મોહમ્મદ ઘોરીએ કાશી વિશ્વનાથ મંદિરને લૂંટ માટે ઘણું નુકસાન પહોંચાડ્યું હતું, જાણો સમગ્ર વિગત

જ્ઞાનવાપી શ્રૃંગાર ગૌરી કેસમાં, કોર્ટના નિર્દેશો પર, કડક સુરક્ષા વચ્ચે શનિવારથી જ્ઞાનવાપી મસ્જિદ પરિસરમાં કમિશન (સર્વેક્ષણ)ની કાર્યવાહી શરૂ થયા પછી મસ્જિદ દેશમાં હેડલાઇન્સમાં છે. જ્ઞાનવાપી સંકુલના બંધ કોઠારમાં છુપાયેલા રહસ્યનું સત્ય જાણવા લોકો ઉત્સુક છે. મસ્જિદ અને શ્રી કાશી વિશ્વનાથ મંદિરની જૂની તસવીરો પણ સોશિયલ મીડિયામાં વાયરલ થઈ રહી છે. લોકો ફોટા દ્વારા મંદિરની જૂની ભવ્યતા પણ શેર કરી રહ્યા છે.

જ્ઞાનવાપી અંગે ઈતિહાસકારો અને પક્ષકારોના દસ્તાવેજો અને ફોટોગ્રાફ્સની પણ સોશિયલ મીડિયામાં ચર્ચા ચાલી રહી છે. પરંતુ, ખાસ વાત એ છે કે દરેક વ્યક્તિ માને છે કે આ જ્ઞાનવાપી મસ્જિદનું નિર્માણ મુગલ બાદશાહ ઔરંગઝેબના આદેશ પર મંદિરને તોડીને કરવામાં આવ્યું હતું. લોકો 18 એપ્રિલ 1669ના રોજ ઔરંગઝેબના મંદિરને તોડી પાડવાના આદેશને ટાંકી રહ્યા છે.

એક ઈતિહાસકારે પણ તેમના પુસ્તક ‘દાન હરાવલી’માં આનો ઉલ્લેખ કર્યો છે. મુસ્લિમ લેખક સાકી મુસ્તૈદે તેમના પુસ્તક ‘મસીદે આલમગીરી’માં વિશ્વનાથ મંદિરના ધ્વંસનો ઉલ્લેખ કર્યો છે. કાશીના ઈતિહાસ પર સ્વતંત્ર રીતે સંશોધન કરી રહેલા બનારસ બારના ભૂતપૂર્વ જનરલ સેક્રેટરી એડવોકેટ નિત્યાનંદ રાય કહે છે કે ઔરંગઝેબના કાશી વિશ્વનાથ મંદિરને તોડી પાડવાનું ફરમાન હજી પણ એશિયાટિક લાઇબ્રેરી, કોલકાતામાં સુરક્ષિત છે. ઈતિહાસમાં લખેલા તથ્યોને ધ્યાનમાં રાખીને નિત્યાનંદ રાય જણાવે છે કે 1669માં ઔરંગઝેબે હુમલો કરીને આ મંદિરને ઘણું નુકસાન પહોંચાડ્યું હતું.

આ પછી 1777માં ઈન્દોરની રાણી અહિલ્યા બાઈએ વિશ્વનાથ મંદિરનો જીર્ણોદ્ધાર કરાવ્યો. આ મંદિરના અસ્તિત્વનો ઉલ્લેખ મહાભારત કાળ પહેલા પણ શાસ્ત્રોમાં મળે છે. 11મીથી 15મી સદીના સમયગાળામાં કાશી વિશ્વનાથ મંદિર પર થયેલા હુમલાનો પણ ઉલ્લેખ છે. દિલ્હી સલ્તનતના તુઘલક વંશના સુલતાન ફિરોઝશાહ તુગલકના સમયમાં પણ મંદિર પર હુમલાની ચર્ચા છે. ઈતિહાસમાં લખ્યું છે કે ફિરોઝ શાહ કટ્ટર સુન્ની કટ્ટર મુસ્લિમ હતા. ફિરોઝશાહ તુગલક (1351-1388)ના શાસન દરમિયાન ઘણા મંદિરોને બળજબરીથી તોડીને મસ્જિદમાં ફેરવવામાં આવ્યા હતા. ફિરોઝશાહ તુગલકે પોતાના સંસ્મરણોમાં લખ્યું છે કે તેણે સુન્ની સમુદાયના ધર્માંતરણને સહન કર્યું ન હતું અને ન તો તેણે તે પ્રયાસોને સહન કર્યા હતા. જેમાં હિંદુઓ તેમના નાશ પામેલા મંદિરોનું પુનઃનિર્માણ કરે છે.

સજા તરીકે, તેણે ઘણા શિયાઓ, મહદીઓ અને હિન્દુઓને મૃત્યુદંડની સજા આપી. તેમણે ઘણા હિંદુઓને સુન્ની ઇસ્લામમાં દીક્ષા આપી અને તેમને જીઝિયા કર અને અન્ય કરમાંથી મુક્ત કર્યા, જેમણે ઇસ્લામ ધર્મ અપનાવ્યો. ફિરોઝ શાહે સૌપ્રથમ જીઝિયા વેરો દાખલ કર્યો હતો. ઈતિહાસમાં ઉલ્લેખ છે કે કાશી વિશ્વનાથ મંદિરને પ્રથમ મોટું નુકસાન મોહમ્મદ ઘોરી દ્વારા લૂંટ માટે કરવામાં આવ્યું હતું. ઈતિહાસકારોએ લખ્યું છે કે મોહમ્મદ ઘોરીના મંદિરના વિનાશ પછી, કાશીના ધાર્મિક લોકો દ્વારા મંદિરનું પુનર્નિર્માણ કરવામાં આવ્યું હતું. 1447 માં જૌનપુરના સુલતાન મહમૂદ શાહ દ્વારા મંદિર પર ફરીથી હુમલો કરવામાં આવ્યો. આ પછી, મુઘલ સમ્રાટ અકબરના નવરત્નોમાંના એક રાજા ટોડરમલે 1585માં મંદિરનું ભવ્ય રીતે પુનઃનિર્માણ કરાવ્યું.