દુશ્મન પણ ભાગી શકશે નહીં શકે જયારે 3087 KM/કલાકની સ્પીડે દોડશે ભારતની આ મિસાઈલ
ભારતીય સેના અને ડીઆરડીઓએ રાજસ્થાનના જેસલમેર જિલ્લામાં પોખરણ ફીલ્ડ ફાયરિંગ રેન્જ ખાતે આકાશ મિસાઈલના એડવાન્સ વર્ઝનનું સફળતાપૂર્વક પરીક્ષણ કર્યું છે. આ પ્રસંગે સેનાના અધિકારીઓ અને ડીઆરડીઓના વરિષ્ઠ વૈજ્ઞાનિકો હાજર રહ્યા હતા. આ મિસાઈલ ભારતીય સેનાએ તેની હવાઈ સુરક્ષા માટે તૈયાર કરી છે. એવું માનવામાં આવે છે કે આ આકાશના નવા વર્ઝન ‘આકાશ પ્રાઇમ’ની ટેસ્ટ થઇ શકે છે.
ગયા વર્ષે સપ્ટેમ્બર મહિનામાં પણ આ મિસાઈલનું ઓડિશાના ચાંદીપુર ખાતેની ઈન્ટીગ્રેટેડ ટેસ્ટ રેન્જથી સફળતાપૂર્વક પરીક્ષણ કરવામાં આવ્યું હતું. પછી તેણે માનવરહિત હવાઈ લક્ષ્યને ટ્રેક કરીને તેને હવામાં જ નષ્ટ કરી દીધું. પોખરણમાં કયા પ્રકારનું ટાર્ગેટ હતું તેનો ખુલાસો થયો નથી. પરંતુ એ વાતની પુષ્ટિ કરવામાં આવી છે કે લક્ષ્ય સંપૂર્ણપણે નાશ પામ્યું છે. ચાલો સમજીએ કે આકાશ પ્રાઇમનું નવું વર્ઝન એટલે કે આકાશ કેવી રીતે દુશ્મનનો સમય બનશે.
આકાશ પ્રાઇમ મિસાઇલ સ્વદેશી સક્રિય આરએફ સીકર સાથે ફીટ કરવામાં આવી છે, જે દુશ્મનના લક્ષ્યોને ઓળખવાની ચોકસાઈને વધારે છે. આ સિવાય અત્યંત ઊંચાઈ પર ગયા બાદ તાપમાન નિયંત્રણ ઉપકરણને અપગ્રેડ કરવામાં આવ્યું છે. ગ્રાઉન્ડ સિસ્ટમ અપગ્રેડ કરવામાં આવી છે. આ સિવાય રડાર, EOTS અને ટેલિમેટ્રી સ્ટેશન, મિસાઈલ ટ્રેજેક્ટરી અને ફ્લાઈટ પેરામીટર્સમાં સુધારો કરવામાં આવ્યો છે. પરંતુ આનાથી વધુ માહિતી હજુ સુધી સેના, સરકાર કે ડીઆરડીઓ દ્વારા આપવામાં આવી નથી.
અગાઉ ગયા વર્ષે જુલાઈમાં આકાશ-એનજી એટલે કે આકાશ ન્યૂ જનરેશન મિસાઈલનું સફળ પરીક્ષણ કરવામાં આવ્યું હતું. આકાશ-એનજી સપાટીથી હવામાં પ્રહાર કરતી મિસાઈલ છે. તે ભારતીય વાયુસેના માટે બનાવવામાં આવ્યું છે. આકાશ-એનજી એટલે કે આકાશ ન્યુ જનરેશનમાં ડ્યુઅલ પલ્સ સોલિડ રોકેટ મોટર છે, જે તેની ઝડપ વધારે છે. તેની રેન્જ 40 થી 80 કિલોમીટર છે. ઉપરાંત, તેમાં એક્ટિવ ઈલેક્ટ્રોનિકલી સ્કેન કરેલ એરે મલ્ટી ફંક્શન રડાર (MFR) છે જે એક સાથે અનેક દુશ્મન મિસાઈલો અથવા એરક્રાફ્ટને સ્કેન કરી શકે છે.
આકાશ-એનજી મિસાઈલને મોબાઈલ પ્લેટફોર્મ પરથી લોન્ચ કરી શકાય છે. આકાશ-એનજીનું કુલ વજન 720 કિલો છે. તેની લંબાઈ 19 ફૂટ અને વ્યાસ 1.16 ફૂટ છે. તે 60 કિલો વજનનું હથિયાર લઈ જઈ શકે છે.
હાલમાં, ભારતમાં ત્રણ પ્રકારો ઉપલબ્ધ છે – પ્રથમ આકાશ MK – તેની રેન્જ 30KM છે. બીજું આકાશ Mk.2 – તેની રેન્જ 40KM છે. ત્રીજું આકાશ-NG – તેની રેન્જ 80KM છે. આકાશ-એનજી મિસાઈલ 20 કિમીની ઊંચાઈએ દુશ્મનના વિમાનો કે મિસાઈલને નષ્ટ કરી શકે છે. સૌથી ખતરનાક તેની ઝડપ છે. તે દુશ્મનને ભાગી જવાની તૈયારી કરવાની તક આપતું નથી. તેની સ્પીડ 2.5 Mach એટલે કે 3087 કિલોમીટર પ્રતિ કલાક છે. એટલે કે તે એક સેકન્ડમાં લગભગ એક કિલોમીટરનું અંતર કાપે છે.
આકાશ-એનજી મિસાઈલના જૂના વર્ઝન 2009થી ભારતીય દળોને સેવા આપી રહ્યા છે. આકાશ-NG મિસાઇલને T-72 અથવા BMP ચેસીસ અથવા ટાટા મોટર્સની હેવી મોબિલિટી ટ્રક પર બનેલી મોબાઇલ લોન્ચ સિસ્ટમથી ફાયર કરી શકાય છે. આ મિસાઈલની મોબાઈલ લોન્ચ સિસ્ટમ માટેના વાહનો ટાટા મોટર્સ અને BEML-Tatra દ્વારા બનાવવામાં આવે છે.
ગયા વર્ષે ચીન સાથેના સરહદ વિવાદ દરમિયાન આકાશ-એનજી મિસાઇલનું જૂનું વર્ઝન લદ્દાખમાં વાસ્તવિક નિયંત્રણ રેખા (LAC) પર પણ તૈનાત કરવામાં આવ્યું હતું. આ સિવાય ભારતીય વાયુસેનાએ ગ્વાલિયર, જલપાઈગુડી, તેજપુર, જોરહાટ અને પુણે બેઝ પર પણ આકાશ મિસાઈલો તૈનાત કરી છે.
થોડા સમય પહેલા એવા અહેવાલ પણ આવ્યા હતા કે ફિલિપાઈન્સ, બેલારુસ, મલેશિયા, થાઈલેન્ડ, યુએઈ અને વિયેતનામ જેવા દેશો ભારત પાસેથી આકાશ મિસાઈલ ખરીદવા માંગે છે. 30 ડિસેમ્બર 2020ના રોજ વડાપ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીએ કેબિનેટની બેઠકમાં આ મિસાઈલોની નિકાસ કરવાનો નિર્ણય લીધો હતો. એટલે કે હવે બાકીની દુનિયા પણ આ મિસાઈલ ખરીદી શકશે.
