મહાભારતને ઘર ઘર સુધી પહોંચાડનાર બીઆર ચોપરાનું ફિલ્મી કરિયર, બ્લેક એન્ડ વ્હાઇટ ફિલ્મોના હતા સરતાજ
ગયા વર્ષે, કોરોનાના કારણે લોકડાઉન દરમિયાન, રામાયણ અને મહાભારત સિરિયલોનું ટીવી ચેનલ પર ફરીથી પ્રસારણ કરવામાં આવ્યું હતું. બંને સિરિયલોએ વ્યુઝના મામલે તમામ રેકોર્ડ તોડી નાખ્યા છે. પહેલાના જમાનામાં જ્યારે લોકોના ઘરમાં ટીવી નહોતા ત્યારે મહાભારતના પ્રસારણ વખતે જે વ્યક્તિના ઘરે ટીવી હતું ત્યાં આખું ગામ એકઠું થઈ જતું. લોકો આ સિરિયલને ખૂબ જ આદરથી જોતા હતા. આ ટીવી સિરિયલ પ્રખ્યાત નિર્માતા બીઆર ચોપરા દ્વારા બનાવવામાં આવી હતી.
ફિલ્મ ‘અફસાના’થી પોતાની કારકિર્દીની શરૂઆત કરનાર બીઆર ચોપરા, મહાભારત અને વિષ્ણુ પુરાણ જેવા મહાકાવ્યોની શ્રેણીબદ્ધ કરવા માટે જાણીતા છે. બીઆર ચોપરાની 108મી જન્મજયંતિ 22મી એપ્રિલે છે. તો આવો જાણીએ આ ખાસ અવસર પર તેમની સાથે જોડાયેલી કેટલીક કહેલી અને ન કહેવાયેલી વાતો.
આજે ભલે ફિલ્મ ઈન્ડસ્ટ્રી ઉચ્ચ સ્તરે પહોંચી ગઈ હોય પરંતુ એક સમય એવો હતો જ્યારે ન તો ગ્લેમર હતું કે ન તો આઈટમ સોંગ. જો કે તે સમયે પણ આવા અનેક દિગ્દર્શકો હતા, પરંતુ તેઓ પોતાના ઉત્કૃષ્ટ દિગ્દર્શન અને અભિનયના જોરે દર્શકોના દિલ જીતી લેતા હતા. બીઆર ચોપરા તેમાંના એક હતા. બીઆર ચોપરાનું પૂરું નામ બલદેવ રાજ ચોપરા છે. તેમનો જન્મ 22 એપ્રિલ 1914ના રોજ પંજાબના લુધિયાણામાં થયો હતો. લાહોર યુનિવર્સિટીમાંથી પોસ્ટ ગ્રેજ્યુએશન કર્યા પછી, બીઆર ચોપરા 1944 થી માસિક મેગેઝિન સિને હેરાલ્ડ સાથે જોડાયા.
1947 સુધી સિને હેરાલ્ડમાં કામ કરતી વખતે તેણે ચાંદની ચોક ફિલ્મ બનાવવાનું શરૂ કર્યું, પરંતુ આ દરમિયાન લાહોરમાં રમખાણો શરૂ થઈ ગયા. ત્યારબાદ તેણે આ ફિલ્મનું શૂટિંગ અટકાવવું પડ્યું. આ પછી, 1947 માં ભાગલા પછી તેઓ પ્રથમ વખત મુંબઈ પહોંચ્યા અને 1948 માં કરવત ફિલ્મનું નિર્માણ કર્યું. જોકે, આ ફિલ્મ બોક્સ ઓફિસ પર સંપૂર્ણપણે ફ્લોપ રહી હતી. ત્યારબાદ તેમણે 1951માં પીઢ અભિનેતા અશોક કુમાર સાથે તેમની પ્રથમ સફળ ફિલ્મ અફસાનાનું નિર્માણ કર્યું. જે બોક્સ ઓફિસ પર સફળ બની હતી.
1955માં બલદેવ રાજ ચોપરાએ પોતાનું પ્રોડક્શન હાઉસ બીઆર ફિલ્મ્સ શરૂ કર્યું. આ બેનર હેઠળ બનેલી પહેલી ફિલ્મ ‘નયા દૌર’ હતી. આ ફિલ્મમાં દિલીપ કુમાર અને વૈજંતિમાલા મુખ્ય ભૂમિકામાં હતા. આ પછી તેણે ગુમરાહ, સાધના, હમરાજ, કાનૂન, પતિ પત્ની ઔર વો, નિકાહ, બાબુલ, કર્મ, એક હી રાસ્તા જેવી સુપરહિટ ફિલ્મો આપી. 1998 માં, તેમને ભારત સરકાર દ્વારા સિનેમાનો સૌથી મોટો એવોર્ડ દાદાસાહેબ ફાળકે એનાયત કરવામાં આવ્યો હતો. આ પછી, 2001 માં, તેમને કલાના ક્ષેત્રમાં સરકાર દ્વારા પદ્મ ભૂષણથી નવાજવામાં આવ્યા હતા.
બીઆર ચોપરાને 1988માં ઘર-ઘર પ્રસારિત મહાભારતથી વિશેષ ઓળખ મળી હતી. જે જમાનામાં આ સિરિયલ બની હતી, ત્યારે તેની કિંમત લગભગ 9 કરોડ રૂપિયા હતી. આ મહાકાવ્ય તેમના પુત્ર રવિ ચોપડા દ્વારા સીરીયલ સ્વરૂપમાં નિર્દેશિત કરવામાં આવ્યું હતું. બીઆર ચોપરાની છેલ્લી ફિલ્મ ‘ભૂતનાથ’ હતી. બીઆર ચોપરાનું 5 નવેમ્બર 2008ના રોજ મુંબઈમાં અવસાન થયું હતું. આજે પણ લોકો તેમને માત્ર મહાભારતના સર્જક તરીકે જ ઓળખે છે અને આ નામ બોલિવૂડમાં સદીઓ સુધી રહેશે
