એક ખોટી ચાપ દબાવીને 250 કરોડ રૂપિયા ઉડી ગયા, જાણો શું છે ફેટ ફિંગર, તમે પણ ચેતીને રહેજો
નાની ભૂલ કોઈને પણ મોંઘી પડી શકે છે. ગુરુવારે સાંજે, NSE પર ડેરિવેટિવ્ઝ સેગમેન્ટમાં ખોટી ચાપ દબાવવાને કારણે અજાણ્યા બ્રોકિંગ હાઉસને રૂ. 200-250 કરોડનું નુકસાન થયું હતું. આ દેશમાં અત્યાર સુધીની સૌથી મોટી ટ્રેડિંગ મિસ્ટેક છે. માઉસ પર મિસક્લિક કરવાથી કે ખોટી ચાપ દબાવવાથી થતી ભૂલને ફટ ફિંગર ટ્રેડ કહેવાય છે. આના પરિણામે વેપાર શરૂ કરનાર વ્યક્તિ માટે ભારે નુકસાન થાય છે જ્યારે અન્ય લોકો મફતમાં ઘણું શકે છે. લગભગ એક દાયકા પહેલા, બ્રોકરેજ ફર્મ એમ્કે ગ્લોબલના એક વેપારીને પણ નિફ્ટી ડેરિવેટિવ્ઝ કોન્ટ્રાક્ટમાં ખોટી ચાપ દબાવવાને કારણે આશરે રૂ. 60 કરોડનું નુકસાન થયું હતું.
ગુરુવારે, 2.37 કલાકથી 2.39 કલાકની વચ્ચે, એક વેપારીએ 14500 પર 15 પૈસાની સ્ટ્રાઈક પ્રાઈસ પર નિફ્ટી કોલ ઓપ્શનના 25,000 નું વેચાણ કર્યું હતું. તે સમયે કોન્ટ્રાક્ટની બજાર કિંમત રૂ. 2,100 ચાલી રહી હતી. નિફ્ટી કોન્ટ્રાક્ટના દરેક લોટમાં 50 નંબર હોય છે. જાણકારોનું કહેવું છે કે વેપારીને 200 થી 250 કરોડનું નુકસાન થયું છે. તેના કારણે કોલકાતાના ઓછામાં ઓછા બે દલાલોને લોટરી લાગી. એકના ખાતામાં 50 કરોડ અને બીજાના ખાતામાં 25 કરોડ રૂપિયા છે.
એક્સચેન્જના એક અધિકારીના જણાવ્યા અનુસાર, એવી સંભાવના છે કે જે વેપારીએ ભૂલ કરી હતી તેણે વીમો લીધો હતો અને તેનું નુકસાન કવર કરવામાં આવશે. જ્યારે આ કારોબાર થયો, તે સમયે નિફ્ટી 16,600ના સ્તરે ટ્રેડ થઈ રહ્યો હતો. ગુરુવારે ઈન્ડેક્સ 105 પોઈન્ટના વધારા સાથે 16628 પોઈન્ટ પર બંધ થયો હતો. બજારના ખેલાડીઓ આ કેવી રીતે થયું તે જાણવાનો પ્રયાસ કરી રહ્યા છે. બ્રોકિંગ હાઉસના અધિકારીઓનું કહેવું છે કે 2012માં બનેલી ઘટના બાદ ઘણા બોકરિગ હાઉસે આવા સોદાઓને રોકવા માટે ઇન-હાઉસ સિસ્ટમ્સ ઇન્સ્ટોલ કરી હતી.
માઉસ પર મિસક્લિક કરવાથી કે ખોટી કી દબાવવાથી થતી ભૂલને ફટ ફિંગર ટ્રેડ કહેવાય છે. ઉદાહરણ તરીકે, જો કોઈ વેપારી 1010 રૂપિયામાં એક લાખ શેર વેચે છે જ્યારે તે સમયે બજાર કિંમત 1100 રૂપિયા હોય, તો તેને 90 લાખ રૂપિયાનું નુકસાન થશે. એટલે કે વેચનારને ભારે નુકસાન થશે અને અન્ય લોકોને ફાયદો થશે. 2014માં, ફેટ ફિંગરથી જાપાનીઝ એક્સચેન્જમાં $600 બિલિયનનું નુકસાન થયું હતું. 2018 માં, બહુવિધ ખાતાઓમાં ખોટા ટ્રાન્સફરને કારણે ડોઇશ બેંકને $28 બિલિયનનું નુકસાન થયું હતું. ઑક્ટોબર 2012માં, દેશમાં નિફ્ટી કોન્ટ્રાક્ટમાં ફિંગર ફિંગરને કારણે એમ્કે ગ્લોબલના વેપારીને રૂ. 60 કરોડનું નુકસાન થયું હતું.
