કાળા મરી ભારતીય મસાલામાં ખૂબ જ લોકપ્રિય અને ગુણધર્મો ધરાવતા મસાલા છે. તેનો ઉપયોગ વિવિધ પ્રકારની વાનગીઓમાં થાય છે. કાળા મરીનો ઉપયોગ ઘણી સ્વાદિષ્ટ શાકભાજી, સૂપ અને ખાસ વાનગીઓ બનાવવા માટે થાય છે. પોષક તત્ત્વોથી ભરપૂર હોવાથી, તે આરોગ્યને વિવિધ રીતે લાભ પણ આપે છે. કાળા મરીના સેવનથી રોગપ્રતિકારક શક્તિ મજબૂત થાય છે, સાથે ગળામાં ચેપ અને કફથી પણ રાહત મળે છે. કાળા મરીનું સેવન તો સ્વાસ્થ્ય માટે ફાયદાકારક છે જ, પરંતુ શું તમે જાણો છો કે કાળા મરીમાં થોડી ખાસ ચીજનું મિક્ષણ કરીને ખાવાથી તેના ફાયદા અનેકગણા વધી જાય છે. તો ચાલો અમે તમને જણાવીએ કાળા મરીમાં કઈ ચીજનું મિક્ષણ કરીને ખાવાથી તમારા શરીરમાંથી અનેક રોગો દૂર રહે છે.
શરદી, ઉધરસ અને કફ દૂર થાય છે
શરદી, ઉધરસ અને કફથી પીડિત લોકો માટે કાળા મરી એક ઉત્તમ દવા તરીકે કામ કરે છે. આયુર્વેદમાં પણ કાળા મરીને શરદી, ઉધરસ જેવી બીમારી દૂર કરવામાં ફાયદાકારક માનવામાં આવે છે. જે લોકોને શરદી, ઉધરસ અને કફની સમસ્યા છે તેઓએ મધની સાથે કાળા મરીના પાવડરના મિક્ષણનું સેવન કરવું જોઈએ.
રોગપ્રતિકારક શક્તિ મજબૂત કરે છે
કોરોના વાયરસ રોગચાળાને ટાળવા માટે મજબૂત રોગપ્રતિકારક શક્તિ હોવી ખૂબ જ મહત્વપૂર્ણ છે. કોરોનાની વધતી બીમારીમાં દરેક લોકોને ઉકાળો પીવા માટે કહેવામાં આવી રહ્યું છે અને ઉકાળો બનાવવા માટે કાળા મરીનો ઉપયોગ કરવામાં આવી રહ્યો છે. માનવામાં આવે છે કે આ ઉકાળો કોરોના વાયરસના લક્ષણોને મટાડવામાં અને રોગપ્રતિકારક શક્તિને મજબૂત બનાવવામાં ખૂબ અસરકારક છે. જો તમે ઇચ્છો, તો તમે કાળા મરીને ગરમ પાણીમાં ઉકાળીને પીણા તરીકે પણ પી શકો છો.
હૃદય રોગનું જોખમ ઓછું કરો
કાળા મરી કોલેસ્ટરોલના સ્તરને સંતુલિત કરે છે. આ ગુણધર્મો હૃદયરોગના જોખમને ઘટાડે છે. આ સિવાય કાળા મરીમાં હાજર કાર્ડિયોપ્રોટેક્ટીવ એક્ટિવિટી પણ હૃદયરોગના ગંભીર રોગોનું જોખમ ઘણી વખત ઘટાડે છે. આ માટે તમે કાળા મરીના પાવડરને ગરમ પાણીમાં ઉકાળીને મધ સાથે પણ પી શકો છો.
બ્લડ સુગરનું સ્તર ઘટાડે છે
બ્લડ સુગર લેવલને નિયંત્રિત કરવાનો સૌથી વધુ ફાયદો એ છે કે ડાયાબિટીઝનું જોખમ ઓછું કરવું. તે જ સમયે, જો કાળા મરીનું નિયમિતપણે સેવન કરવામાં આવે, તો તે બ્લડ સુગર લેવલને સંતુલિત રાખીને ડાયાબિટીઝના જોખમને મોટા પ્રમાણમાં ઘટાડે છે.
સોજા ઘટાડવામાં મદદરૂપ છે
કેટલીકવાર આપણા શરીરના કેટલાક ભાગોમાં અચાનક સોજા આવી જાય છે, જે સોજા કાળા મરી દૂર કરી શકે છે. ખાસ કરીને જે લોકોને સંધિવાની સમસ્યા હોય છે તેઓને મુખ્યત્વે કાળા મરીનું સેવન કરવાની સલાહ આપવામાં આવે છે. આ માટે તમે કાળા મેરિનો ઉકાળો પણ પી શકો છો.
પેટની સમસ્યાથી રાહત
કાળા મરીના સેવનથી પેટનું ફૂલવું, પેટમાં ગેસ થવો અને પાચનની સમસ્યા દૂર થાય છે. કાળા મરીમાં હાજર ગુણધર્મો પેટના સારા સ્વાસ્થ્ય માટે સારા બેક્ટેરિયાને સુરક્ષિત કરવામાં મદદ કરે છે. કાળા મરીની અસર પેટને અનેક પ્રકારના રોગોથી સુરક્ષિત રાખે છે.
કેન્સર નિવારણ
કાળા મરી કેન્સર જેવી જીવલેણ સમસ્યાઓથી પણ આપણને બચાવી શકે છે. આ વિશે ઘણા વૈજ્ઞાનિક સંશોધન કરવામાં આવ્યા છે, જે સાબિત કરે છે કે કાળા મરીમાં કેન્સર વિરોધી પ્રવૃત્તિ છે. આ ગુણધર્મને લીધે, કાળા મરી શરીરમાં કેન્સરને વધતા અટકાવી શકે છે. ઉપરાંત, કાળા મરીમાં હાજર પાઇપિરિન, તે કીમોથેરાપી જેમ કામ કરી શકે છે. પાઇપેરિન કેન્સરના કોષોને વધતા અટકાવવા માટે કાર્ય કરી શકે છે. તેથી, એવું માનવામાં આવે છે કે કેન્સર માટે કાળા મરીના પાણીનું સેવન ફાયદાકારક છે.
મોંના આરોગ્ય માટે
કાળા મરીનું સેવન કરવાથી મોંના સ્વાસ્થ્ય પર પણ અસર પડે છે. આ સંદર્ભે હાથ ધરવામાં આવેલા વૈજ્ઞાનિક સંશોધન દર્શાવે છે કે તેમાં એન્ટિ-માઇક્રોબાયલ અને એન્ટી ઇન્ફ્લેમેટરી ગુણ છે. આ મોમાં હાજર હાનિકારક બેક્ટેરિયાને નાશ કરી શકે છે અને મોંની સ્વચ્છતા જાળવવામાં મદદ કરી શકે છે, સાથે બળતરા વિરોધી ગુણધર્મો જીંજીવાઇટિસ ઘટાડવા માટે કામ કરી શકે છે. ઉપરાંત, કાળા મરીમાં રહેલી પાઇપિરિનની અસર ટ્યુમર નેક્રોસિસ ફેક્ટરને ઘટાડે છે જે દાંતની સમસ્યાઓનું કારણ બને છે. વળી, જો કોઈને દાંતનો દુખાવો થાય છે, તો લવિંગ તેલમાં કાળા મરીનો પાઉડર મિક્સ કરીને તા મિક્ષણથી દાંતની માલિશ કરવાથી રાહત મળે છે.
વજન ઓછું કરવામાં મદદગાર
કાળા મરી ખાવાના ફાયદા વજન ઘટાડવા માટે પણ હોઈ શકે છે. આ સંદર્ભે હાથ ધરાયેલા તબીબી સંશોધન દરમિયાન, મરીવાળા ખોરાકનો ઉપયોગ થોડા અઠવાડિયા સુધી કરવામાં આવતો હતો. આ ભૂખમાં કોઈ ફેરફાર કર્યા વગર શરીરની ચરબી અને લિપિડનું સ્તર ઓછું કરે છે. તેનાથી શરીરનું વજન ઓછું થઈ શકે છે. કાળા મરીમાં હાજર પાઇપિરિન અને એન્ટિઓબેસિટી ઇફેક્ટ્સને કારણે આ બધું શક્ય છે. તેથી, એવું કહી શકાય કે કાળા મરીના ઔષધીય ગુણધર્મોને લીધે, વજનમાં ઘટાડો થઈ શકે છે.
આંતરડાના આરોગ્ય માટે
કાળા મરીનો ઉપયોગ પેટ અને આંતરડાની સમસ્યાઓ માટે પણ થઈ શકે છે. આને લગતા એક વૈજ્ઞાનિક સંશોધનથી આંતરડામાં રહેલા ફેકલ બેક્ટેરિયા સામે અનેક ઔષધિઓની પ્રીબાયોટિક અસરો જોવા મળી છે. આ પેટ અને આંતરડામાં સમસ્યા પેદા કરતા નુકસાનકારક બેક્ટેરિયાને દૂર કરી શકે છે. આ ઔષધીઓમાં કાળા મરીનો પણ સમાવેશ થાય છે. આ ઉપરાંત, તે પાચક અને ગેસ્ટ્રિક સમસ્યાઓથી પણ રાહત આપી શકે છે, જે આંતરડા પર વિપરીત અસર કરે છે. તેથી, કાળા મરીનું આંતરડાની સમસ્યાઓથી રાહત માટે મદદરૂપ થઈ શકે છે.
ભૂખ વધારવી
જે લોકોને ભૂખ ન લાગવાની સમસ્યા છે, તેમના માટે કાળા મરીનો પાવડર ફાયદાકારક સાબિત થઈ શકે છે. ખરેખર, કાળા મરીમાં આલ્કલોઇડ્સ, ઓલેરોસિન અને તેલ જેવા કેટલાક સંયોજનો જોવા મળે છે. આ ગુણધર્મોને લીધે, ભૂખ વધારવા માટે પરંપરાગત દવાઓમાં મરીનો ઉપયોગ કરવામાં આવે છે.
ચેપ ટાળવા માટે
શરીરમાં અથવા ત્વચામાં ચેપ ફેલાવવાનું મુખ્ય કારણ બેક્ટેરિયા છે. આ કિસ્સામાં, ચેપની સમસ્યાથી છુટકારો મેળવવા માટે બેક્ટેરિયાથી છુટકારો મેળવવો જરૂરી છે. આ માટે, કાળા મરીનો ઉપયોગ કરી શકાય છે. એક વૈજ્ઞાનિક સંશોધન મુજબ, કાળા મરીમાં એન્ટીબેક્ટેરિયલ ગુણધર્મો છે, જે ઘણા બેક્ટેરિયાને દૂર રાખવામાં કાર્ય કરી શકે છે અને શરીર તથા ત્વચામાં ચેપ ફેલાતા અટકાવે છે.
એન્ટીઓકિસડન્ટો
શરીરમાં ફ્રી રેડિકલ્સની રચના મેમ્બ્રેન દ્વારા લિપિડના ઓકસીકરણ દ્વારા થાય છે. આ ફ્રી રેડિકલ ઘણા રોગોનું કારણ બની શકે છે. આ કિસ્સામાં, કાળા મરીમાં હાજર એન્ટીઓકિસડન્ટ પ્રવૃત્તિ ઓકસીકરણ પ્રક્રિયાને રોકવામાં મદદ કરી શકે છે. આના દ્વારા ફ્રી રેડિકલની સમસ્યાને દૂર રાખી શકાય છે અને ગંભીર બીમારીથી બચી શકાય છે.
મગજ માટે
કાળા મરીના ફાયદા મગજ માટે પણ હોઈ શકે છે. ખરેખર, કાળા મરીમાં મેથેનોલિક અર્ક અને એન્ટીઓકિસડન્ટ ગુણ હોય છે, જે અલ્ઝાઇમર જેવી માનસિક બીમારીઓથી રાહત આપીને આપણી યાદશક્તિ વધારવામાં મદદ કરે છે. ઉપરાંત, એન્ટીઓકિસડન્ટ ગુણધર્મો ઓક્સિડેટીવ તાણની સમસ્યાને દૂર કરી શકે છે, જે મગજ માટે સારું છે.
ધૂમ્રપાન છોડવામાં સહાય કરે છે
એવા લોકો કે જે ધૂમ્રપાન છોડવા માગે છે, તેમના માટે કાળા મરીનો ઉપયોગ ફાયદાકારક થઈ શકે છે. એક અધ્યયનમાં એવું બહાર આવ્યું છે કે મરીના પાવડરનું સેવન કરવાથી ધૂમ્રપાનની ક્યૂ ધીમે ધીમે નિયંત્રિત થઈ શકે છે. આ સિવાય તમે કાળા મરીના પાણીનું સેવન પણ કરી શકો છો.
ત્વચા માટે
કાળા મરીના ફાયદા ત્વચા માટે પણ થઈ શકે છે. ખરેખર, કાળા મરીના ઉપયોગથી બનેલા તેલમાં એન્ટીઓકિસડન્ટ ગુણ હોય છે, જે ત્વચાને સ્વસ્થ રાખવા માટે કામ કરી શકે છે. આ ઉપરાંત, તે વૃદ્ધત્વ વિરોધીની જેમ કાર્ય કરે છે, પિમ્પલ્સ ઘટાડે છે, કરચલીઓ અને બ્લેક-હેડ્સ જેવી સમસ્યાઓ પણ દૂર કરે છે. આ માટે તમે કાળા મરીના તેલનો ઉપયોગ તમારી ત્વચા પર કરી શકો છો.
અમારી દરેક પોસ્ટ સૌથી પહેલા વાંચવા નીચેની પ્રોસેસ ફક્ત એકજ વાર કરવાની રહેશે.
વધુ રસપ્રદ માહિતી અને નવી પોસ્ટ વાંચવા માટે ડાબી તરફ સ્વાઇપ કરો.
નોંધ –
આ વેબસાઈટ પર આપેલા નુસખા, આયુર્વેદ તથા નેચરલ પધ્ધતિઓ, ફીટનેસ ટિપ્સ તથા કસરત વગેરે દરેક બાબતો દરેક વ્યક્તિની તાસીર અનુસાર કામ કરે છે. કોઈ એક વ્યક્તિને થયેલ ફાયદો કે નુક્સાન બધાને જ થાશે એવું માનવું જોઈએ નહીં. તમારા ડોક્ટરને મળીને અથવા પૂછીને જ કોઈ પણ પ્રયોગ અપનાવવો જોઈએ. મોટા ભાગના આવા પ્રયોગો નિર્દોષ હોય છે. પણ, ક્યારેક તાસીર અનુસાર તકલીફ પણ પડી શકે.
આપણું પેજ “હેલ્થ ગુજરાત” માણતા રહો અને શેર કરતા રહો!
આપના સહકારની આશા સહ,
ટીમ હેલ્થ ગુજરાત