3 વર્ષમાં 345 આપઘાત, 4 વર્ષમાં 47000એ કામ છોડી દીધું, અર્ધનસૈનિક બળ આટલું બધું તણાવમાં કેમ છે
ત્રિપુરામાં 21 એપ્રિલે બોર્ડર સિક્યોરિટી ફોર્સ (BSF)ના અધિકારીએ પોતાની બંદૂક વડે પોતાને ગોળી મારી હતી. આ પહેલા, અમૃતસર અને બહેરામપુરમાં બે અલગ-અલગ કેસોમાં, BSF જવાનોએ અંધાધૂંધ ગોળીબાર કરીને તેમના સાત સાથીઓને મારી નાખ્યા હતા.
જો કે આ ઘટનાઓનાં કારણો તો તપાસથી જ કહી શકાય, પરંતુ સરકાર માટે સાચા કારણો તરફ ધ્યાન આપવું ખૂબ જ જરૂરી છે – જેમ કે સૈનિકો તણાવનો ભોગ બને છે. સેન્ટ્રલ આર્મ્ડ ફોર્સીસ (CAF) નું નેતૃત્વ તટસ્થ છે અને વર્તમાન કામકાજની સ્થિતિ નબળી છે. જેના કારણે જવાનોમાં ભારે અસંતોષ છે.
સરકારી આંકડાઓ કહે છે કે 2019 અને 2021 ની વચ્ચે, CAFમાં પોતાના સાથીઓની હત્યાની 25 ઘટનાઓ અને 2017 અને 2019 વચ્ચેના ત્રણ વર્ષમાં 345 આત્મહત્યાની ઘટનાઓ બની છે. વધુમાં, 2016 અને 2020 ની વચ્ચે, 47,000 કર્મચારીઓએ સ્વૈચ્છિક નિવૃત્તિ લીધી અથવા ચાર વર્ષમાં રાજીનામું આપ્યું.
નોકરી ગુમાવવાની સંખ્યા આ અર્ધલશ્કરી દળોના કુલ કર્મચારીઓના 5 ટકાથી વધુ છે, અને આના કારણે દર વર્ષે 3 ટકાથી વધુ નુકસાન થાય છે. આટલી મોટી સંખ્યામાં સૈનિકોનું નોકરી છોડવું એ ચિંતાનું કારણ હોવું જોઈએ.
તણાવનું સૌથી મોટું કારણ લાંબા કામના કલાકો છે, જે ક્યારેક દિવસમાં 15 થી 16 કલાક સુધી હોય છે. જ્યારે તેઓ વારંવાર અને લાંબા સમય સુધી અપ્રસ્તુત અથવા બિન-મુખ્ય કાર્યોમાં રોકાયેલા હોય ત્યારે આ સ્થિતિ વધુ ખરાબ બને છે. 2021 અને 2022 માં રાજ્ય વિધાનસભાઓની ચૂંટણીઓ દરમિયાન, સરહદોની રક્ષા કરતા લગભગ ત્રીજા ભાગના અર્ધલશ્કરી દળોને ત્રણ મહિના માટે સરહદો પરથી પાછા ખેંચી લેવામાં આવ્યા હતા. ત્યારથી તેઓ ચૂંટણી ફરજ પર હતા.
તણાવનું બીજું કારણ એ છે કે લાંબા કામના કલાકોને કારણે તેઓને પૂરતી ઊંઘ થતી નથી. એવા ઘણા અભ્યાસો થયા છે જે દર્શાવે છે કે ઊંઘનો અભાવ લોકોના શારીરિક અને માનસિક સ્વાસ્થ્યને અસર કરે છે. તેથી જ તેમાં કોઈ આશ્ચર્યની વાત નથી કે CAF સૈનિકો જબરદસ્ત તણાવમાં હોય છે કારણ કે તેઓ તેમની જમાવટ દરમિયાન પૂરતી ઊંઘ લેતા નથી.
તેથી, કદાચ, 50 ટકાથી વધુ સૈનિકો વાસ્તવિક કામ માટે ઉપલબ્ધ ન હતા. આ ઔપચારિક કાર્યક્રમોની ભવ્યતા માટે કમાન્ડરોમાં ભારે જુસ્સો છે. આનાથી સૈનિકોની ઉર્જા ખતમ થઈ જાય છે અને સંસાધનો પર ભારે બોજ પડે છે. બીજી એક વાત છે. ઉપરોક્ત પોસ્ટિંગ ઉપરાંત, ઘણા સૈનિકો ઉચ્ચ મુખ્યાલયમાં પણ પોસ્ટેડ છે.
લાંબા સમય સુધી અહીંથી પરત ન આવવાને કારણે સૈનિકોની તાલીમ ચક્ર, અંગત વ્યવસ્થાપન અને કમાન્ડરોની દેખરેખ પર પણ અસર થાય છે. સૈનિકોની કારકિર્દી જરૂરી તાલીમ કાર્યક્રમોની પૂર્ણતા સાથે જોડાયેલી છે; અને ઘણા કિસ્સાઓમાં તેમના પ્રમોશનમાં વિલંબ થાય છે કારણ કે આ સૈનિકો જરૂરી કૌશલ્ય અપગ્રેડેશન કાર્યક્રમોમાં ભાગ લઈ શકતા નથી.
