મંદિરમાં બિરાજે છે મસ્તક વિનાની દેવી, અહીંનો ઈતિહાસ 6 હજાર વર્ષ જૂનો, પરંપરા જાણીને પણ ચોંકી જશો

દેશમાં ચૈત્ર નવરાત્રી 2022ની ઉજવણી કરવામાં આવી રહી છે. આજે ત્રીજા દિવસે મા દુર્ગાના ચંદ્રઘંટા સ્વરૂપની આરાધના ચાલી રહી છે. સવારથી જ માતાના મંદિરોમાં ભક્તોની ભીડ જોવા મળી રહી છે. લાલ ફુલ અને લાલ ચૂંદડીથી માની પૂજા કરવામાં આવે છે. આ અવસર પર ઝારખંડના છિન્નમસ્તિકા દેવી મંદિરમાં શ્રદ્ધાનો ધસારો જોવા મળી રહ્યો છે. રાજધાની રાંચીથી લગભગ 80 કિલોમીટરના અંતરે આવેલા રામગઢ જિલ્લાના રાજરપ્પામાં આ મંદિરનો ઈતિહાસ છ હજાર વર્ષ જૂનો છે. અહીં માતા માથા વગર બિરાજમાન છે અને તે મા કામાખ્યા મંદિર પછી વિશ્વનું બીજું સૌથી મોટું શક્તિપીઠ છે. તો ચાલો જાણીએ આ મંદિરના ઇતિહાસ વિશે.

મા છિન્નમસ્તિકાનું મંદિર રાજરપ્પાની ભૈરવી-ભેડા અને દામોદર નદીના સંગમ પર આવેલું છે. જો કે આખું વર્ષ અહીં ભક્તો આવે છે, પરંતુ નવરાત્રિ દરમિયાન અહીં મોટી સંખ્યામાં ભક્તો પહોંચે છે. માતા મંદિરમાં માથા વગર બિરાજમાન છે.

મંદિરમાં માતાની મૂર્તિમાં, તેનું કપાયેલું માથું તેમના હાથમાં છે અને તેની ગરદનમાંથી લોહીનો પ્રવાહ વહે છે. જે બંને બાજુ ઉભેલી સહાયિકાના મોમાં જાય છે. શિલાખંડમાં દેવીની ત્રણ આંખો છે. ગળામાં સર્પ મલ અને મુંડમલ છે. માતાના વાળ ખુલ્લા છે અને જીભ બહાર નીકળી રહી છે. માતા કામદેવ અને રતિ પર નગ્ન અવસ્થામાં ઊભા છે. તેના જમણા હાથમાં તલવાર છે.

માતા અહીં માથા વગર બિરાજમાન છે તેની પાછળ એક પૌરાણિક કથા છે. જે મુજબ એક વખત મા ભવાની તેની બે બેનપણી સાથે મંદાકિની નદીમાં સ્નાન કરવા ગઈ હતી. સ્નાન કર્યા પછી, તેમને ભૂખ લાગી. ભૂખની તડપ એટલી વધી ગઈ કે આ કારણે તેનો રંગ કાળો થવા લાગ્યો. તેણે ખાવા માટે કંઈક માંગ્યું. તેની બેનપણીઓને દુઃખી થતા જોઈને માતાએ તલવાર વડે તેનું માથું કાપી નાખ્યું. દંતકથા અનુસાર, આ પછી માતાનું કપાયેલું માથું તેના ડાબા હાથમાં છે અને તેમાંથી લોહીની ત્રણ ધારાઓ વહેવા લાગી. માતાએ તેના માથામાંથી નીકળતા તે બે પ્રવાહોને તેમની બેનપણીઓ તરફ વહેવડાવ્યાં. બાકીનું તેણે પોતે પીવાનું શરૂ કર્યું. ત્યારથી તેમના આ સ્વરૂપને છિન્નમસ્તિકા નામથી પૂજવામાં આવે છે.

આ મંદિરનો ઈતિહાસ છ હજાર વર્ષ જૂનો હોવાનું કહેવાય છે. મંદિરનો ઉલ્લેખ પુરાણોમાં પણ જોવા મળે છે. મંદિરનું નિર્માણ તેની પ્રાચીનતાનો પુરાવો છે. એવું કહેવાય છે કે આ મંદિરનું નિર્માણ મહાભારતના સમયમાં થયું હોવું જોઈએ. આ મંદિર સિવાય અન્ય સાત મંદિરો છે જેમાં મહાકાલી મંદિર, સૂર્ય મંદિર, દાસ મહાવિદ્યા મંદિર, બાબાધામ મંદિર, બજરંગબલી મંદિર, શંકર મંદિર અને વિરાટ રૂપ મંદિરનો સમાવેશ થાય છે. દામોદર નદી પશ્ચિમમાંથી વહે છે અને ભૈરવી નદી દક્ષિણમાંથી વહે છે.