અહીંથી શરૂ થાય છે ચારધામ યાત્રા, જાણો 600 વર્ષ જૂના સત્યનારાયણ મંદિરનો ઈતિહાસ

ચારધામ યાત્રાની શરૂઆતથી, હરિદ્વાર-ઋષિકેશ વચ્ચેનું પૌરાણિક સત્યનારાયણ મંદિર પણ આ દિવસોમાં ભક્તોથી ગુંજી રહ્યું છે. લગભગ 600 વર્ષ જૂનું આ રાજ્યનું એકમાત્ર સત્યનારાયણ ભગવાનનું મંદિર ચારધામ યાત્રાનો પ્રથમ તબક્કો માનવામાં આવે છે. ઘણા ચારધામ તીર્થયાત્રીઓ અહીંથી તેમની યાત્રા શરૂ કરે છે. આ મંદિર રાજાજી પાર્ક વિસ્તારમાં આવે છે.

ભગવાન સત્યનારાયણનો મહિમા પુરાણોમાં ઘણી વખત વર્ણવવામાં આવ્યો છે. દેશમાં ભગવાન સત્યનારાયણના મંદિરોની સંખ્યા ઘણી ઓછી છે. તેથી, હરિદ્વાર-ઋષિકેશ હાઇવેની વચ્ચે સ્થિત ભગવાન સત્યનારાયણના મંદિરમાં ભક્તોની અતૂટ શ્રદ્ધા છે. મંદિરના પૂજારીઓનું કહેવું છે કે 600 વર્ષ જૂનું આ મંદિર ચારધામ તીર્થયાત્રીઓની આસ્થાનું કેન્દ્ર પણ છે. આ મંદિરમાં મોટી સંખ્યામાં ભક્તો માથું ટેકવીને તેમની યાત્રા શરૂ કરે છે.

રાજ્યનું એકમાત્ર સત્યનારાયણ મંદિર હોવાને કારણે લોકો દૂર-દૂરથી મંદિરમાં દર્શન કરવા પહોંચે છે. દરરોજ અહીં વાર્તાઓ અને ભંડારોની ઘટનાઓ થતી રહે છે. ભક્તોનું કહેવું છે કે ભગવાન સત્યનારાયણ દરેકની મનોકામના પૂર્ણ કરે છે. ચારધામ જવા નીકળેલા તીર્થયાત્રીઓ, ગંગામાં સ્નાન કર્યા પછી, હરિદ્વારથી નીકળે છે અને ભગવાન સત્યનારાયણના મંદિરમાં માથું નમાવે છે. તો ચાલો યાત્રા શરૂ કરીએ. આ જ કારણ છે કે હરિદ્વારને ચારધામ યાત્રાનું પ્રવેશદ્વાર કહેવામાં આવે છે.

મંદિરનો ઈતિહાસઃ સત્યનારાયણ મંદિરમાં દરરોજ મોટી સંખ્યામાં ભક્તો પૂજા માટે પહોંચે છે. આ સ્થળને બદ્રીનાથ યાત્રાની પ્રથમ ચટ્ટી તરીકે પણ ઓળખવામાં આવે છે. બાબા કાલી કમલી વાલે વર્ષ 1532માં મંદિરની સ્થાપના કરી હતી, જેનો દસ્તાવેજોમાં ઉલ્લેખ છે. બાબા કાલી કમલી વાલે સમગ્ર દેશમાં પ્રવાસીઓ માટે ધર્મશાળાઓ અને પાઠની વ્યવસ્થા કરી છે, જે હાલમાં કાર્યરત છે.

પૂલની મધ્યમાં ગરુડજીની પ્રતિમાઃ શ્રી સત્યનારાયણ મંદિર પરિસરમાં બનેલી ધર્મશાળા અને પાણીની ટાંકી ચારધામ યાત્રાએ જતા દેશ-વિદેશના શ્રદ્ધાળુઓને રાહત અને તાજગી આપતી હતી. એવું કહેવાય છે કે આ પ્રથમ ચટ્ટી એટલે કે ચારધામ યાત્રાનો વિરામ હતો. પાણીની ટાંકી માટે સાળંગ નદીમાંથી વહેણ આવતું હતું. આ પૂલની વચ્ચે ગરુડજીની મૂર્તિ સ્થાપિત કરવામાં આવી હતી અને પ્રવાસીઓ અહીં સ્નાન કરતા હતા.

યાત્રાનો થાક તો દૂરઃ ચારધામ યાત્રાએ જતી વખતે અને ત્યાંથી આવતી વખતે આ કુંડમાં સ્નાન કરવાનો નિયમ હતો. એવું માનવામાં આવતું હતું કે અહીં સ્નાન કરવાથી પ્રવાસી પ્રવાસનો થાક અનુભવતો નથી. હવે કુંડની જગ્યાએ ગરુડજીનું મંદિર મજબુત રીતે બનાવવામાં આવ્યું છે. મંદિરના ઉત્તર અને દક્ષિણ ભાગને જોતા સ્પષ્ટ થાય છે કે અહીં પહેલા એક નહેર હતી.