આત્મવિશ્વાસનો અર્થ છે પોતાના પર ભરોસો. આત્મવિશ્વાસથી ભરેલો વ્યક્તિ પોતાના નિર્ણયો જાતે લે જ છે, સાથે તેનામાં ભરપૂર માત્રામાં સકારાત્મક ઉર્જા હોય છે. તે વ્યક્તિ ખૂબ જ મુશ્કેલ સમયમાં ગભરાતો નથી. બીજી બાજુ, જો કોઈ વ્યક્તિમાં આત્મવિશ્વાસનો અભાવ હોય, તો તે ચોક્કસ વિરુદ્ધ પ્રતિક્રિયા આપે છે. ન તો તે પોતાના નિર્ણયો લઈ શકવા સક્ષમ છે કે ન તો કોઈ પરિસ્થિતિનો નિશ્ચિતપણે સામનો કરી શકે છે. નાનપણથી, જો માતાપિતાએ તેમના બાળકોનો આત્મવિશ્વાસ વધાર્યો છે, તો પછીથી તેઓ શીખવાની ક્ષમતા, ભવિષ્યમાં આગળ વધવાની પ્રેરણા, સમસ્યાઓનો સામનો કરવા વગેરેનો વિકાસ કરી શકે છે. આજનો લેખ આ વિષય પર છે. આજે, આ લેખ દ્વારા, અમે તમને જણાવીશું કે માતાપિતા બાળકોનો આત્મવિશ્વાસ કેવી રીતે વધારી શકે છે અને તેઓ તેમને કેવી રીતે આગળ વધવા પ્રેરણા આપી શકે છે. આગળ વાંચો …
1 – બાળકોને સમય આપવો
જો તમને ફક્ત એક જ બાળક છે, તો તમે તેની સાથે રમવા માટે એકલા જ છો. આવી સ્થિતિમાં, જો તે આખો સમય એકલા રમે છે, તો તમે તેના સ્વભાવમાં ચીડિયાપણું અનુભવી શકો છો. આવી સ્થિતિમાં, માતાપિતાએ બાળકની એકલતાને દૂર કરવા માટે તેમને યોગ્ય સમય આપવો જોઈએ. બાળક જે પણ રમત રમે છે તેમાં તેમને ભાગીદારી આપીને, માતાપિતા બાળકોના સાથી બની શકશે, પરંતુ તે બાળકોની યાદશક્તિ અને વિચારવાની શક્તિમાં પણ વધારો કરી શકે છે. આ કરવાથી બાળકોનો આત્મવિશ્વાસ વધે છે.
2 – બાળકો સાથે ગુસ્સો ન કરો
બાળકો પર ગુસ્સે થવું સરળ છે પરંતુ તે તેના મૂડને અસર કરે છે. કેટલીકવાર માતાપિતા તેમના બાળકો પર કોઈ બીજાનો ગુસ્સો કાઢી નાખે છે પરંતુ તેઓ જાણતા નથી કે તે બાળકને બગાડી શકે છે. જે માતાપિતા તેમના બાળકોની વધુ નિંદા કરે છે, આને કારણે બાળક માનસિક રીતે નબળું પડી શકે છે અને તેનો આત્મવિશ્વાસ પણ નબળો પડી શકે છે. આવી સ્થિતિમાં, જો બાળક ભૂલ કરે છે, તો તેના પર ગુસ્સો ન કરો અને તેને સમજાવો. તે જ સમયે, જો તમે કોઈ બાબતે અસ્વસ્થ છો, તો બાળક પર ગુસ્સો કરવાને બદલે, મૌનનો સહારો લેવો.
3 – બાળકોની ભૂલો પર પ્રતિસાદ
બાળકો ભૂલો કરીને કંઇક શીખે છે. આવી સ્થિતિમાં, સૌથી નોંધનીય બાબત એ છે કે બાળકોની ભૂલ અંગે માતાપિતા કેવી પ્રતિક્રિયા આપી રહ્યા છે. જો તે કોઈ ભૂલ માટે બાળકને બદનામ કરે છે અથવા તેનું અપમાન કરે છે, તો બાળકના મનમાં ભય પેદા થાય છે અને આ તેના આત્મવિશ્વાસને નબળું બનાવે છે. આવી સ્થિતિમાં, બાળક ભૂલ કરે છે ત્યારે તેને નિરાશ ન થવા દો, પરંતુ તેને સમજાવો કે ભૂલો થતી રહે છે અને બાળકને આગળ વધવા માટે પ્રેરણા આપો.
4 – બાળકોની પ્રશંસા કરવી
કેટલીકવાર બાળકોની પ્રશંસા કરવી જરૂરી છે. ભલે બાળક નાનું ચિત્ર દોરે અથવા મોટો પ્રોજેક્ટ, જો માતાપિતા બાળકની પ્રશંસા કરે છે, તો તે તે કાર્ય વધુ સારી રીતે કરવાનો પ્રયત્ન કરશે અને તેને આગળ વધવાની પ્રેરણા મળશે. પ્રશંસાઓ આત્મવિશ્વાસનો વિકાસ કરે છે અને તેને પોતાને સુધારવાની પ્રેરણા આપે છે.
5 – બાળકોની તુલના ન કરો
જો તમારા બાળકને ઓછા માર્ક્સ મળે ? તો શું તમારા બાળકની તુલના અન્ય બાળકો સાથે કરવી મહત્વપૂર્ણ છે ? માતાપિતાએ સમજવું જોઈએ કે જો તેઓ તેમના બાળકોની તુલના અન્ય કોઈ બાળક સાથે કરે છે, તો આ કરવાથી બાળકોનો આત્મવિશ્વાસને વધતો નથી પરંતુ ઘટતો જાય છે અને તેઓ પોતાને ઓછા સમજવાનું શરૂ કરે છે. આવી સ્થિતિમાં, બાળકમાં હલકી ગુણવત્તાનું સંકુલ પણ શરુ થઈ શકે છે. માતાપિતાની ફરજ છે કે તે બાળકની તુલના અન્ય સાથે કરવાનું ટાળે અને જો બાળકને ઓછા માર્ક્સ મળ્યા છે અથવા તે કોઈ સ્પર્ધા જીતી શક્યો નથી, તો તેને આગળ વધવા માટે પ્રેરણા આપો.
6. તેમની દિનચર્યામાં વ્યાયામ
બાળકોમાં આત્મવિશ્વાસ વધારવા માટે, તેમની દિનચર્યામાં થોડો ફેરફાર કરવો જરૂરી છે. જો કોઈ પરિવર્તન થાય છે, તો બાળકો પ્રેરણા મળશે. આવી સ્થિતિમાં, માતાપિતાએ તેમના બાળકોની દિનચર્યામાં કસરત ઉમેરવી જોઈએ. આ સિવાય જો માતા-પિતા જાતે કસરત કરે તો બાળક તેમને જોઈને કસરત કરવાનો પ્રયાસ કરશે. આનાથી શીખવાની ક્ષમતા તો વધે જ છે, સાથે તે કસરતનો અર્થ પણ સમજશે. કસરત પણ બાળકના સ્વાસ્થ્ય માટે એક સારો વિકલ્પ છે.
7 – બાળકોને જવાબદારીઓનો અનુભવ કરાવો
બાળકોમાં આત્મવિશ્વાસ સ્થાપિત કરવાનો શ્રેષ્ઠ રસ્તો એ છે કે તેમને જવાબદાર બનાવો. આવી સ્થિતિમાં, તમે બાળકોને નાની જવાબદારીઓ પણ આપી શકો છો. જેમ કે દૂધનો હિસાબ કરવો અથવા પાણીની બોટલો ભરવી વગેરે. આનાથી તેમને ઘરમાં પણ થોડી સમજણ પડશે, સાથે તેમનામાં આત્મવિશ્વાસ પણ વધશે. અને તેઓ સમજી શકશે કે કાર્ય કેવી રીતે કરવામાં આવે છે.
8 – બાળકો પર વિશ્વાસ કરવો
માતાપિતા તેમના બાળકોને નાના માનીને કામ કરવાની તેમની ક્ષમતા પર વિશ્વાસ કરવામાં અસમર્થ હોય છે, જેના કારણે બાળકો પોતાના પર વિશ્વાસ કરવામાં અસમર્થ છે. આવી સ્થિતિમાં, સૌ પ્રથમ માતાપિતાએ તેમના બાળકો પર વિશ્વાસ કરવો જરૂરી છે. જ્યારે માતાપિતા તેમના બાળકો પર વિશ્વાસ કરે છે, ત્યારે બાળકો પણ પોતાના પર વિશ્વાસ કરી શકશે અને આમ કરવાથી તેમનો આત્મવિશ્વાસ વધશે.
અહીં જણાવેલા મુદ્દાઓ દર્શાવે છે કે બાળકોના આત્મવિશ્વાસ વધારવામાં માતાપિતાનો મહત્વપૂર્ણ ફાળો છે. આવી સ્થિતિમાં, જો માતાપિતા ઉપરોક્ત મુદ્દાઓને અપનાવે છે, તો તે તેમના બાળકોનો આત્મવિશ્વાસ વધારી શકે છે. ધ્યાનમાં રાખો કે બાળકોમાં આત્મવિશ્વાસના અભાવ પાછળ માતાપિતા હોઈ શકે છે. જો માતાપિતા બાળકને ઠપકો આપે છે, તેમની ભૂલો પર તેને અપમાનિત કરે છે, તેની અન્ય સાથે તુલના કરે છે, તેમની પ્રશંસા નથી કરતા, તેમને કોઈ કામ કરાવવા માટે નહીં કહેતા, તેમને રમવાથી રોકે છે વગેરે. આવી સ્થિતિમાં, માતાપિતાએ ધ્યાન આપવું જોઈએ કે બાળકો પ્રત્યેનું તેમનું વર્તન જેટલું હકારાત્મક છે, બાળક ભવિષ્યમાં એટલું જ વધુ આગળ વધી શકશે અને તેનો આત્મવિશ્વાસ પણ વધશે.
અમારી દરેક પોસ્ટ સૌથી પહેલા વાંચવા નીચેની પ્રોસેસ ફક્ત એકજ વાર કરવાની રહેશે.
વધુ રસપ્રદ માહિતી અને નવી પોસ્ટ વાંચવા માટે ડાબી તરફ સ્વાઇપ કરો.
નોંધ –
આ વેબસાઈટ પર આપેલા નુસખા, આયુર્વેદ તથા નેચરલ પધ્ધતિઓ, ફીટનેસ ટિપ્સ તથા કસરત વગેરે દરેક બાબતો દરેક વ્યક્તિની તાસીર અનુસાર કામ કરે છે. કોઈ એક વ્યક્તિને થયેલ ફાયદો કે નુક્સાન બધાને જ થાશે એવું માનવું જોઈએ નહીં. તમારા ડોક્ટરને મળીને અથવા પૂછીને જ કોઈ પણ પ્રયોગ અપનાવવો જોઈએ. મોટા ભાગના આવા પ્રયોગો નિર્દોષ હોય છે. પણ, ક્યારેક તાસીર અનુસાર તકલીફ પણ પડી શકે.
આપણું પેજ “હેલ્થ ગુજરાત” માણતા રહો અને શેર કરતા રહો!
આપના સહકારની આશા સહ,
ટીમ હેલ્થ ગુજરાત