નવરાત્રિમાં થાય છે માતાજીના 9 રૂપોની પૂજા, જાણો બધા વિશે

આ વખતે ચૈત્ર નવરાત્રી 2 એપ્રિલ 2022થી શરૂ થઈ રહી છે. હિંદુ ધર્મ અનુસાર, વર્ષમાં ચાર નવરાત્રી ઉજવવામાં આવે છે, જોકે શારદીય નવરાત્રી અને ચૈત્ર નવરાત્રીનું વિશેષ મહત્વ છે. નવરાત્રી નવ દિવસનો તહેવાર છે. આ નવ દિવસોમાં નવદુર્ગાની પૂજા કરવામાં આવે છે. દેવી શક્તિના નવ સ્વરૂપો છે. નવરાત્રિ નિમિત્તે દરરોજ આ તમામ નવ સ્વરૂપોની વિશેષ પૂજા કરવામાં આવે છે. માતાના દરેક સ્વરૂપને પ્રસન્ન કરવા લોકો વ્રત રાખે છે અને મંત્રોચ્ચાર કરે છે. પરંતુ શું તમે જાણો છો કે માતાના તે નવ સ્વરૂપો કયા છે. આ નવદુર્ગાના નામ શું છે અને તેમની સાથે જોડાયેલા રહસ્યો શું છે? નવરાત્રિમાં કયા દિવસે માતાના કયા સ્વરૂપની પૂજા કરવામાં આવે છે? આ વર્ષે નવરાત્રિનો તહેવાર ઉજવતા પહેલા માતાના તમામ વિવિધ સ્વરૂપો, તેમના નામ સાથે જોડાયેલા રહસ્યો અને નવદુર્ગા સાથે જોડાયેલી માન્યતાઓ અને વાર્તાઓ વિશે જાણી લો.

પ્રથમ સ્વરૂપ – માતા શૈલપુત્રી

નવરાત્રિના પ્રથમ દિવસે માતાના પ્રથમ સ્વરૂપ મા શૈલપુત્રીની પૂજા કરવામાં આવે છે. મા પાર્વતીને શૈલપુત્રી તરીકે પણ ઓળખવામાં આવે છે. માતા પાર્વતીને શૈલપુત્રી કહેવામાં આવે છે કારણ કે તેમનો જન્મ પર્વત રાજા હિમાલયના ઘરે થયો હતો. શૈલનો શાબ્દિક અર્થ થાય છે પર્વત.

બીજું સ્વરૂપ – બ્રહ્મચારિણી

માતા પાર્વતીએ ભગવાન શિવને પોતાના પતિ તરીકે મેળવવા માટે વર્ષો સુધી કઠોર તપસ્યા કરી હતી. આ કારણે તેણીનું નામ બ્રહ્મચારિણી પડ્યું. બ્રહ્મચારિણીનો અર્થ થાય છે જે સખત તપસ્યા કરે છે.

ત્રીજું સ્વરૂપ – ચંદ્રઘંટા

દેવી પાર્વતીના કપાળ પર અર્ધ ચંદ્ર આકારનું તિલક લગાવવામાં આવે છે, જેના કારણે તેમના એક સ્વરૂપને ચંદ્રઘંટા કહેવામાં આવે છે.

ચોથું સ્વરૂપ – કુષ્માંડા

માતા આદિશક્તિએ ઉદરથી અંત સુધી સૃષ્ટિને પોતાની અંદર સમાવી છે. તેણી પાસે સમગ્ર બ્રહ્માંડની રચના કરવાની શક્તિ છે, તેથી તેણીને માતા કુષ્માંડા તરીકે પણ ઓળખવામાં આવે છે.

પાંચમું સ્વરૂપ – સ્કંદમાતા

માતા પાર્વતીના પુત્ર કાર્તિકેયને સ્કંદ તરીકે પણ ઓળખવામાં આવે છે. આ કારણથી મા પાર્વતીને સ્કંદ માતા પણ કહેવામાં આવે છે.

છઠ્ઠું સ્વરૂપ – કાત્યાયની

મહિષાસુર નામના અત્યાચારી રાક્ષસને મારવા માટે બ્રહ્મા, વિષ્ણુ અને મહેશે ત્રણે મળીને પોતાના તેજથી માતાની રચના કરી. દેવીના દેખાવ પછી, તેમની પ્રથમ પૂજા મહર્ષિ કાત્યાયન દ્વારા કરવામાં આવી હતી. તેથી તેણીનું નામ કાત્યાયની પડ્યું.

સાતમું સ્વરૂપ – કાલરાત્રી

સંકટને દૂર કરવા માટે માતાના કાલરાત્રી સ્વરૂપે જન્મ લીધો હતો. સંકટને કાલ પણ કહે છે, દરેક પ્રકારના સમયનો અંત કરનાર માતાને કાલરાત્રી કહે છે. તેની પૂજા કરવાથી તમામ કષ્ટોનો નાશ થાય છે.

આઠમું સ્વરૂપ – મહાગૌરી

ભગવાન શિવની પત્ની બનવા માટે માતા ગૌરીએ વર્ષો સુધી એટલી તપસ્યા કરી હતી કે તે કાળી પડી ગઈ હતી. પાછળથી, મહાદેવ, તેમની મક્કમતાથી પ્રસન્ન થઈને, તેણીને પત્ની તરીકે સ્વીકારી. તે પછી ભોલેનાથે માતા ગૌરીને ગંગાજીના પવિત્ર જળથી સ્નાન કરાવ્યું. મા ગંગાના પવિત્ર જળથી સ્નાન કર્યા પછી, માતાનું શરીર ખૂબ જ સુંદર અને અદ્ભુત રીતે તેજસ્વી બન્યું, પછી તેણીનું નામ મહાગૌરી પડ્યું.

નવમું સ્વરૂપ – સિદ્ધિદાત્રી

માતાનું નવમું સ્વરૂપ સિદ્ધિદાત્રી છે. તે ભક્તોની મનોકામના પૂર્ણ કરે છે. તેથી જ તેમને સિદ્ધિદાત્રી કહેવામાં આવે છે. એવી માન્યતા છે કે માતાના આ સ્વરૂપની પૂજા કરવાથી તમામ દેવી-દેવતાઓની પૂજા થાય છે.