માસિક ધર્મના (Menstrual Cycle) આ ચક્રની સાથે, સ્ત્રીઓને દર મહિને પીડા (Pain) ઉપરાંત ઘણી બધી સમસ્યાઓનો સામનો કરવો પડે છે. પેટમાં ગેસની સમસ્યા અને પેટનું ફૂલવું અથવા બ્લોટિંગ જેવી ઘણી બધી સમસ્યાઓનો સામનો કરવો પડે છે.
સરેરાશ, દરેક સ્ત્રીના જીવનકાળ દરમિયાન લગભગ 450 પીરિયડ્સ હોય છે. માસિક ધર્મના આ ચક્રની સાથે, સ્ત્રીઓને પેટમાં ગેસની સમસ્યા અને પેટનું ફૂલવું અથવા બ્લોટિંગ જેવી દર મહિને પીડા ઉપરાંત ઘણી બધી સમસ્યાઓનો સામનો કરવો પડે છે. આમાંની મોટાભાગની સમસ્યાઓ શરીરમાં આંતરસ્ત્રાવીય (Hormones) બદલાવને કારણે થાય છે. માસિક સ્રાવ દરમિયાન શરીરમાં શું થાય છે, તે પ્રથમ જાણી લઈએ.
પીરિયડ્સના પ્રથમ તબક્કામાં, શરીરમાં એસ્ટ્રોજન હોર્મોનનું સ્તર વધે છે. એસ્ટ્રોજન ગર્ભાધાન માટે ઇંડા તૈયાર કરવા અને મુક્ત કરવાનું કામ કરે છે. બીજા તબક્કામાં, પ્રોજેસ્ટેરોન હોર્મોનનું સ્તર વધવાનું શરૂ થાય છે જે ગર્ભાશયની દિવાલ રોપવા માટે તૈયાર કરે છે. જ્યારે ગર્ભાશયમાંથી બહાર આવતા ઇંડા (ઓવન) ફળદ્રુપ થતાં નથી. ત્યારે પીરિયડ્સ આવે છે. આ પછી, શરીરમાં પ્રોજેસ્ટેરોન અને એસ્ટ્રોજનનું સ્તર અચાનક ઘટવા લાગે છે.
સંશોધનમાં તે સાબિત થયું છે કે ફિમેલ સેક્સ હોર્મોન્સ શરીરના પ્રવાહી અને ઇલેક્ટ્રોલાઇટના સંતુલનને અસર કરે છે. શરીરમાં પાણી અને મીઠાના અવરોધને લીધે, પીરિયડ્સ દરમિયાન પેટ ફૂલવાની (બ્લોટિંગ) સમસ્યા રહે છે.
માસિક ધર્મમાં પેટ ફૂલવાના લક્ષણો
પેટમાં અસ્વસ્થતા અને પેટનું ફૂલવું એ કેટલાક સામાન્ય સંકેતો છે કે તમારા પીરિયડ્સ ટૂંક સમયમાં શરૂ થવા છે. પેટ ફુલવાના લક્ષણોમાં આ પણ સામેલ છે:
– પેટમાં ભારેપણું લાગવું
– પેટમાં જડતા અથવા તાણ અનુભવવી
18 થી 55 વર્ષની વચ્ચેની 156 તંદુરસ્ત મહિલાઓ પર કરવામાં આવેલા નાના અધ્યયનમાં, 62% મહિલાઓને માસિક સ્રાવ પહેલાં પેટનું ફૂલવું અને 51% સ્ત્રીઓને આ સમયગાળા દરમિયાન બ્લોટિંગની સમસ્યા હતી.
પીરિયડ્સ દરમિયાન પેટ ફૂલવાના કારણો:
પીરિયડ્સ દરમિયાન શરીરમાં પાણી અને મીઠાનું અસંતુલન અને પેટની ગતિવિધિમાં ફેરફારના આ કારણો છે:
હોર્મોન્સ સાથે સંકળાયેલ ફેરફારો: શરીરમાં એસ્ટ્રોજન અને પ્રોજેસ્ટેરોનમાં ફેરફાર પ્રવાહી અને ઇલેક્ટ્રોલાઇટના સંતુલનને અસર કરે છે. આ કારણથી શરીરમાં વોટર રીટેંશન થાય છે.
આંતરડાની પ્રક્રિયાની ધીમી ગતિ: માસિક સ્રાવ દરમિયાન, કેટલીક મહિલાઓના શરીરમાં પેટ અને આંતરડાની પ્રક્રિયા ધીમી પડી જાય છે. આને કારણે પેટમાં ભારેપણા અને કબજિયાતની સમસ્યા પણ થઈ શકે છે.
સંકોચનમાં વધારો: આંતરડાના સ્નાયુઓમાં સંકોચનને લીધે, ખોરાક અહીં અને ત્યાં ગતિ કરવાનું શરૂ કરે છે. માસિક સ્રાવ દરમિયાન, પ્રોસ્ટાગ્લાન્ડિસ ગર્ભાશય દ્વારા ઉત્પન્ન થાય છે, જેના કારણે આંતરડાની સંકોચન વધે છે અને આ કારણોસર ઘણી સ્ત્રીઓ પીરિયડ્સમાં ઝાડા અથવા કબજિયાત પણ અનુભવે છે.
પીરિયડ્સ દરમિયાન પેટ ફૂલવાની સમસ્યાને કેવી રીતે ટાળવી
પેટનું ફૂલવું ઘણી વખત પીડાદાયક હોઈ શકે છે. જો કે, આ સ્થિતિથી ઘણા સરળ ઉપાયો દ્વારા મુક્ત થઈ શકાય છે:
તંદુરસ્ત આહાર લો: ઓછું મીઠું અને ફાઇબરથી ભરપૂર આહાર લો, કારણ કે તે તમારા પેટ અને આંતરડાની હિલચાલને સુધારવામાં મદદ કરે છે અને શરીરમાં વોટર રીટેંશન ઘટાડવામાં મદદ કરે છે. તેમજ સાથે સાથે પુષ્કળ પાણી પીવું.
મેગ્નેશિયમયુક્ત ખોરાક લો: મેગ્નેશિયમનું પૂરતા પ્રમાણમાં સેવન કરવાથી સ્નાયુઓને આરામ થાય છે અને પ્રિમેન્સ્ટ્રુઅલ સિન્ડ્રોમ (પીએમએસ) ના લક્ષણો ઘટાડવામાં મદદ કરે છે. બદામ, મગફળી, કાજુ, ઓટમીલ અને સોયા દૂધ મેગ્નેશિયમયુક્ત ખોરાક છે.
પોટેશિયમથી ભરપૂર ચીજવસ્તુઓ ખાઓ: પોટેશિયમ લોહીમાં સોડિયમની માત્રાને સંતુલિત કરે છે અને તે પેટનું ફૂલવું ઘટાડે છે. મીઠા-પાણીનું અવરોધન પણ ઓછું થાય છે. પાલક, કેળા અને એવોકાડોનું સેવન કરવું, તેમાં પુષ્કળ પોટેશિયમ હોય છે.
વ્યાયામ: થોડી ઘણી કસરત કરવાથી તણાવ ઓછો થાય છે અને પી.એમ.એસ. ના લક્ષણો જેવા કે ખેંચાણ ઘટાડવામાં મદદ મળે છે. જો તમે ઇચ્છો તો, પીરિયડ્સ દરમિયાન યોગ, સ્વિમિંગ વગેરે કરી શકો છો.
પ્રોબાયોટિક સપ્લિમેન્ટ: જો તમારા આંતરડા સ્વસ્થ છે, તો તે હોર્મોન્સના સ્તરમાં થતા ફેરફારોને સરળતાથી સહન કરી શકશે. તેથી તમારા આહારમાં પ્રોબાયોટિક્સને સામેલ કરો. આથી આંતરડામાં સારા બેક્ટેરિયાની વૃદ્ધિમાં વધારો થાય છે અને પેટના ફૂલવાના લક્ષણો ઘટે છે.
ઘરેલું ઉપાય: જો તમે ઇચ્છતા હો, તો તમે પીરિયડ્સ દરમિયાન પેટનું ફૂલવું ન થાય તે માટે ઘરેલું ઉપાય પણ અજમાવી શકો છો. એક ક્વાર્ટર ચમચી શાહી જીરું ગરમ પાણીમાં પીવો.
અમારી દરેક પોસ્ટ સૌથી પહેલા વાંચવા નીચેની પ્રોસેસ ફક્ત એકજ વાર કરવાની રહેશે.
વધુ રસપ્રદ માહિતી અને નવી પોસ્ટ વાંચવા માટે ડાબી તરફ સ્વાઇપ કરો.
નોંધ –
આ વેબસાઈટ પર આપેલા નુસખા, આયુર્વેદ તથા નેચરલ પધ્ધતિઓ, ફીટનેસ ટિપ્સ તથા કસરત વગેરે દરેક બાબતો દરેક વ્યક્તિની તાસીર અનુસાર કામ કરે છે. કોઈ એક વ્યક્તિને થયેલ ફાયદો કે નુક્સાન બધાને જ થાશે એવું માનવું જોઈએ નહીં. તમારા ડોક્ટરને મળીને અથવા પૂછીને જ કોઈ પણ પ્રયોગ અપનાવવો જોઈએ. મોટા ભાગના આવા પ્રયોગો નિર્દોષ હોય છે. પણ, ક્યારેક તાસીર અનુસાર તકલીફ પણ પડી શકે.
આપણું પેજ “હેલ્થ ગુજરાત” માણતા રહો અને શેર કરતા રહો!
આપના સહકારની આશા સહ,