ત્વચામાં ખંજવાળ, અનિદ્રા, તાવ, મેદસ્વિતા જેવી બીમારીઓનો નોંધપાત્ર ઈલાજ એટલે આ ઔષધિ, પૂરેપૂરી છે અસરદાર

કૌંચા બીજનું સાયન્ટિફિક નામ મુકુના પ્રુરિયન્સ છે. આ સિવાય, કપિકાછુ, કિવાંચ, કોહૈજ, કોવાંચ, અલકુશી, કૌંચ અને કવચ વગેરે નામે પણ ઓળખાય છે. કૌંચા બે પ્રકારના હોય છે, એક જંગલી અને બીજો ખેતીકીય. જંગલીમાં ઘણા ફરો છે, જે સંપર્કમાં આવે છે જે ત્વચામાં ખંજવાળ અથવા બર્નિંગનું કારણ બની શકે છે. તે જ સમયે, જે ખેતી કરવામાં આવે છે, તેમાં વધુ વાળ નથી અને તેને વેલ્વેટ બીન્સ (1) તરીકે પણ ઓળખવામાં આવે છે. વર્ષોથી તેના પાંદડા, બીજ અને મૂળ આયુર્વેદમાં દવા બનાવવા માટે વપરાય છે. જો પ્રશ્ન મનમાં આવે કે આના બીજના ફાયદા શું છે, તો આ લેખ વાંચ્યા પછી તમે જવાબ મેળવી શકો છો.

કૌંચાના બીજ સ્વાસ્થ્ય માટે ફાયદાકારક માનવામાં આવે છે. કૌંચા એક પ્રકારનો છોડ છે અને તેના બીજ કાળા રંગના હોય છે. આ છોડના બીજ, પાંદડા અને મૂળનો ઉપયોગ વિવિધ આયુર્વેદિક દવાઓ બનાવવા માટે થાય છે. કૌંચા બીજને મખમલી કઠોળ તરીકે પણ ઓળખવામાં આવે છે. આ બીજનું સેવન કરવાથી અનેક પ્રકારના રોગો મટે છે. કૌંચા બીજના ફાયદા શું છે, તેનું સેવન કેવી રીતે થાય છે.

મગજ માટે

કૌંચા એક ઔષધીય છોડ છે. જે દુનિયામાં જોવા મળે છે. તેમાં ફળના રૂપમાં એક કઠોળ હોય છે. જેમાં કૌંચાના બીજ જોવા મળે છે. આ બીજ કાળા રંગના હોય છે. આ બીજ આરોગ્ય માટે ખૂબ મહત્વ ધરાવે છે. આ બીજમાંથી ઘણી આયુર્વેદિક દવાઓ બનાવવામાં આવે છે. કૌચાના બીજના કાયદા મન સાથે પણ સંકળાયેલા છે. આ બીજ ખાવાથી મગજ યોગ્ય રીતે કાર્ય કરે છે. જે લોકો નિયમિતપણે કૌંચાના બીજ ખાતા હોય છે તે લોકોનું મગજ ઝડપથી કામ કરે છે. આ સિવાય તેમની સાંદ્રતા ક્ષમતામાં પણ સુધારો થાય છે. અસ્થમાના દર્દીને કોંચાના બીજનું સેવન કરવું જોઇએ. આ બીજ ખાવાથી અસ્થમાથી રાહત મળે છે અને આ રોગ મટે છે. આયુર્વેદમાં કૌચાના બીજ દમ સાથે સંકળાયેલ વાઓ બનાવવા માટે વપરાય છે.

સારી ઊંઘ

ઘણા દિવસથી એકધારો તાવ આવતો હોય. રોગી ગાંડા કાઢતો હોય ત્યારે કૌચાનો ઉકાળો દર્દીને આપવો પેરાાબ સાફ આવીને તાવ ઊતરે છે અને ચિત્તભ્રમ પણ મટે છેજે લોકોને અનિદ્રા છે, તેમણે સફદ મુસલી સાથે કૌંચા બીજ ખાવું જોઈએ. આ બે વસ્તુઓ સાથે ખાવાથી સારી ઊંઘ આવે છે. તેથી, અનિદ્રાથી પીડાતા લોકોએ તેનું સેવન કરવું જોઈએ.

પીડા દૂર કરે

લાંબા સમય સુધી એક જગ્યાએ બેસવાથી પીઠનો દુખાવો થઈ શકે છે. પીઠના દુખાવાના કિસ્સામાં, કોઈપણ પ્રકારની દવા લેવાને બદલે, કૌંચાના બીજ ખાઓ અથવા તેના પાનની પેસ્ટ લગાવો. કૌંચાના બીજ ખાવાથી પીઠનો દુખાવો સંપૂર્ણપણે મટી જશે. ખરેખર, કૌંચાની મધ્યમાં બળતરા વિરોધી અને એનાલજેસિક ગુણ જોવા મળે છે, જે પીડાને દૂર કરવાનું કામ કરે છે. તેથી, દુખાવાના કિસ્સામાં દવા લેવાને બદલે, આ આયુર્વેદિક રેસીપી અજમાવો.

તણાવ દૂર કરે

કૌંચાના બીજ તણાવ દૂર કરવામાં ફાયદાકારક છે. કૌંચા બીજ ખાવાથી તણાવ દૂર થાય છે અને મન શાંત રહે છે. તેથી, તણાવ હોય ત્યારે તમારે આ બીજનું સેવન કરવું જોઈએ. ખરેખર, કૌંચામાં ડિપ્રેસન્ટ વિરોધી ગુણધર્મો જોવા મળે છે, જે તણાવને દૂર કરવાનું કામ કરે છે. સાથે જ આ બીજ ખાવાથી તણાવ ઉપરાંત મગજને લગતી અન્ય સમસ્યાઓ પણ દૂર થઈ જાય છે.

હાથીપગો જેવા રોગ થયા હોય તેણે કોયાના મૂળ ઘસી ને લગાવવાયી રાહત મળશે.

જુના થયેલા જખમ રુજાતા ન હોય ત્યારે તેના મૂળનો લેપ બનાવી લગાડવાથી કાયદો ચશે કૌચાના બિયાનું ચૂર્ણ મધ સાથે લેવાથી શક્તિ આવે છે. આ જ ચૂર્ણને ઘી તથા મધ સાથે લેવાથી શ્વાસમાં ફાયદો કરે છે. કૌચાનાં મૂળ પણ વાયુના રોગ પર અપાય છે. કૌચાના મૂળના ઉકાળાથી પેશાબ સાફ આવે છે. મળાશય તથા મુત્રાશયમાનો વાયુ નારા પામે છે.

એકાગ્રતા વધારવા

કૌંચા બીજના ફાયદા મન સાથે પણ જોડાયેલા છે. આ બીજ ખાવાથી મગજ યોગ્ય રીતે કામ કરે છે અને એકાગ્રતા યોગ્ય રહે છે. જે લોકો નિયમિત રીતે કૌંચાના દાણા ખાય છે તેનું મગજ ઝડપથી કામ કરે છે. આ ઉપરાંત, તેમની એકાગ્રતા ક્ષમતા પણ સુધરે છે.

અસ્થમામાં ફાયદાકારક

અસ્થમાના દર્દીઓએ કપનો મધ્ય ભાગ લેવો જ જોઇએ. આ બીજ ખાવાથી વ્યક્તિને અસ્થમાથી રાહત મળે છે અને આ રોગ મટે છે. આયુર્વેદમાં, કૌંચાના બીજનો ઉપયોગ અસ્થમા માટે દવાઓ બનાવવા માટે થાય છે. તેથી, અસ્થમાના કિસ્સામાં તેના બીજ ખાઓ.

ઓછી ચરબી

મેદસ્વીપણાથી પીડિત લોકો માટે કૌંચા બીજ ઉપયોગી છે. આ બીજ ખાવાથી વજન ઘટે છે. ખરેખર, આ બીચની અંદર સ્થૂળતા વિરોધી છે જે વજન ઘટાડવામાં મદદરૂપ છે. તેથી, જેઓ સ્થૂળતાથી પરેશાન છે, તેઓએ આ બીજને પોતાના આહારમાં સામેલ કરવા જોઈએ અને આ બીજ દરરોજ ખાવા જોઈએ.જે વ્યક્તિ જાડા હોય તે વ્યક્તિ માટે કૌચાના બીજ લાભદાયી છે. આ બીજનો ઉપયોગ કરવાથી વજન ઘટવા લાગે છે. જે વ્યક્તિ પાતળા થવું હોય તેણે આ બીજ ને તેના ખોરાકમાં લેવા જોઇએ. લાબા સમય સુધી એક જગ્યાએ બેસીને પીઠના દુખાવાની ફરિયાદ થાય છે. પીઠનો દુખાવો થવાની સ્થિતિમાં, કોઇ પણ પ્રકારની દવા લેવાને બદલે કૌચાના બીજ ખાઓ અથવા તેના પાંદડાની પેસ્ટ લગાવો. કૌચાના બીજ ખાવાથી પીઠનો દુખાવો દૂર થાય છે.

ડાયાબિટીસથી રાહત

કૌંચા બીજના ફાયદાઓ વિશે વાત કરતા, તે ડાયાબિટીસ માટે પણ ફાયદાકારક હોઈ શકે છે. ઉંદરો પર કરવામાં આવેલા અભ્યાસ મુજબ, કૌંચા બીજ, જેનો ઉપયોગ વર્ષોથી ડાયાબિટીસની સારવાર માટે કરવામાં આવે છે, તે ફાયદાકારક હોઈ શકે છે. તે એન્ટિ -ડાયાબિટીક એજન્ટ તરીકે કામ કરી શકે છે. ડાયાબિટીસના કિસ્સામાં કૌંચા બીજ ખાવા ફાયદાકારક છે. કૌંચાના બીજ ખાવાથી ડાયાબિટીસમાંથી રાહત મળે છે. કૌંચાના બીજનો ઉપયોગ ડાયાબિટીસ સંબંધિત દવા બનાવવામાં થાય છે. તેથી, જો તમને ડાયાબિટીસ હોય, તો તમારે કૌંચા બીજ ખાવા જોઈએ.

કૌંચા બીજના ડોઝનો ઉપયોગ ઘણી રીતે કરી શકાય છે.

ઉકાળો અને પીવો

તેને ગરમ કરવા માટે ગેસ પર એક ગ્લાસ પાણી મૂકો. આ પાણીમાં કૌંચા બીજ નાખો અને આ પાણીને સારી રીતે ઉકાળો. જ્યારે તે ઉકળે, ગેસ બંધ કરો અને આ પાણીને ગાળીને પી લો. કૌંચાના દાણાનો ઉકાળો બનાવો અને તે જ રીતે દિવસમાં બે વખત પીવો.

કોટિંગ

જો પીઠમાં દુખાવો હોય તો તમારે કૌંચાના પાન અને બીજને સારી રીતે પીસીને પેસ્ટ તૈયાર કરવી જોઈએ. આ પેસ્ટને દુખતા વિસ્તાર પર લગાવો અને ઉપર પાટો બાંધો. આ પેસ્ટ લગાવવાથી દુ:ખાવો દૂર થઈ જશે.

દવા તરીકે

કૌંચા સીડની દવા પણ બજારમાં ઉપલબ્ધ છે. તેથી, જો તમે ઇચ્છો તો, તમે તેની કેપ્સ્યુલ અથવા ટેબ્લેટ પણ ખાઈ શકો છો. જો કે, તેની કેપ્સ્યુલ્સ અને ગોળીઓ મોટી માત્રામાં ન લો અને જો શક્ય હોય તો, ડ aક્ટરની સલાહ લીધા પછી જ તેનું સેવન કરો.

દૂધ સાથે

કૌંચા બીજ પણ દૂધ સાથે પી શકાય છે. આ બીજ ખાધા પછી તેની ઉપર એક ગ્લાસ ગરમ દૂધ પીવો.

પાવડર સ્વરૂપમાં

જો તમે કૌંચાના દાણા ખાવા માંગતા નથી, તો તમે તેમાંથી પાવડર બનાવી શકો છો. કૌંચાના બીજને સારી રીતે પીસીને પાવડર બનાવો. આ પાવડરને દરરોજ પાણી અથવા દૂધ સાથે લો.

કૌચાનું ચૂર્ણ ૪૦૦ ગ્રામ લઈ તેમાં ૪ લિટર ધમાં ઉકાળી લો. દૂધ બળીને માવો થાય એટલે તેમાં ધી નાખી શેકવો. શેકાય જાય પછી સાકળની ચાસણી લઇ તેમાં નાખી દેવી અને તેનો પાક બનાવો. સવાર સાંજ આ પાકને ખાવો. કૌચાના બીને મધ સાથે લેવાથી શરીરમાં શક્તિ આવે છે. કૌચાના મૂળ વાયુ મટાડવા ઉપયોગી બને છે.

કૌંચા ના ગેરફાયદા

કૌંચા બીજના ફાયદાઓ જાણ્યા પછી, તમારે તેની સાથે જોડાયેલા ગેરફાયદાઓ પર પણ એક નજર નાખવી જોઈએ.

કૌંચા બીજ વધુ માત્રામાં ખાવાથી વજન તરત જ ઓછું થાય છે. જેના કારણે તમારા શરીરમાં નબળાઈ આવી શકે છે. તેથી, આ બીજનું વધુ પડતું સેવન ન કરો.

આ બીજને મોટી માત્રામાં ખાવાથી, ઘણી વખત મન બગડે છે અને ઉલટી થવાની સમસ્યા રહે છે. કૌંચા બીજ બાળકો માટે હાનિકારક હોઈ શકે છે. તેથી, આ બીજ બાળકોને ખાવા માટે ન આપો. સગર્ભા સ્ત્રીઓએ કૌંચાના બીજ ખાતા પહેલા ડોક્ટરની સલાહ લેવી જોઈએ અને ડોક્ટરની સલાહ પર જ તેનું સેવન કરવું જોઈએ.

કૌંચા બીજના ફાયદાઓ, તે કેવી રીતે ખાવામાં આવે છે અને આ બીજના ગેરફાયદા જાણ્યા પછી, તમારે તેનું સેવન કરવું જોઈએ. તમને બજારમાં આ બજારો સરળતાથી મળી જશે. આ સિવાય જો તમે ઈચ્છો તો તેના પ્લાન્ટને તમારા ઘરમાં પણ લગાવી શકો છો.