જાણો પ્રાણાયામ કરતી વખતે કઈ-કઈ બાબતોનું ધ્યાન રાખવું ખાસ જરૂરી છે….

પ્રાણાયામના અભ્યાસથી જ માણસ પોતાના રોગોનો નાશ કરવાની ક્ષમતા મેળવે છે.શુદ્ધ લોહી માણસના સિત્તેર હજાર નસોમાં ફેલાય છે,જે સારા સ્વાસ્થ્ય માટે જરૂરી છે. પ્રાણાયામના ઘણા પ્રકારો છે,પરંતુ અહીં આપણે એ જ પ્રાણાયામની ચર્ચા કરીશું,જે બાળક,યુવક,વૃદ્ધ,પુરુષો અને સ્ત્રીઓ તેમની સુવિધા દ્વારા લાભ મેળવી શકે છે. પ્રાણાયામ કરનારે કેટલીક સાવચેતી સાથે નિયમોનું પાલન કરવું જરૂરી છે,આજે અમે તમને એ જણાવીશું.

પ્રાણાયામ શરીરને સ્વસ્થ રાખે છે,પરંતુ તમે જાણો છો કે જો તે યોગ્ય રીતે કરવામાં ન આવે અથવા તે કરતી વખતે તમારે શું સાવચેતી રાખવી તે જાણતા નથી,તો તેના ફાયદા નહીં પણ નુકસાન થશે.જેમ પ્રાણાયામ કરવામાં શ્વાસ પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કરવું જરૂરી છે,તે જ રીતે પ્રાણાયામના પણ કેટલાક નિયમો છે.ઉપરાંત પ્રાણાયામ કરતા પેહલા તે જાણવું જરૂરી છે કે પ્રાણાયામ કરતી વખતે કઈ બાબતોનું ધ્યાન રાખવું જોઈએ તેની કાળજી લેવી પણ જરૂરી છે.

જ્યારે પણ તમે પ્રાણાયામ શરૂ કરો ત્યારે પહેલા તેને કોઈ નિષ્ણાતની દેખરેખ હેઠળ જ કરો.ક્યારે અને કેવી રીતે શ્વાસ લેવો અને કેવી રીતે શ્વાસ છોડવો તે વિશેનું સાચી જાણકારી હોવી પણ જરૂરી છે જો તમે કોઈ ગંભીર રોગથી પીડિત છો,તો પ્રાણાયામ કરતા પેહલા ડોક્ટરની સલાહ જરૂરથી લો.કોઈ ગંભીર રોગની દવા સિવાય ક્યારેય પ્રાણાયામ પર નિર્ભર ન રહેવું.હંમેશાં ખાલી પેટ પર પ્રાણાયામકરો.તમે પાણી પી શકો છો,પરંતુ તમે પાણી પીધાના 15 મિનિટ પછી જ પ્રાણાયામકરી શકો છો.

અનુલોમ-વિલોમ કાં તો સવારે અથવા સાંજે સૂર્યાસ્ત પછી કરો.બપોરે બિલકુલ ન કરો.શારીરિક રીતે નબળા લોકોએ પ્રાણાયામ દરમિયાન ખૂબ શ્વાસ અને શ્વાસ બહાર કાઢવો જોઈએ નહીં.શારીરિક નબળા લોકોએ ચાર વખતથી વધારે શ્વાસ લેવો અને બહાર કાઢવો ન જોઈએ.

-પદ્મસન,સિધ્ધાસન અથવા સુખાસના પર બેસીને જ પ્રાણાયામ કરવા જોઈએ.

– પ્રાણાયામ એવા સ્થાન પર કરો જે સ્થાન એકદમ સ્વચ્છ અને શાંત હોય.

-પ્રાણાયામ કરનારા સાધકનો આહાર સંતુલિત,સાત્ત્વિક અને શુદ્ધ હોવો જોઈએ.

-પ્રાણાયામ નિયમિતપણે આદર,પ્રેમ,ધૈર્ય અને સાવધાની સાથે કરવા જોઈએ.

-કોઈ પણ રોગ અને સગર્ભા સ્ત્રીઓએ પ્રાણાયામ ન કરવા જોઈએ અથવા ડોક્ટરની સલાહ મુજબ હળવા પ્રાણાયામ કરવા જોઈએ.

-અસ્થમા,હાઈ બ્લડ પ્રેશર અને હૃદયના દર્દીઓએ કુંભક ન કરવો જોઈએ.

-દરેક પ્રાણાયામ તમારી ક્ષમતા પ્રમાણે કરો,કોઈ પણ સ્તરે કોઈ પણ પ્રકારનો દુખાવો ન અનુભવો અથવા જો પ્રાણાયામ કરતી વખતે તમને શ્વાસ લેવામાં તકલીફ થાય છે તો આ પ્રાણાયમનો સાચો અભ્યાસ કરો અને પછી જ પ્રાણાયામ કરો.

-પ્રાણાયામ સાધકના કપડાં ઋતુ પ્રમાણે અને થોડા ઢીલા હોવા જોઈએ.

-દરેક પ્રાણાયામ કર્યા પછી એક કે બે લાંબા શ્વાસ લીધા પછી ધીરે ધીરે શ્વાસ બહાર કાઢો.શ્વાસની સમસ્યા દરમિયાન ક્યારેય પ્રાણાયામ ન કરવા જોઈએ.

અમારી દરેક પોસ્ટ સૌથી પહેલા વાંચવા નીચેની પ્રોસેસ ફક્ત એકજ વાર કરવાની રહેશે.

વધુ રસપ્રદ માહિતી અને નવી પોસ્ટ વાંચવા માટે ડાબી તરફ સ્વાઇપ કરો.

નોંધ –

આ વેબસાઈટ પર આપેલા નુસખા, આયુર્વેદ તથા નેચરલ પધ્ધતિઓ, ફીટનેસ ટિપ્સ તથા કસરત વગેરે દરેક બાબતો દરેક વ્યક્તિની તાસીર અનુસાર કામ કરે છે. કોઈ એક વ્યક્તિને થયેલ ફાયદો કે નુક્સાન બધાને જ થાશે એવું માનવું જોઈએ નહીં. તમારા ડોક્ટરને મળીને અથવા પૂછીને જ કોઈ પણ પ્રયોગ અપનાવવો જોઈએ. મોટા ભાગના આવા પ્રયોગો નિર્દોષ હોય છે. પણ, ક્યારેક તાસીર અનુસાર તકલીફ પણ પડી શકે.

આપણું પેજ “હેલ્થ ગુજરાત” માણતા રહો અને શેર કરતા રહો!

આપના સહકારની આશા સહ,

ટીમ હેલ્થ ગુજરાત