સ્ત્રીના જીવનમાં ગર્ભાવસ્થાનો સમય ખૂબ જ મહત્વપૂર્ણ અને ખુશીનો હોય છે. આ તે સમયગાળો છે જ્યારે સ્ત્રી ઘણા ફેરફારોમાંથી પસાર થાય છે. આવી સ્થિતિમાં તેને અનેક સ્વાસ્થ્ય સમસ્યાઓનો પણ સામનો કરવો પડે છે. પરંતુ જો આ સમયે તકેદારી લેવામાં આવે તો આ સ્વાસ્થ્ય સમસ્યાઓથી ભવિષ્યમાં કોઈ નુકસાન પોહ્ચતું નહીં. ઘણી વખત એવું બને છે કે હોર્મોન સંબંધિત ફેરફારોના કારણે, સ્વાસ્થ્ય સમસ્યાઓ મહિલાઓને વધુ પરેશાન કરવાનું શરૂ કરે છે. આવી સ્થિતિમાં, આજે અમે તમને જણાવીશું કે એવી કઈ સમસ્યાઓ છે જેના કારણે સ્ત્રીઓને ગર્ભાવસ્થા દરમિયાન જાગૃત રહેવાની જરૂર છે. આ સમસ્યાઓથી કેવી રીતે બચવું તે પણ અમે તમને જણાવીશું.
ડાયાબિટીઝની સમસ્યા
ગર્ભાવસ્થા દરમિયાન ખોટી ખાવાની ટેવ અને દિનચર્યામાં બદલાવના કારણે સગર્ભા સ્ત્રીઓને ડાયાબિટીઝની સમસ્યા થાય છે. આવી સ્થિતિમાં શિશુને પણ આ સમસ્યાનો સામનો કરવો પડી શકે છે.
બચવા માટે શું કરવું જોઈએ –
જે મહિલાઓ આ સમસ્યાથી પીડાય છે, તેઓએ ચોખા, બટાકા, જંક ફૂડ અને મીઠી વસ્તુઓનું સેવન કરવાનું ટાળવું જોઈએ. ઉપરાંત, ઓજીટીટી એટલે કે ઓરલ ગ્લુકોઝ સહિષ્ણુતા પરીક્ષણ દર 3 મહિનામાં કરાવવું જોઈએ. આ સિવાય મહિલાઓએ તેમના આહાર પર સંપૂર્ણ ધ્યાન આપવું જોઈએ. આ બધા પછી પણ, જો લક્ષણોમાં વધારો જોવા મળે છે, તો પછી ડોકટરો દવાઓ અથવા ઇન્સ્યુલિન ઇન્જેક્શનની સલાહ આપે છે.
યુટીઆઈની સંભાવના
ગર્ભાવસ્થા દરમિયાન સ્ત્રીઓના શરીરમાં પ્રોજેસ્ટેરોનનું પ્રમાણ વધે છે. આવી સ્થિતિમાં, યુરિનની નળીઓના વિસ્તારમાં ચેપ થવાની સમસ્યા પણ હોઈ શકે છે. જ્યારે આ પ્રકારની પરિસ્થિતિ ઉભી થાય છે, ત્યારે મૂત્રાશય અને યુરેટરના સ્નાયુઓ ઢીલા થવા લાગે છે. યુરિન ટ્રેક પર પણ તેની અસર પડે છે અને આ કારણે તે નીચે નામી જાય છે. યુરિન ટ્રેકમાં તકલીફ થવાથી યુરિન કિડનીને અડીને બ્લેડરથી બહાર આવે છે. આ જ કારણ છે કે ગર્ભાવસ્થામાં યુટીઆઈ સાથે કિડનીના ચેપ થવાની સંભાવના પણ વધી શકે છે.
બચવા માટે શું કરવું જોઈએ –
નિષ્ણાતોના મતે આ સમય દરમિયાન પ્રવાહીનું વધુ પ્રમાણમાં સેવન કરવું જોઈએ. આવી સ્થિતિમાં, ગર્ભાવસ્થા દરમિયાન, સ્ત્રીઓ આહારમાં પાણી, રસ વગેરે પદાર્થો ઉમેરી શકે છે, ઉપરાંત મહિલાઓએ જંક ફૂડ, સ્ટ્રીટ ફૂડ ખાવાનું ટાળવું જોઈએ. સાર્વજનિક વોશરૂમનો ઉપયોગ ન કરવાનો પ્રયાસ કરો. ઉપરાંત, વૉશરૂમમાં જવા પહેલાં એકવાર ફ્લશ કરવાનું ધ્યાન રાખો. ડોક્ટરની સૂચિત દવાઓ નિયમિતપણે લેવી. ઉપરાંત, કોઈપણ એન્ટિબાયોટિક કોર્સમાં વિક્ષેપ પાડશો નહીં. નહિંતર, ચેપની સંભાવના ફરીથી થઈ શકે છે.
પગ અને પીઠમાં દુખાવો
ગર્ભાવસ્થા દરમિયાન સ્ત્રીઓના પગમાં દુખાવો અને સોજો જોવા મળે છે. આ સિવાય આ સોજો ચહેરા પર ઘણીવાર દેખાય છે. આવી સ્થિતિમાં, ગર્ભાવસ્થા દરમિયાન, કરોડરજ્જુ પર વધુ દબાણ હોય છે, જેના કારણે કેટલીક સ્ત્રીઓને કરોડરજ્જુના નીચેના ભાગમાં દુખાવો લાગે છે.
બચવા માટે શું કરવું જોઈએ –
મોટે ભાગે આ સમસ્યા એક જ સ્થિતિમાં બેસવાથી થાય છે. આ માટે, એક જગ્યાએ એકદમ લાંબા સમય સુધી બેસો નહીં. વધારે પડતાં ઉભા રહેવાનું પણ ટાળો. જો તમે કાર્યકારી મહિલા છો અને ઓફિસ પર જાઓ છો, તો લાંબા સમય સુધી તમારા પગને જમીન પર લટકાવશો નહીં. આ માટે, નાના સ્ટૂલનો ઉપયોગ કરીને તેના પર તમારા પગ મૂકો. રાત્રે સુતા પહેલા પગની નીચે ઓશીકું રાખો, જો તમને કમરમાં પણ દુખાવો થાય છે, તો પછી કમર અને પીઠ પાછળ પણ ઓશીકું રાખો.
પ્રિઇનકેપ્સિયાની સમસ્યા
ગર્ભાવસ્થાના 20 અઠવાડિયાના પ્રારંભમાં, કેટલીક સ્ત્રીઓને બ્લડ પ્રેશર વધારવાની સમસ્યા હોય છે, જેના કારણે પ્રોટીન યુરીનમાંથી બહાર નીકળી જાય છે. આ સ્થિતિને પ્રિઇનકેપ્સિયા કહેવામાં આવે છે. જ્યારે આ સ્થિતિ ગંભીર બને છે, ત્યારે બ્લડ પ્રેશર 160/110 સુધી પહોંચે છે, જેના ઘણા લક્ષણો પણ જોવા મળે છે. જેમ કે ચહેરા પર સોજો, પગમાં દુખાવો, પ્લેસેન્ટામાં લોહીની અસરમાં સમસ્યા થવી. આ સમસ્યાને કારણે, બાળકનો વિકાસ વિક્ષેપિત થાય છે. આવા કિસ્સાઓમાં મહિલાઓને નોસિયા, પેટમાં તીવ્ર દુખાવો, માથાનો દુખાવો, થાક વગેરેનાં લક્ષણો જોવા મળે છે.
બચવા માટે શું કરવું જોઈએ
ગર્ભાવસ્થા દરમિયાન, તમારા બ્લડ પ્રેશરને સમયાંતરે તપાસતા રહો. જો કોઈ પણ પ્રકારની સમસ્યા હોય તો યુરીન અને બ્લડ ટેસ્ટ કરાવો. જો અહીં જણાવેલા લક્ષણો જોવા મળે છે, તો કૃપા કરીને વિલંબ કર્યા વગર જ ડોક્ટરની સલાહ લો.
એનિમિયા થવાની શક્યતા
સ્ત્રીના શરીરમાં લોહીના અભાવના કારણે બાળકના વિકાસમાં પણ સમસ્યા થાય છે. આવી સ્થિતિમાં, ડોકટરો કહે છે કે ગર્ભાવસ્થા દરમિયાન, સ્ત્રીઓના શરીરમાં લોહીનો અભાવ હોવો જોઈએ નહીં. જો મહિલાઓ આહારમાં આયરનનું સેવન ન કરે તો તેનું હિમોગ્લોબિન ઓછું થવા લાગે છે. આ સ્થિતિને ફિઝિયોલોજિક એનિમિયા પણ કહેવામાં આવે છે. જયારે લોહીમાં હાજર હિમોગ્લોબિન શરીરના કોષો સુધી ઓક્સિજન નથી પોહચાડી શકતું ત્યારે આ સમસ્યા ઉભી થાય છે. તેથી, ગર્ભાવસ્થા દરમિયાન એનિમિયાને કારણે માતા અને બાળક બંનેને ઘણી સમસ્યાઓનો સામનો કરવો પડી શકે છે.
બચવા માટે શું કરવું જોઈએ
નિષ્ણાંતોનું કહેવું છે કે જો આહાર સંતુલિત હોય તો આ સમસ્યાને દૂર કરી શકાય છે. આ રીતે, તમે તમારા આહારમાં દાડમ, કેળા, અંજીર, ખજૂર ઉપરાંત આયરનથી ભરપૂર ફળો ઉમેરી શકો છો. આ સિવાય તેઓ ચણાનું સેવન કરવાનું છે. નારંગી, મોસંબી, આમળા, લીંબુ વગેરે જેવા કેટલાક ખાટા ફળોનો ઉપયોગ પણ શરીરમાં આયરનની ઉણપ ઘટાડવા માટે કરી શકાય છે.
થાક અને ઊબકાની સમસ્યા
કેટલીક સ્ત્રીઓને ગર્ભાવસ્થા દરમિયાન સવારે ઉઠીને ઉબકા અને થાક જેવી સમસ્યાઓનો સામનો કરવો પડે છે. આ સમસ્યા માટે માનવ ક્રોનિક ગોનાડોટ્રોપિન જવાબદાર છે. સ્ત્રીના ગર્ભમાં ગર્ભધારણ થતા જ આ હોર્મોન્સ સક્રિય થવાનું શરૂ કરે છે. આ જ કારણ છે કે એસ્ટ્રોજન હોર્મોનની માત્રા પણ વધવા લાગે છે, તેથી પ્રારંભિક 3 મહિનામાં આવી સમસ્યાઓ જોવા મળે છે.
બચવા માટે શું કરવું જોઈએ –
સવારે ઉઠ્યા પછી કોઈપણ નમકીન ચીજનું સેવન કરવાથી આ સમસ્યાથી બચી શકાય છે. આ સિવાય ખોરાકની વચ્ચે પાણી પીવાથી ઉબકા થવાની સમસ્યા થાય છે, તેથી આ ટેવ પણ બદલો. જો તમને કોઈ વસ્તુની સુગંધ પસંદ નથી, તો તેનાથી દૂર રહો, જો તમે દિવસમાં એક કે બે વાર ઉલટી કરો છો તો એકવાર ડોક્ટર પાસે તાપસ જરૂરથી કરાવો.
ત્વચાની સમસ્યા
ગર્ભાવસ્થા દરમિયાન, પેટ વધવાના કારણે ચહેરા પર ખેંચાણ આવે છે, જેના કારણે ત્વચા શુષ્ક લાગે છે, જેના કારણે સ્ત્રીઓને ખંજવાળની સમસ્યા પણ શરૂ થાય છે. કારણ કે સગર્ભાવસ્થા દરમિયાન હોર્મોન્સ બદલાય છે, જે કારણે મહિલાઓને પિમ્પલ્સની સમસ્યા પણ થઈ શકે છે.
બચવા માટે શું કરવું જોઈએ –
આવા ફેરફારો હંમેશ માટે નથી થતા. જો ગર્ભાવસ્થા દરમિયાન આ રીતે લક્ષણો જોવા મળે છે, તો પછી ચિંતા કરશો નહીં અને કોઈ પણ પ્રકારની દવા લેવાની જરૂર નથી કારણ કે ડિલિવરી પછી આ ફેરફારો અદૃશ્ય થઈ જશે. જો તમે ત્વચાની શુષ્કતાથી પરેશાન છો, તો તેને દૂર કરવા માટે મોઇશ્ચરાઇઝરનો ઉપયોગ કરતા રહો.
અમારી દરેક પોસ્ટ સૌથી પહેલા વાંચવા નીચેની પ્રોસેસ ફક્ત એકજ વાર કરવાની રહેશે.
વધુ રસપ્રદ માહિતી અને નવી પોસ્ટ વાંચવા માટે ડાબી તરફ સ્વાઇપ કરો.
નોંધ –
આ વેબસાઈટ પર આપેલા નુસખા, આયુર્વેદ તથા નેચરલ પધ્ધતિઓ, ફીટનેસ ટિપ્સ તથા કસરત વગેરે દરેક બાબતો દરેક વ્યક્તિની તાસીર અનુસાર કામ કરે છે. કોઈ એક વ્યક્તિને થયેલ ફાયદો કે નુક્સાન બધાને જ થાશે એવું માનવું જોઈએ નહીં. તમારા ડોક્ટરને મળીને અથવા પૂછીને જ કોઈ પણ પ્રયોગ અપનાવવો જોઈએ. મોટા ભાગના આવા પ્રયોગો નિર્દોષ હોય છે. પણ, ક્યારેક તાસીર અનુસાર તકલીફ પણ પડી શકે.
આપણું પેજ “હેલ્થ ગુજરાત” માણતા રહો અને શેર કરતા રહો!
આપના સહકારની આશા સહ,
ટીમ હેલ્થ ગુજરાત