જ્યારે કોઈ પણ વ્યક્તિ એટલું નાખુશ થવા લાગે કે તે તેને તેના જીવન સાથે પણ પ્રેમ ન રહે,પોતાનું પણ ભાન ભૂલી જાય તેને ડિપ્રેશન કહેવામાં આવે છે.ગુજરાતીમાં ડિપ્રેશનને હતાશા કહેવામાં આવે છે.આને કારણે લોકો તેમના જીવનમાંથી રસ ગુમાવવાનું શરૂ કરે છે અને રોજિંદા કામકાજથી મન વિક્ષેપિત થાય છે.જીવનના ઘણા મહત્વપૂર્ણ તબક્કાઓ જેમ કે નજીકના મિત્રનું મૃત્યુ,નોકરી અથવા લગ્નમાં ખોટ,સામાન્ય રીતે માણસને ડિપ્રેશન તરફ દોરી જાય છે.તેમની સાથે જો તમારા મગજમાં હંમેશાં કંઇક ખરાબ થવાની સંભાવના હોય અથવા તો મનમાં હંમેશા ખોટા જ વિચારો આવતા હોય તો તે ડિપ્રેશન વધવાના કારણે હોય શકે છે.આવા વ્યક્તિના વિચારો હંમેશા નબળા રહે છે આવા લોકો કોઈ પણ વાતમાં એવું જ વિચારે છે કે ‘હું દરેક બાબતમાં નિષ્ફળ જઈશ’.આવા ખોટા વિચારો ધરાવતી વ્યક્તિ ડિપ્રેશનનો પૂરો પૂરો શિકાર બને છે.
તો ચાલો જાણીએ ડિપ્રેશનના લક્ષણો.
1. મૂડ
સામાન્ય ઉદાસી ડિપ્રેશનની શ્રેણીમાં આવતી નથી,પરંતુ કોઈ પણ કામમાં મન ન લાગવું,રુચિનો અભાવ,કોઈ પણ વસ્તુથી ખુશ ન થવું અને ઉદાસી પણ ન અનુભવું તે ડિપ્રેશનના લક્ષણો છે.
2. વિચારો
વિચારો એટલે બધા સમય નકારાત્મક વિચારસરણી હોવી એ પણ ડિપ્રેશનની સમસ્યાનું કારણ છે.
3. શારીરિક
શારીરિક લક્ષણો જેમ કે ઊંઘ આવવી અથવા વારંવાર ખુબ ઊંઘ આવવી,મધ્યરાત્રિમાં ઊંઘ ઉડી જવી અને સતત આ બે અઠવાડિયાથી વધુ સમય સુધી થાય તો આ ડિપ્રેશનના લક્ષણો છે.કોઈ ચોક્કસ કારણ વિના પણ ડિપ્રેશન આવી શકે છે.તે ધીરે ધીરે ઘરે જાય છે અને લોકો મદદ માટે પ્રયત્ન કરવાને બદલે તેની સાથે સંઘર્ષ કરે છે.મગજના રસાયણશાસ્ત્ર કયા પ્રકારનાં ડિપ્રેશનની ભૂમિકા ભજવે છે તે હજી સમજી શકાયું નથી.પરંતુ મોટાભાગના નિષ્ણાતો સંમત થયા છે કે આ ફક્ત મગજમાં કેટલાક અસંતુલનને કારણે થાય એવું જરૂરી નથી.
ડિપ્રેશન ધરાવતો વ્યક્તિ હંમેશા દુઃખી અને મૂંઝવણમાં જ રહે છે,આ સિવાય વ્યક્તિમાં આત્મવિશ્વાસનો અભાવ રહે છે.કોઈ પણ કાર્યમાં ધ્યાન કેન્દ્રિત કરવું મુશ્કેલ થાય છે.ડિપ્રેશનમાં રહેલો વ્યક્તિ પોતાને પરિવાર અને ભીડવાળી જગ્યાઓથી પોતાને દૂર રાખવાનો પ્રયત્ન કરે છે.તે મોટે ભાગે એકલા રહેવાનું પસંદ કરે છે.ડિપ્રેશન ધરાવતું વ્યક્તિ હંમેશા ચીડેલું રહે છે અને ખૂબ જ ઓછું બોલે છે.આવા લોકો હંમેશાં અંદરથી અશાંત લાગે છે અને હંમેશાં ચિંતામાં ડૂબેલા દેખાય છે.તેઓ પોતાને કોઈ નિર્ણય લેવામાં અસમર્થ હોય છે અને હંમેશા મૂંઝવણની સ્થિતિમાં હોય છે.તેઓ જ્યારે પણ કોઈ મુશ્કેલીનો સામનો કરે છે ત્યારે તે ખૂબ જ ઝડપથી નિરાશ થઈ જાય છે.કેટલાક ડિપ્રેશનના દર્દીઓમાં વધુ ગુસ્સાની સમસ્યાઓ જોવા મળે છે.આવા વ્યક્તિઓ બધા સમયે કંઇક ખરાબ થવાની સંભાવનાથી ઘેરાયેલા રહે છે.
ડિપ્રેશન દૂર કરવાના ઉપાય.
1 પરિવાર અને મિત્રો સાથે સમય વિતાવો
ડિપ્રેશન દરમિયાન વ્યક્તિને કોઈને પણ મળવાનું કે વાત કરવાનું મન થતું નથી.પરંતુ અહીં જણાવેલી પદ્ધતિ તમને ડિપ્રેશનમાં જવાથી બચાવી શકે છે.જ્યારે પણ તમને લાગે કે તમે માનસિક તાણ અથવા ડિપ્રેશનથી પીડિત છો,ત્યારે તમારા પરિવાર અથવા ખાસ મિત્રો સાથે સમય વિતાવો અને એમની સાથે ખુશીથી વાતો કરો.
2 સામાજિક સક્રિયતા
સામાજિક રૂપે સક્રિય રહેવું પણ તમને વ્યસ્ત રાખશે અને તનાવથી બહાર તમારું ધ્યાન દોરશે.આ સાથે તમે નકારાત્મકતાનો શિકાર ન થઈને તમારી ઉર્જાનો યોગ્ય ઉપયોગ કરશો.કેટલાક સમયમાં તમે સકારાત્મકતાનો અનુભવ કરશો.
3 નકારાત્મકતા ટાળો
તમારી જાતને સકારાત્મક બનાવો અને પ્રોત્સાહિત કરો.તમારી શક્તિઓ અને ઉપલબ્ધિઓની સૂચિ બનાવો અત્યાર સુધી અથવા કેટલાક સારા અને ઉપયોગી કામ કરવાની યોજના બનાવો.તમારી જાતને પ્રેમ કરો અને હકારાત્મક વિચારો જ અપનાવો.
4 ઊંઘ પુરી કરો
જયારે પણ ડિપ્રેશનનો શિકાર બનો ત્યારે તમારી ઊંઘ પુરી કરો.તમારે ઓછામાં ઓછી આઠ કલાકની ઊંઘ લેવી જરૂરી છે.જ્યારે ઊંઘ પુરી થશે ત્યારે મનને આરામ મળશે.ઊંઘ ડિપ્રેશનની સમસ્યા દૂર કરવા માટે એક સરળ અને ફાયદાકારક ઉપાય છે.
5 સૂર્યપ્રકાશ
સવારે અથવા જ્યારે પણ તમને સમય મળે ત્યારે સવારમાં સૂર્યપ્રકાશ લો.તે તમારા મન અને મગજને હળવા બનાવે છે અને તાણ પણ દૂર કરે છે.પ્રાકૃતિક સ્થળોની મુલાકાત લો અથવા તમારા ઘરના આંગણા,ફળીયા અથવા બાલ્કનીમાં શાંતિથી બેસો અને સારા વિચારો કરો.
અમારી દરેક પોસ્ટ સૌથી પહેલા વાંચવા નીચેની પ્રોસેસ ફક્ત એકજ વાર કરવાની રહેશે.
વધુ રસપ્રદ માહિતી અને નવી પોસ્ટ વાંચવા માટે ડાબી તરફ સ્વાઇપ કરો.
નોંધ –
આ વેબસાઈટ પર આપેલા નુસખા, આયુર્વેદ તથા નેચરલ પધ્ધતિઓ, ફીટનેસ ટિપ્સ તથા કસરત વગેરે દરેક બાબતો દરેક વ્યક્તિની તાસીર અનુસાર કામ કરે છે. કોઈ એક વ્યક્તિને થયેલ ફાયદો કે નુક્સાન બધાને જ થાશે એવું માનવું જોઈએ નહીં. તમારા ડોક્ટરને મળીને અથવા પૂછીને જ કોઈ પણ પ્રયોગ અપનાવવો જોઈએ. મોટા ભાગના આવા પ્રયોગો નિર્દોષ હોય છે. પણ, ક્યારેક તાસીર અનુસાર તકલીફ પણ પડી શકે.
આપણું પેજ “હેલ્થ ગુજરાત” માણતા રહો અને શેર કરતા રહો!
આપના સહકારની આશા સહ,
ટીમ હેલ્થ ગુજરાત