એક અભ્યાસમાં જાણવા મળ્યું છે કે જે મહિલાઓ રાત્રે વારંવાર જાગે છે તેઓ નાની ઉંમરે મૃત્યુ પામે તેવી શક્યતા બમણી હોય છે. 8000 પુરુષો અને મહિલાઓ પર સંશોધન કર્યા બાદ જાણવા મળ્યું છે કે રાતે જાગવાના ઘણા કારણો હોઈ શકે છે. આ મગજની કુદરતી પ્રતિક્રિયા છે. હાથ અને પગમાં અચાનક દુખાવો, કોઈપણ પ્રકારની ઝણઝણાટી અથવા શ્વાસ લેવામાં તકલીફ પણ વ્યક્તિને ઊંઘમાંથી અચાનક જાગવાની મજબૂરી કરે છે. આ કારણે ઘણી વખત લોકો પૂરતી ઊંઘ લઇ શકતા નથી. આ સ્થિતિને બેભાન જાગૃતિ કહેવામાં આવે છે.
11 વર્ષથી મોનિટર કરવામાં આવે છે:
આ સમસ્યા પર સંશોધન કરવામાં આવ્યું છે, સંશોધનમાં જાણવા મળ્યું છે કે જો આ સમસ્યા વારંવાર થઈ રહી છે, તો તે હાઈ બ્લડ પ્રેશર સહિત અન્ય ઘણી સ્વાસ્થ્ય સમસ્યાઓનું કારણ બની શકે છે. તેઓએ ત્રણ અલગ અલગ અભ્યાસોના ડેટાનો ઉપયોગ કર્યો જેમાં સહભાગીઓએ એક રાતની ઊંઘ દરમિયાન સ્લીપ ટ્રેકર પહેર્યું હતું. ઉત્તેજનાના ભાર હેઠળના દરેકને તેઓ કેટલો સમય ઊંઘે છે તેની સરખામણીમાં તેઓ રાત્રે કેટલી વાર અને કેટલા સમય સુધી જાગે છે તેનું નિરીક્ષણ કરવાનું કહેવામાં આવ્યું હતું. સહભાગીઓએ લગભગ 6 વર્ષથી 11 વર્ષ સુધી આ પ્રક્રિયાનું નિરીક્ષણ કર્યું.
સ્ત્રીઓ પુરુષો કરતા વધારે જાગે છે:
અભ્યાસ દ્વારા જાણવા મળ્યું કે સ્ત્રીઓ પુરુષો કરતાં રાત્રે વધુ જાગે છે. જોકે, ખાસ કરીને મહિલાઓ હૃદયરોગને કારણે મૃત્યુ પામે તેવી શક્યતા વધુ છે. જે મહિલાઓ રાત્રે સૌથી વધુ જાગે છે તેમને સારી ઊંઘ લેતી મહિલાઓની સરખામણીમાં હૃદયરોગથી મૃત્યુનું જોખમ 60 થી 100 ટકા વધારે હોય છે. સંશોધન મુજબ, તે મહિલાઓ 6.7 ટકાની સરખામણીમાં હૃદય રોગથી 12.8 ટકા વધુ મૃત્યુ પામે તેવી શક્યતા હોય છે. એકંદરે, મહિલાઓની સામાન્ય વસ્તીમાં આ સંભાવના 21 ટકાથી વધીને 31.5 ટકા થઈ છે.
હૃદય રોગને કારણે મૃત્યુની સંભાવના:
પુરુષોમાં આ સંશોધનનું કોઈ ચોક્કસ પરિણામ આવ્યું નથી. વધુમાં, વધુ ઊંઘ લેનારા પુરુષમાં હૃદય રોગનું કારણ 9.6 ટકા છે અને અન્ય કોઈ કારણસર મૃત્યુનું જોખમ 28 ટકા છે. આ શિવાય જે પુરુષ રાત્રે વારંવાર જાગે છે, તેમનામાં હૃદય રોગથી મૃત્યુનું જોખમ 13.4 ટકા છે અને અન્ય કોઈ કારણોસરના મૃત્યુનું જોખમ 33.7 ટકા છે.
ઉત્તેજનાનું બર્ડન કેવી રીતે ઘટાડવું:
પુરુષ અને સ્ત્રી વચ્ચે આટલો તફાવત કેમ છે તે સ્પષ્ટ નથી. પરંતુ તેમણે કહ્યું કે આ વાત સમજાવી શકાય છે કે રાત્રે જાગતી વખતે શરીર કેવી પ્રતિક્રિયા આપે છે. તેમણે કહ્યું કે માત્ર સ્થૂળતા અથવા નસકોરાથી, આ સમસ્યા દૂર નથી થતી. જેમ ઉંમર બદલી શકાતી નથી, તેમ BMI અને સ્લીપ એપનિયામાં ફેરફાર કરી શકાય છે. આ ઉત્તેજના બોજ ઘટાડવામાં મદદ કરી શકે છે.
નિષ્ણાતોના મતે આવા દર્દીઓએ તેમની ઊંઘની પ્રક્રિયામાં સુધારો કરવો જોઈએ જેથી તેમને સારી અને પૂરતી ઊંઘ મળી શકે. આ ઉપરાંત, રાત્રિ દરમિયાન અવાજનું પ્રદૂષણ ઘટાડવા, વજન ઘટાડવા અને સ્લીપ એપનિયાને દૂર કરવાના પગલાં પણ ઉત્તેજનાના બોજને ઘટાડવામાં મદદ કરી શકે છે.
સારી અને પૂરતી ઊંઘ જરૂરી છે:
આ પહેલી વાર નથી જ્યારે નબળી ઊંઘને કારણે હૃદયરોગની સમસ્યાઓ જેમ કે સ્ટ્રોક અથવા હાર્ટ ફેલ્યોર અને અન્ય કારણોથી મૃત્યુનું જોખમ વધ્યું છે. ઊંઘ હૃદય પર અસર કરે છે તેના ઘણા કારણો હોઈ શકે છે. તેમણે કહ્યું કે “બોડી ક્લોક” માં અવરોધ, જેને સર્કેડિયન રિધમ કહેવામાં આવે છે, તે ધમનીઓમાં ચરબીના નિર્માણનું કારણ બને છે. અભ્યાસમાં જાણવા મળ્યું છે કે તેનાથી નબળી ગુણવત્તાની ઊંઘ ધરાવતા લોકોમાં કાર્ડિયોવાસ્ક્યુલર સમસ્યાઓનું જોખમ વધે છે.
ઊંઘ અને કાર્ડિયોવાસ્ક્યુલર રોગ વચ્ચેના સંબંધ પર આગામી વર્ષોમાં હજુ વધુ સંશોધન કરવાનું બાકી છે. પરંતુ આ અભ્યાસ સાબિત કરે છે કે હૃદય સંબંધિત સમસ્યાઓથી છુટકારો મેળવવા માટે સારી અને પૂરતી ઊંઘ લેવી જરૂરી છે.