પેટ્રોલ-ડીઝલ પર ટેક્સઃ તેલ પર તમારું ખિસ્સું કોણ કાપી રહ્યું છે, આ આઠ રાજ્યો વસૂલે છે કેન્દ્ર કરતાં વધુ ટેક્સ

સામાન્ય લોકોને મોંઘવારીમાંથી રાહત આપવા માટે કેન્દ્ર સરકારે તાજેતરમાં જ પેટ્રોલ અને ડીઝલ પરની એક્સાઈઝ ડ્યૂટીમાં ઘટાડો કર્યો હતો. આ પછી કેરળ, રાજસ્થાન અને મહારાષ્ટ્રે પણ પેટ્રોલ અને ડીઝલ પર વેટ ઘટાડવાનો દાવો કર્યો હતો. કેરળની LDF સરકારે પેટ્રોલમાં રૂ. 2.41 અને ડીઝલમાં રૂ. 1.36નો ઘટાડો કરવાનો દાવો કર્યો છે. રાજસ્થાનની કોંગ્રેસ સરકારે પેટ્રોલ પર 2.48 રૂપિયા અને ડીઝલ પર 1.16 રૂપિયાનો વેટ ઘટાડવાનું કહ્યું છે. મહારાષ્ટ્રમાં શિવસેનાની આગેવાની હેઠળની સરકારે પેટ્રોલ પર રૂ. 2.08 અને ડીઝલ પર રૂ. 1.44નો વેટ ઘટાડવાનો દાવો કર્યો હતો. પરંતુ આ રાજ્યોના દાવાઓ વાસ્તવિકતાથી દૂર છે. નાણા મંત્રાલયમાં મુખ્ય આર્થિક સલાહકાર રહેલા કે.વી. સુબ્રમણ્યનનું કહેવું છે કે આ રાજ્યોએ વેટમાં ઘટાડો કર્યો નથી, પરંતુ કેન્દ્ર દ્વારા એક્સાઈઝ ડ્યુટીમાં ઘટાડો થવાને કારણે વેટમાં ઘટાડો થયો છે.

પેટ્રોલ અને ડીઝલ GSTમાં સામેલ નથી. આવી સ્થિતિમાં ગ્રાહકોએ કેન્દ્રીય ટેક્સ પર રાજ્યનો ટેક્સ ચૂકવવો પડે છે. GST દાખલ કરવાનો મૂળ ઉદ્દેશ કર પરના કરને નાબૂદ કરવાનો હતો. કેરળ, રાજસ્થાન અને મહારાષ્ટ્રમાં વેટના દર અનુક્રમે 30.08 ટકા, 31 ટકા અને 26 ટકા છે. કેન્દ્ર સરકારે પેટ્રોલ પરની એક્સાઈઝ ડ્યુટીમાં આઠ રૂપિયાનો ઘટાડો કર્યો છે. તે મુજબ આ રાજ્યોમાં વેટમાં ઘટાડો થયો છે. ઉદાહરણ તરીકે, મહારાષ્ટ્રે પેટ્રોલ પરના વેટમાં રૂ. 2.41નો ઘટાડો કર્યો છે જે રૂ. 8ના 30.08 ટકા છે. એટલે કે આ રાજ્યોનો વેટ ઘટાડવાનો દાવો પોકળ છે. વાસ્તવમાં, આ ઘટાડો કેન્દ્રની આબકારી જકાતમાં થયેલા ઘટાડાને કારણે થયો છે.

આ રાજ્યો દ્વારા કરવામાં આવેલો બીજો દાવો એ છે કે કેન્દ્રીય કરને કારણે ગ્રાહકો પર વધુ બોજ પડ્યો છે. પરંતુ આંકડા કંઈક બીજું જ કહે છે. આઠ રાજ્યો મહારાષ્ટ્ર, આંધ્રપ્રદેશ, તેલંગાણા, મધ્ય પ્રદેશ, રાજસ્થાન, બિહાર, કેરળ અને પશ્ચિમ બંગાળમાં કેન્દ્ર અને પડોશી રાજ્યો કરતાં પેટ્રોલ પર વધુ ટેક્સ છે. મહારાષ્ટ્રનું જ ઉદાહરણ લઈએ. રાજ્યમાં પેટ્રોલ પરનો ટેક્સ દેશમાં સૌથી વધુ છે. અહીં 26 ટકા વેટ દ્વારા એક લિટર પેટ્રોલ પર ટેક્સ 31 રૂપિયા છે અને 10.12 રૂપિયાનો ફિક્સ ચાર્જ છે.

ગુજરાતમાં વેટનો દર 13.7 ટકા છે જે 12.4 રૂપિયા થાય છે. ઉપરાંત, રાજ્યમાં વેટ પરનો સેસ ચાર ટકા છે. આમ, મહારાષ્ટ્રમાં દરેક લિટર પેટ્રોલ પર ટેક્સ 2.5 ગણો વધારે છે. 22 મેના રોજ એક લિટર પેટ્રોલ પર કેન્દ્રીય ટેક્સ 24 રૂપિયા હતો. મહારાષ્ટ્રમાં પેટ્રોલનો દર 111.6 રૂપિયા પ્રતિ લિટર છે. આ માટે રાજ્ય સરકાર જવાબદાર છે, જે કેન્દ્ર કરતાં લગભગ 30 ટકા વધુ ટેક્સ વસૂલે છે.

જો મહારાષ્ટ્ર સરકાર પેટ્રોલના 10.12 રૂપિયા પ્રતિ લીટરના ફિક્સ ચાર્જને દૂર કરે છે અને વેટના દરને ગુજરાતની સમકક્ષ લાવે છે, તો પેટ્રોલની કિંમત ઘટીને 92.9 રૂપિયા થઈ જશે. એ જ રીતે અન્ય રાજ્યો પણ પેટ્રોલના ભાવમાં 10 રૂપિયાનો ઘટાડો કરીને તેમના ગ્રાહકોને રાહત આપી શકે છે. મોંઘવારીને જોતા આ રાજ્યોએ પોતાના લોકોને રાહત આપવી જોઈએ.