ફેફસાં આપણા શરીર માટે જરૂરી અંગોમાંથી એક છે. પરંતુ આપણે ફેફસાંને સ્વચ્છ રાખવાનું ભૂલી જઈએ છીએ અને તેમને સ્વસ્થ રાખવા વિશે વિચારતા નથી. આવી સ્થિતિમાં ફેફસામાં ચેપ લાગી શકે છે અને તેની ખરાબ અસર શ્વસન માર્ગ પર પડી શકે છે. ફેફસાના ચેપને લીધે, વ્યક્તિને શ્વસન સમસ્યાઓ જેવી કે અસ્થમા, ન્યુમોનિયા વગેરેનો સામનો કરવો પડી શકે છે. આવી સ્થિતિમાં શરૂઆતમાં સાવધાની રાખવી જરૂરી છે. લોકો માને છે કે શરીરની સ્વચ્છતા અને ઘરની સ્વચ્છતા જ સ્વાસ્થ્ય માટે પૂરતી છે. પરંતુ ઘરની સ્વચ્છતાની સાથે શરીરના આંતરિક ભાગોની સ્વચ્છતા પણ ખૂબ જ જરૂરી છે. આજે અમે તમને ફેફસાંને સાફ કરવા અને શ્વસન માર્ગને સ્વસ્થ રાખવા વિશે જણાવીશું. ચાલો તમને જણાવીએ કે આ માટે પલ્મોનરી હાઇજીન ખૂબ ઉપયોગી થઈ શકો છો. આજનો લેખ આ વિષય પર છે. આજે અમે તમને આ લેખ દ્વારા જણાવીશું કે પલ્મોનરી હાઈજીન શું છે ? તેનો ઉપયોગ ક્યારે થાય છે ? ઉપરાંત, ઘરે રહીને આપણે પલ્મોનરી હાઇજીન પદ્ધતિ કેવી રીતે અપનાવી શકીએ. તો ચાલો આ વિશે વિગતવાર જાણીએ.
પલ્મોનરી હાઇજીન શું છે ?
તમને જણાવી દઈએ કે પલ્મોનરી હાઇજીન એટલે ફેફસાંને સાફ કરવું. કફ આપણા ફેફસામાં જમા થાય છે, જે માટે તમારે પલ્મોનરી હાઇજીન જરૂરી છે. ફેફસામાં કફની સમસ્યા પલ્મોનરી હાઇજીન દ્વારા પણ દૂર કરી શકાય છે.
પલ્મોનરી હાઇજીનનો ઉપયોગ ક્યારે કરવો ?
પલ્મોનરી હાઇજીન સામાન્ય રીતે ઘણી સમસ્યાઓ માટે વપરાય છે જેમ કે – શ્વાસનળીનો સોજો, ન્યુમોનિયા, સીઓપીડી એટલે કે ક્રોનિક અવરોધક પલ્મોનરી રોગ, અસ્થમા, સાયટીક ફાઈબ્રોસિસ વગેરે.
પલ્મોનરી હાઇજીન કેવી રીતે કરવું
1- હફિંગ કસરત દ્વારા:
હફિંગ એ એક પ્રકારની કસરત છે, જેનો ઉપયોગ ઘરે કરી શકાય છે. આ કસરતમાં, વ્યક્તિ ઊંડો લાંબો શ્વાસ લે છે અને પછી તે જ ઊંડાઈ સાથે તે શ્વાસ બહાર કાઢે છે. આ પ્રક્રિયા ખૂબ જ ઝડપથી કરવામાં આવે છે. આ કસરત કરવાની બીજી રીત પણ છે. બીજી રીત એ છે કે નાના શ્વાસ લો અને તેને ઝડપથી છોડો. હાંફ ચડાવતી વખતે જેમ આપણે કરીએ છીએ, તેવી જ રીતે. હાફિંગ એક્સરસાઇઝ દ્વારા ફેફસાંને સ્વસ્થ રાખી શકાય છે. તેની સાથે જ વ્યક્તિ શ્વસન માર્ગને પણ સ્વસ્થ રાખી શકે છે.
2- શ્વાસ લેવાની કસરત દ્વારા:
શ્વાસ લેવાની કસરત ઘરે કસરત કરવા માટે ખૂબ જ સરળ અને ફાયદાકારક છે. તમે અનુલોમ વિલોમ યોગાસન વિશે સાંભળ્યું જ હશે. શ્વાસ લેવા માટે આનાથી સારો બીજો કોઈ વિકલ્પ હોઈ શકે નહીં. આવી સ્થિતિમાં જો અનુલોમ-વિલોમ નિયમિત કરવામાં આવે તો તમને કફની સમસ્યામાંથી છુટકારો મળી શકે છે અને ફેફસાં પણ મજબૂત બને છે. અનુલોમ વિલોમ કરવા માટે, પહેલા સુખાસનમાં બેસો અને પછી ડાબી નાસિકાને એક આંગળીથી બંધ કરો અને પછી જમણી નાસિકા દ્વારા શ્વાસ લો. હવે થોડા સમય માટે તમારા શ્વાસ રોકો. તે પછી બીજી બાજુથી શ્વાસ બહાર કાઢો. આ પ્રક્રિયાને વારંવાર પુનરાવર્તન કરો. આમ કરવાથી ફેફસાં સ્વસ્થ રહે છે.
3- ઓક્સિજન માસ્ક દ્વારા:
ઓક્સિજન માસ્ક દ્વારા, ફેફસાની અંદર જમા કફ દૂર થાય છે. આ સ્થિતિને પોસ્ટ્યુરલ ડ્રેનેજ કહેવામાં આવે છે. વ્યક્તિ ઓક્સિજન માસ્ક દ્વારા આ પ્રક્રિયા જાતે પણ કરી શકે છે.
અહીં જણાવેલા મુદ્દાઓ દર્શાવે છે કે પલ્મોનરી હાઇજીન સારી ફેફસાની તંદુરસ્તી સાથે શ્વસન માર્ગને સ્વચ્છ રાખવામાં મદદરૂપ છે. આવી સ્થિતિમાં, પલ્મોનરી હાઇજીન ઘરે રહીને કેટલીક પદ્ધતિઓ અપનાવીને કરી શકાય છે. પરંતુ અહીં કસરતો અથવા પદ્ધતિઓ અપનાવ્યા પછી જો તમને કોઈ સમસ્યા લાગે તો તરત જ નિષ્ણાતનો સંપર્ક કરો.