જો તમને વજન ઘટાડવામાં ઘણી સમસ્યા આવી રહી છે અને તમને જોઈતા પરિણામો મળતા નથી, તો તમને લાગે છે કે તે ચોક્કસપણે તમારા ચયાપચયને (મેટાબોલિઝમ) લીધે હશે.
ઘણીવાર આપણે બધી ક્રિયાઓ કરીએ છીએ જેમાં આપણી ઊર્જા વપરાય છે અને તેને જ આપણે મેટાબોલિઝમના નામથી જાણીએ છીએ. વજનના અર્થ માટે આપણે ઘણીવાર મેટાબોલિઝમ શબ્દનો ઉપયોગ કરીએ છીએ. જ્યારે આપણે કહીએ છીએ કે આપણું ચયાપચય ધીમું છે અથવા ખૂબ જ ઝડપી છે, ત્યારે આપણે વજન ઘટાડવાની આપણી ક્ષમતા વિશે વાત કરી રહ્યા હોઈએ છીએ. મોટાભાગના લોકો બળી ગયેલી કેલરી અનુસાર તેનું વજન ઘટાડી અને વધારી શકે છે. તમારું સ્વાસ્થ્ય અને બીજી ઘણી વસ્તુઓ તમારા ચયાપચયને અસર કરે છે. ચાલો જાણીએ ચયાપચય અને વજન ઘટાડવાથી સંબંધિત કેટલાક તથ્યો વિશે.
તમારું વજન ઘટાડવું અથવા વધારવું મેટાબોલિક રેટ પર આધારિત છે (It’s Really About Your Resting Metabolic Rate) :-
તમારા શરીરમાં થતી કોઈપણ રાસાયણિક પ્રક્રિયાને મેટાબોલિઝમ કહેવામાં આવે છે. પરંતુ મોટાભાગના લોકો ચયાપચયના દરને જાણવામાં રસ ધરાવતા હોય છે. આ દરનો અર્થ એ છે કે તમે બેઠા હોવ અથવા ફરતા હો ત્યારે તમે કેટલી કેલરી બર્ન કરો છો. જો તમે યોગ્ય દરને માપવા માંગતા હો, તો તમે કેલરી મીટર પરીક્ષણ કરવા માટે તમારા ડૉક્ટર પાસે જઈ શકો છો, જે કાર્બન ડાયોક્સાઇડના પ્રકાશનની માત્રાને માપશે. તમારો ચયાપચય દર જેટલો ઊંચો છે તે વધુ સારું છે.
વધુ પ્રોટીન ખાવાથી તમારું મેટાબોલિઝમ વધી શકે છે (Eating More Protein May Boost Your Metabolism) :-
પ્રોટીન એવી વસ્તુ છે જે ખરેખર તમારા ચયાપચયને વધારે છે. એક અભ્યાસ મુજબ જે લોકો વધુ કેલરી લે છે તેમાં મેટાબોલિક રેટ વધારે હોય છે. પ્રોટીન સાથે કેલરી પણ વધારી શકાય છે. સારા પરિણામ મેળવવા માટે તમે ચિકન, માછલી વગેરેનું સેવન કરી શકો છો. તેમાં પ્રોટીનનું પ્રમાણ ખૂબ જ વધારે હોય છે.
કાર્બ ચયાપચય ઘટાડે છે (Simple Carbs Are Metabolism Busters):-
દરેકને વજન આપતી વખતે ડોનટ્સ અને સોડા વગેરેથી દૂર રહેવું જોઈએ. સફેદ બ્રેડ અને અન્ય કાર્બોહાઇડ્રેટેડ ખોરાક વજન ઘટાડવાની પ્રક્રિયાને ધીમું પણ કરી શકે છે. જ્યારે તમે આ ખાવ છો, ત્યારે તમારું ઇન્સ્યુલિનનું સ્તર વધે છે. જો તમારે ઝડપથી વજન ઓછું કરવું હોય તો ફળો અને શાકભાજી વગેરે ખાઓ. કાર્બોહાઇડ્રેટ સમૃદ્ધ ખોરાકથી દૂર રહો.
વધુ સ્નાયુઓને લીધે મેટાબોલિઝમ પણ વધુ હોય છે (More Muscle Equals Higher Metabolism) :-
તમારા શરીરમાં જેટલા સ્નાયુઓ આવે છે, તેટલું વધુ તમારી ચરબી બળી જાય છે. તેથી, તમારા સ્નાયુઓને વધુ મજબૂત બનાવવા માટે, નિયમિતપણે કસરત કરો જેથી તમારું ચયાપચય વધે અને તમારું વજન વધુ ઝડપથી ઘટી શકે. એક સંશોધન દર્શાવે છે કે જે લોકોએ સતત 9 મહિના સુધી સખત મહેનત કરી હતી તેઓએ તેમના વિશ્રામ દરમાં 5% વધારો કર્યો હતો.
પુરુષોમાં મેટાબોલિઝમ વધારે હોય છે (Men Tend to Have a Higher Metabolism) :-,
પુરુષોમાં વધુ સ્નાયુ અને ટેસ્ટોસ્ટેરોન હોય છે. આ બંને ચીજો ચરબી બર્ન કરવામાં મદદ કરે છે. તેથી, પુરુષોમાં સ્ત્રીઓ કરતાં વધુ ચયાપચય હોય છે. એક અધ્યયન મુજબ પુરુષો આપેલા સમયમાં મહિલાઓની સરખામણીમાં બમણું વજન ઓછું કરે છે. જો તમે સ્ત્રી છો અને તમારા પુરુષ સાથી સાથે તમારું વજન ઓછું થઈ રહ્યું છે, તો પછી તમારું વજન ઓછું થઈ શકે છે. તમે તેમની પ્રેરણા જોઈને ઝડપથી વજન ઘટાડવાનો પ્રયાસ કરી શકો છો.
મેનોપોઝ મેટાબોલિઝમના દરમાં ઘટાડો કરી શકે છે (Menopause Can Reduce the Rate of Metabolism) :-
મેનોપોઝ શરીરની કેલરી-બર્નિંગ ક્ષમતાને ઘટાડી શકે છે. જ્યારે સ્ત્રીઓ મેનોપોઝમાંથી પસાર થાય છે, ત્યારે તેમના એસ્ટ્રોજનનું સ્તર નીચે આવે છે, જે તેમના મેટાબોલિક રેટને ઘટાડે છે. આનાથી તેમના પેટ પર વધુ ચરબી પણ એકઠી થઈ શકે છે. તમારા એકંદર કેલરીનું પ્રમાણ ઓછું કરવા માટે, દરરોજ તંદુરસ્ત આહાર ચાર્ટ અને કસરતને અપનાવો.
સ્વસ્થ ચયાપચય તંદુરસ્ત મનને પ્રોત્સાહન આપે છે (A Healthy Metabolism Promotes a Healthy Mind) :-
વજન જાળવણી ઉપરાંત, સારી રીતે કાર્યરત ચયાપચય પણ ઘણા અન્ય સકારાત્મક લાભ આપે છે. તે આપણા શારિરીક સ્વાસ્થ્યને અસર કરતી હોર્મોન્સ અને મૂડ, ભૂખ, સેક્સ ડ્રાઇવ અને તાણનો સામનો કરવાની ક્ષમતાને નિયંત્રિત કરનારા હોર્મોન્સનું નિયમન કરે છે.
અમારી દરેક પોસ્ટ સૌથી પહેલા વાંચવા નીચેની પ્રોસેસ ફક્ત એકજ વાર કરવાની રહેશે.
વધુ રસપ્રદ માહિતી અને નવી પોસ્ટ વાંચવા માટે ડાબી તરફ સ્વાઇપ કરો.
નોંધ –
આ વેબસાઈટ પર આપેલા નુસખા, આયુર્વેદ તથા નેચરલ પધ્ધતિઓ, ફીટનેસ ટિપ્સ તથા કસરત વગેરે દરેક બાબતો દરેક વ્યક્તિની તાસીર અનુસાર કામ કરે છે. કોઈ એક વ્યક્તિને થયેલ ફાયદો કે નુક્સાન બધાને જ થાશે એવું માનવું જોઈએ નહીં. તમારા ડોક્ટરને મળીને અથવા પૂછીને જ કોઈ પણ પ્રયોગ અપનાવવો જોઈએ. મોટા ભાગના આવા પ્રયોગો નિર્દોષ હોય છે. પણ, ક્યારેક તાસીર અનુસાર તકલીફ પણ પડી શકે.
આપણું પેજ “હેલ્થ ગુજરાત” માણતા રહો અને શેર કરતા રહો!
આપના સહકારની આશા સહ,
ટીમ હેલ્થ ગુજરાત