ઊંઘ ન આવવાની સમસ્યા શરીર માટે ઘણી હાનિકારક હોઈ શકે છે. આવું ઘણા લોકોને થાય છે કે શરીર થાકેલું હોય છે, પરંતુ તેમ છતાં તેમને ઊંઘ આવતી નથી. કોઈને ટૂંકા ગાળાની અનિદ્રા (ઇંસોમિન્યા) હોય છે, તો કોઈને આ બીમારી લાંબા સમય સુધી ઘેરી રહે છે. જો કોઈને લાંબા ગાળાની અનિદ્રા હોય, એટલે કે, લાંબા સમય સુધી ઊંઘ ન આવતી હોય તેમજ થાક રહેતો હોય તો, આ માટે તેમણે ડૉક્ટરનો સંપર્ક કરવો જોઈએ, જ્યારે ટૂંકા ગાળાની અનિદ્રા માટેની કેટલીક દેશી પદ્ધતિઓ મદદરૂપ થઈ શકે છે. હકીકતમાં ટૂંકા ગાળાની અનિદ્રા ક્યારેક તણાવ, અસ્વસ્થતા, નબળી જીવનશૈલી અથવા આવા કોઈપણ અન્ય કારણને કારણે થઈ શકે છે. આવી સ્થિતિમાં, જો તમે કેટલીક દેશી પદ્ધતિઓનો ઉપયોગ કરો છો, તો અનિંદ્રાની સમસ્યા સમાપ્ત થઈ શકે છે. જો તમને ઊંઘ અડધી અડધી તૂટીને આવતી હોય તો પણ આ પદ્ધતિઓ તમને ફાયદાકારક રહેશે.
1. ધ્યાન:
તણાવ સંબંધિત સમસ્યાઓની સારવાર માટે ધ્યાનનો પણ ઉપયોગ કરી શકાય છે. જો યોગ્ય રીતે ધ્યાન કરવામાં આવે તો તે આરોગ્યને લગતા ઘણાં ફાયદા આપે છે. તે સ્વસ્થ જીવનશૈલી અને સારી ઊંઘ પણ પ્રદાન કરે છે. તમારે ધ્યાન માટે કાંઈ ખાસ કરવાની જરૂર નથી. ફક્ત તમે સીધા બેસો, ધીમો શ્વાસ લો અને તમારું ધ્યાન સારી વસ્તુઓ પર કેન્દ્રિત કરો. તમને જે પણ ચીજવસ્તુથી આનંદ મળતો હોય, તેના પર તમારું ધ્યાન કેન્દ્રિત કરો. બાળકોનું હાસ્ય, સુંદર પ્રાણીઓ, તમારી સફળતા, ભગવાન, ક્યાંય પણ તમે ધ્યાન કેન્દ્રિત કરી શકો છો.
2011 ના અધ્યયનમાં, એવું બહાર આવ્યું છે કે ધ્યાન વ્યક્તિની ઊંઘની રીત બદલી શકે છે. સ્લીપફાઉન્ડેશન સંશોધનમાં પણ આ જ વાત કહેવામાં આવી છે. જો તમારી પાસે લાંબા સમય સુધી ધ્યાનમાં બેસવાનો સમય નથી, તો તમે દિવસમાં 15-20 મિનિટ આ જરૂર કરો. સવારે ઉઠીને ધ્યાનમાં બેસવું એ સ્વસ્થ જીવનશૈલીનો એક ઉપાય છે.
2. યોગ:
ધ્યાનની સાથે યોગ પણ નિંદ્રા માટે ખૂબ સારો ઉપાય સાબિત થઈ શકે છે. યોગ પણ નિંદ્રાને અસર કરે છે. જ્યારે માનસિક ધ્યાન કેન્દ્રિત કરવા માટે ધ્યાન જરૂરી છે, યોગ સાથે માત્ર માનસિક ધ્યાન યોગ્ય નથી, પરંતુ તે શારીરિક કામગીરીને યોગ્ય રીતે કરવામાં પણ મદદ કરે છે. તમારે ખૂબ સખત યોગ મુદ્રા કરવાનનો પ્રયત્ન કરવો જરૂરી નથી. અને એવી શૈલી પસંદ કરો કે જે ધ્યાન પર વધુ ધ્યાન કેન્દ્રિત કરે. તમે અનુલોમ-વિલોમ પ્રાણાયામથી પ્રારંભ કરી શકો છો. સાથોસાથ, તમે શ્વાસ લેવાની કસરત સાથે અન્ય યોગ મુદ્રા પણ કરવાનો પ્રયાસ કરો. તમારા રૂટિન યોગમાં શવાસન પણ નિયમિત રૂપે સામેલ કરો.
બાલાસન, પશ્ચિમોતાનાસન, ભુજંગાસન આ બધા ઊંઘ માટે ખૂબ સારા સાબિત થઈ શકે છે. પરંતુ ધ્યાનમાં રાખો કે એ આપણે શરીરની તંદુરસ્તી માટે કરવાના છે. જો તમે તેમનાથી થાકી જતા હોવ, તો કરશો નહીં.
3. નિયમિત વ્યાયામ:
જો તમને યોગ કરવામાં મુશ્કેલી આવી રહી છે, તો પણ તમે એક એક્સરસાઇઝની રૂટિન બનાવો. તે જરૂરી નથી કે તમે ઘણી સખત કસરત કરો અથવા જીમમાં જાઓ, પરંતુ તમે તેના કરતાં આરામદાયક કસરતની રીત અનુસરી શકો છો. ગૃહિણીઓ માટે 10 મિનિટનું કાર્ડિયો રૂટીન પૂરતું રહેશે. સ્લીપફાઉન્ડેશન પરના એક લેખ મુજબ, કસરત દરમિયાન શરીરનું તાપમાન વધે છે અને કસરત પૂરી થયા પછી શરીરનું તાપમાન ઘટે છે, જેનાથી નિંદ્રા આવે છે. તે ડિપ્રેસન વગેરે માટે પણ સારું છે.
4. મેગ્નેશિયમ:
આ વિષય પર ઘણા સંશોધન કરવામાં આવ્યા છે કે સારી ઊંઘ માટે કયા પ્રકારનો ખોરાક જરૂરી છે. મેગ્નેશિયમયુક્ત ખોરાક આપણા શરીરના નિંદ્રાના અભાવને દૂર કરવામાં મદદ કરી શકે છે. મેગ્નેશિયમ શરીરના GABA (ગામા-એમિનોબ્યુટીરિક એસિડ) નું સ્તર વધારે છે, જેનાથી શરીરને આરામ મળે છે. તે ઊંઘ માટે પૂરતું સારું છે. અભ્યાસ અનુસાર, તમારા આહારમાં દિવસમાં 300-400 mg મેગ્નેશિયમ સામેલ કરવું યોગ્ય છે. નહાતી વખતે તમે તમારા નહાવાના પાણીમાં મેગ્નેશિયમ ફ્લેક્સ પણ નાંખી શકો છો. મેગ્નેશિયમને ત્વચા દ્વારા શોષી લેવાની મંજૂરી આપો. તે ત્વચા અને ઊંઘ બંને માટે ફાયદાકારક હોઈ શકે છે.
5. મસાજ:
રિલેક્સિંગ મસાજ આપણા શરીર માટે ખૂબ ફાયદાકારક હોય છે. જો તમે કોઈ વ્યાવસાયિક પાસેથી મસાજ કરાવી શકતા નથી, તો સ્વ-મસાજ અજમાવી શકો છો. ફેસ મસાજથી તમને ઘણો ફાયદો મળી શકે છે અને તમે તેને સરળતાથી કરી શકો છો. તમે ઓનલાઇન સંશોધન કરી શકો છો કે, તમે કયા મસાજ પોઇન્ટને દબાવીને રિલેક્સ થઈ શકો છો. જો તમને કોઈ સ્વાસ્થ્ય સમસ્યા હોય તો તમે મસાજ નથી કરાવી શકતા તો ન કરાવો. તમારા મસાજ ઓઇલમાં એસેંશિયલ ઓઇલ જરૂર સામેલ કરો.
6. લૈવેંડર ઓઇલ:
2005 માં કરાયેલા એક અધ્યયનમાં બહાર આવ્યું છે કે લૈવેંડર ઓઇલ મૂડ સુધારે છે અને તે ઊંઘ માટે પણ ફાયદાકારક સાબિત થઈ શકે છે. લૈવેંડર ઓઇલના કેપ્સ્યુલ્સ પણ લોકો માટે સારા હોય છે, પરંતુ તે ખાતા પહેલા તેઓએ ડૉક્ટરની સલાહ લેવી જોઈએ. આ ઉપરાંત, તમે નહાવાના પાણીમાં લૈવેંડર ઓઇલનો ઉપયોગ કરી શકો છો અને એર ડિફ્યુઝર દ્વારા રૂમમાં લૈવેંડરની સુગંધ ફેલાવી શકો છો. ડિફ્યુઝરમાં લૈવેંડર ઓઇલના થોડા ટીપાં ઉમેરો અને તેને હવામાં ઓગળવા દો. જો તમે ઈચ્છો, તો તમે તેના થોડા ટીપાંને ઓશીકા પર પણ છાંટી શકો છો, પરંતુ ત્યારે લૈવેંડરની સુગંધ ઘણી વધારે આવશે.
આ તમામ પદ્ધતિઓનું વર્ણન ઘણા સંશોધનનાં આધારે કરવામાં આવ્યું છે અને આને કારણે, ઊંઘની સમસ્યાઓ ઓછી થઈ શકે છે. જો તમને આ પછી પણ સમસ્યા રહે છે, તો ડૉક્ટરની સલાહ લો. કોઈ પણ દવા તમારા મનથી જાતે જ ખાવી જોખમી હોઈ શકે છે. તેથી, ફક્ત દેશી ઉપચાર જ અપનાવો. જો તમને આ લેખ ગમે, તો પછી તેને શેર કરો અને આવા અન્ય લેખ વાંચવા જલસા કરોને જેંતીલાલ સાથે જોડાયેલા રહો.
અમારી દરેક પોસ્ટ સૌથી પહેલા વાંચવા નીચેની પ્રોસેસ ફક્ત એકજ વાર કરવાની રહેશે.
વધુ રસપ્રદ માહિતી અને નવી પોસ્ટ વાંચવા માટે ડાબી તરફ સ્વાઇપ કરો.
નોંધ –
આ વેબસાઈટ પર આપેલા નુસખા, આયુર્વેદ તથા નેચરલ પધ્ધતિઓ, ફીટનેસ ટિપ્સ તથા કસરત વગેરે દરેક બાબતો દરેક વ્યક્તિની તાસીર અનુસાર કામ કરે છે. કોઈ એક વ્યક્તિને થયેલ ફાયદો કે નુક્સાન બધાને જ થાશે એવું માનવું જોઈએ નહીં. તમારા ડોક્ટરને મળીને અથવા પૂછીને જ કોઈ પણ પ્રયોગ અપનાવવો જોઈએ. મોટા ભાગના આવા પ્રયોગો નિર્દોષ હોય છે. પણ, ક્યારેક તાસીર અનુસાર તકલીફ પણ પડી શકે.
આપણું પેજ “હેલ્થ ગુજરાત” માણતા રહો અને શેર કરતા રહો!
આપના સહકારની આશા સહ,
ટીમ હેલ્થ ગુજરાત