થાઇરોઇડના પ્રારંભિક લક્ષણોને ઓળખવું મુશ્કેલ છે. આ માટે તે મહત્વનું છે કે તમે થાઇરોઇડને વધવા ન દો અને તેનાથી બચવા માટેના ઉપાયો વિશે જાણો. થાઇરોઇડ હોર્મોન્સના અસંતુલનને કારણે, લોકો આ દિવસોમાં ઘણા રોગોનો સામનો કરી રહ્યા છે. ખરેખર આ બધું આપણી જીવનશૈલી સાથે સંબંધિત છે. આ દિવસોમાં, જ્યારે તાણ વધી રહ્યો છે અને લોકો પાસે આહાર અને કસરત માટે સમય નથી, આવી સ્થિતિમાં, આ બધી બાબતો સાથે મળીને થાઇરોઇડથી સંબંધિત ખલેલ વધારે છે. તેથી, સવાલ એ છે કે થાઇરોઇડ હોર્મોન્સને સ્વસ્થ અને સંતુલિત રાખવા માટે કઈ બાબતોનું ધ્યાન રાખવું જોઈએ અને શું ટાળવું જોઈએ. તો ચાલો અમે તમને જણાવીએ થાઇરોઇડ ગ્રંથિ એટલે શું અને થાઇરોઇડની સમસ્યા થવા પર શું ખાવું જોઈએ અને કઈ આદતોથી દૂર રેહવું જોઈએ.
થાઇરોઇડનું કાર્ય શું છે ?
થાઇરોઇડ એ બટરફ્લાય આકારની ગ્રંથી છે જે ગળાના આગળના ભાગમાં સ્થિત છે. આ ગ્રંથિ શરીરની ઘણી સિસ્ટમોને નિયંત્રિત કરે છે. થાઇરોઇડના મુખ્ય કાર્યોમાં એક એ છે કે થાઇરોઇડ હોર્મોન્સનું નિર્માણ કરવું. તે T3 હોર્મોન, T4 હોર્મોન અને થાઇરોઇડ-ઉત્તેજક હોર્મોન (TSH) ઉત્પન્ન કરે છે. હોર્મોન્સ T 3 અને T 4 થાઇરોઇડમાં આયોડિનનો ઉપયોગ કરીને બનાવવામાં આવે છે. પછી તેઓ લોહીમાં ફરતા હોય છે. જ્યાં તેઓ શરીરમાં મુસાફરી કરે છે અને મેટાબોલિક પ્રક્રિયાઓને નિયંત્રિત કરવામાં મદદ કરે છે. ટીએસએચ એ હોર્મોન છે જે થાઇરોઇડને T 3 અને T 4 હોર્મોન્સ ઉત્પન્ન કરવા માટે સક્રિય કરે છે. જો કોઈ વ્યક્તિનો થાઇરોઇડ ખૂબ કામ કરે છે અને ઘણાં હોર્મોન્સ ઉત્પન્ન કરે છે, તો તેને હાઇપરથાઇરોઇડિઝમ કહેવામાં આવે છે. બીજી બાજુ, જો કોઈનું થાઇરોઇડ કામ કરે છે અને પૂરતું થાઇરોઇડ હોર્મોન નથી બનાવતું, તો તેને હાઇપોથાઇરોડિસમ કહેવામાં આવે છે.
થાઇરોઇડ તમારી ચયાપચય પ્રક્રિયાને પણ ઝડપી બનાવે છે. સૌથી અગત્યનું, તમારું ચયાપચય નબળું થવું એ તમારા શરીરના તાપમાનને, તમારા હાર્ટ રેટને અને તમે કેલરી કેટલી સારી રીતે બર્ન કરો છો તેને અસર કરે છે. જો તમારી પાસે પૂરતા થાઇરોઇડ હોર્મોન નથી, તો તમારા શરીરમાં આ બધી પ્રક્રિયાઓ ધીમું થાય છે. આનો અર્થ એ છે કે તમારું શરીર ઓછું ઉર્જા બનાવે છે અને તમારું ચયાપચય સુસ્ત બને છે.
થાઇરોઇડ ફંક્શનને સ્વસ્થ રાખવા માટે 5 વસ્તુઓનું સેવન કરો.
થાઇરોઇડ ડિસઓર્ડર પાછળ ઘણા કારણો છે. સૌથી મોટું કારણ આનુવંશિકતા એટલે કે આનુવંશિક પરિબળ છે. બીજું કારણ ધૂમ્રપાન અને ખરાબ જીવનશૈલી છે. આ ઉપરાંત, જાડાપણું અને વાયરલ રોગો પણ થાઇરોઇડ ડિસઓર્ડરનું એક મુખ્ય કારણ છે. પરંતુ કેટલાક સુપરફૂડ્સ છે જે તમારા થાઇરોઇડ કાર્યને સ્વસ્થ રાખવામાં મદદ કરી શકે છે.
1. આયોડિનની માત્રામાં વધારો
થાઇરોઇડને સ્વસ્થ રાખવા માટે, આયોડિન યોગ્ય માત્રામાં લેવી જરૂરી છે. આયોડિન પરમાણુઓની સંખ્યાને કારણે થાઇરોઇડ હોર્મોન્સ જેવા કે થાઇરોક્સિન (ટી 4) અને ટ્રાઇઓડોથિઓરોનિન (ટી 3) ને ટી 4 અને ટી 3 નામ આપવામાં આવ્યું છે. ટી 4 માં ચાર આયોડિન પરમાણુ છે અને ટી 3 માં ત્રણ છે. આયોડિન વગર, તમારું શરીર થાઇરોઇડ હોર્મોન્સને સંતુલિત કરી શકતું નથી. તેથી, આપણે આયોડિન સમૃદ્ધ ખોરાકનું સેવન કરીને તેના સ્તરમાં વધારો કરી શકીએ છીએ.
2. લીલી શાકભાજી બનાવીને ખાઓ
બ્રોકોલી અને કોબીજ જેવા શાકભાજીને તમારા આહારનો એક ભાગ બનાવો. પરંતુ ધ્યાનમાં રાખો કે આ શાકભાજીને બનાવ્યા વગર ન ખાવા જોઈએ. આ બ્રેસિકા પરિવારની શાકભાજી છે, જેને ‘ગોઇટ્રોજેન્સ’ તરીકે ઓળખવામાં આવે છે, એટલે કે તેઓ આયોડિનના શોષણને અવરોધિત કરીને થાઇરોઇડ ગ્રંથિ કાર્યને દબાવી શકે છે. ખાતરી કરો કે તમે આ શાકભાજીને સેવન કરતા પેહલા તેને થોડું બનાવીને ખાઓ. જેથી તમને તેના પૂરતા પોષક તત્વો મળે.
3. સેલેનિયમથી ભરપૂર ચીજો ખાઓ
મુઠ્ઠીભર બદામ તમને પૂરતું સેલેનિયમ આપી શકે છે. સેલેનિયમ થાઇરોઇડ હોર્મોન્સ ટી 4 અને ટી 3 માં સંતુલન બનાવવામાં મદદ કરશે. તે એક શક્તિશાળી એન્ટીઓકિસડન્ટ પણ છે અને થાઇરોઇડ ગ્રંથિને ઓક્સિડેટીવ તાણથી સુરક્ષિત કરે છે. તેથી, થાઇરોઇડથી બચાવવા માટે, સેલેનિયમથી ભરપૂર ચીજોનું સેવન કરવું જોઈએ. તમે સેલેનિયમ અને આયોડિન માટે ઇંડા પણ ખાઈ શકો છો. સૌથી આરોગ્યપ્રદ ફાયદા માટે, આખું ઇંડા ખાવું જોઈએ, કારણ કે જરદીમાં મોટાભાગના પોષક તત્વો હોય છે.
4. ડેરી ઉત્પાદનો છે
દૂધ, દહીં અને ચીઝ જેવા ડેરી ઉત્પાદનો લો. આ ડેરી ઉત્પાદનોમાં આયોડિન હોય છે. થાઇરોઇડ ગ્રંથીઓને વૃદ્ધિથી બચાવવા માટે, તમારે આ વસ્તુઓને તમારા આહારમાં શામેલ કરવી જોઈએ.
5. લવિંગ તેલ
લવિંગ તેલ પણ તમારા સ્વાસ્થ્ય માટે ખૂબ સારું માનવામાં આવે છે, તે તમારા થાઇરોઇડની સ્થિતિ ઘટાડવામાં મદદ કરે છે. હાયપોથાઇરોડિઝમની સારવાર માટે લવિંગ તેલ ખૂબ ફાયદાકારક માનવામાં આવે છે. એટલું જ નહીં, લવિંગ તેલ તમારી ચિંતા અને તાણને સરળતાથી દૂર કરવામાં પણ મદદગાર છે. તેનો ઉપયોગ કરવા માટે, લવિંગ તેલના થોડા ટીપાંને તમારા પેટ અથવા ગળા પર લગાડો અને થોડીવાર માટે મસાજ કરો છો.
થાઇરોઇડ સમસ્યાઓ માટે નિવારણ ટીપ્સ
1. ધૂમ્રપાન કરવાનું ટાળો
ધૂમ્રપાન અથવા તમાકુ દરમિયાન મુક્ત થતા ઝેર થાઇરોઇડ ગ્રંથિને વધુ સંવેદનશીલ બનાવી શકે છે જેનાથી થાઇરોઇડ ડિસઓર્ડર થઈ શકે છે. તેથી આને અવગણવા માટે આપણે ધૂમ્રપાન કરવાનું ટાળવું જોઈએ.
2. પ્રોસેસ્ડ ફૂડ ટાળો
પ્રોસેસ્ડ ફૂડમાં ઘણા રસાયણો હોય છે. આ થાઇરોઇડ હોર્મોન્સના ઉત્પાદનમાં ફેરફાર કરી શકે છે. તેથી, તમારા આહારમાં લીલા શાકભાજી અને તાજી ચીજોનો સમાવેશ કરો અને બહારની ચીજો ખાવાનું ટાળો.
3. સોયા ટાળો
સોયાના સેવનને મર્યાદિત કરો કારણ કે તે હોર્મોન ઉત્પાદનમાં ફેરફાર કરે છે. આ થાઇરોઇડ હોર્મોન્સનું વધુ અથવા ઓછું ઉત્પાદન બંને તરફ દોરી શકે છે. તેથી આ ચીજોના સેવનથી બચો.
4. ખૂબ તણાવ ન લો
તણાવ અનેક રોગોનું મુખ્ય કારણ છે. જો તમે તણાવ મુક્ત રેહશો, તો સ્વસ્થ રેહશો. તણાવ લેવાથી થાઇરોઇડ હોર્મોન્સના ઉત્પાદનમાં ફેરફાર થઈ શકે છે. આ થાઇરોઇડ હોર્મોન્સ સાથે સંકળાયેલ વિક્ષેપોમાં વધારો કરી શકે છે, જે જાડાપણામાં પણ વધારો કરી શકે છે.
5. ભૂખ્યા ન રહો
ભૂખ્યા અથવા ઉપવાસ કરવાથી થાઇરોઇડ ડિસઓર્ડર થઈ શકે છે. તેથી સવારે નાસ્તો કરવાની ખાતરી કરો. જો તમને સવારે કોફી પીવાની ટેવ હોય તો આ ટેવને ટાળો. તે તમારા થાઇરોઇડના ઉત્પાદનમાં વધારો કરી શકે છે. અથવા પહેલા કંઈક ખાઓ અને પછી કોફી પીવો.
6. નત્રિલ દ્રવ્ય
અનાજના લોટમાં રહેલું નત્રિલ દ્રવ્ય ખોરાક થાઇરોઇડ દર્દીઓ માટે ખૂબ જ નુકસાનકારક સાબિત થઈ શકે છે. જો તમે તમારા અનાજના લોટમાં રહેલું નત્રિલ દ્રવ્યને ખાવાનું ટાળો છો, તો તે તમને વજન ઘટાડવામાં મદદ કરશે. આ ઉપાય હાયપોથાઇરોડિઝમથી પીડાતા દર્દીઓ માટે ફાયદાકારક છે.
સ્ટ્રોબેરી, બ્લુબેરી અને રંગબેરંગી શાકભાજીમાં એન્ટીઓકિસડન્ટો હોય છે. તેઓ વૃદ્ધત્વના સંકેતોને ઘટાડવા અને રોગ સામે લડવામાં મદદ કરવા માટે જાણીતા છે, પરંતુ સૌથી અગત્યનું, તેઓ સ્વયંપ્રતિરક્ષા થાઇરોઇડ વિકારો સામે રક્ષણ આપે છે. થાઇરોઇડ ઓક્સિડેટીવ તાણ માટે ખૂબ જ સંવેદનશીલ હોય છે અને તેથી થાઇરોઇડ કોષોને સુરક્ષિત રાખવા માટે, એન્ટી-ઓક્સિડેન્ટથી ભરપુર ખોરાકનું સેવન કરો. ઉપરાંત, દરરોજ કસરત કરો અને સક્રિય જીવનશૈલીને અનુસરવાનો પ્રયાસ કરો.
અમારી દરેક પોસ્ટ સૌથી પહેલા વાંચવા નીચેની પ્રોસેસ ફક્ત એકજ વાર કરવાની રહેશે.
વધુ રસપ્રદ માહિતી અને નવી પોસ્ટ વાંચવા માટે ડાબી તરફ સ્વાઇપ કરો.
નોંધ –
આ વેબસાઈટ પર આપેલા નુસખા, આયુર્વેદ તથા નેચરલ પધ્ધતિઓ, ફીટનેસ ટિપ્સ તથા કસરત વગેરે દરેક બાબતો દરેક વ્યક્તિની તાસીર અનુસાર કામ કરે છે. કોઈ એક વ્યક્તિને થયેલ ફાયદો કે નુક્સાન બધાને જ થાશે એવું માનવું જોઈએ નહીં. તમારા ડોક્ટરને મળીને અથવા પૂછીને જ કોઈ પણ પ્રયોગ અપનાવવો જોઈએ. મોટા ભાગના આવા પ્રયોગો નિર્દોષ હોય છે. પણ, ક્યારેક તાસીર અનુસાર તકલીફ પણ પડી શકે.
આપણું પેજ “હેલ્થ ગુજરાત” માણતા રહો અને શેર કરતા રહો!
આપના સહકારની આશા સહ,
ટીમ હેલ્થ ગુજરાત