રોબાયોટિક્સ’ સેમ્પલ યુવી લાઇટ હેઠળ કુદરતી ફ્લોરોસેન્સ દર્શાવે છે, જે યુવી રેડિયેશનના ઘાતક ડોઝ સામે રક્ષણ આપે છે. સંશોધકોના મતે આ જીવના ‘પેરામાક્રોબાયોટસ’ને દૂર કરીને અન્ય જીવોમાં પણ ટ્રાન્સફર કરી શકાય છે. આમ કરવાથી, અન્ય જીવો પણ ખતરનાક પરિસ્થિતિઓ અને રેડિયેશન વચ્ચે ટકી શકે છે. આ બધી સ્થિતિમાં જીવિત હોવાને કારણે આ જીવને દુનિયાનું સૌથી અઘરું પ્રાણી કહેવામાં આવે છે.
