તમારી રોગપ્રતિકારક શક્તિ જાળવી રાખવા ક્યારેય ન કરવી આ ભૂલો – નહીંતર અવારનવાર બીમાર પડી શકો છો

જો તમે અવારનવાર બીમાર પડી રહ્યા હોવ તો તેની પાછળ જવાબદાર છે તમારી નબળી રોગપ્રતિકારક શક્તિ – આ ભૂલો કરવાનું આજથી જ બંધ કરો

ઠંડી અને તાવની મોસમમાં પૂરજોશમાં કોરોનાવાયરસના કેસોમાં દરરોજ વૃદ્ધિ થાય છે, તંદુરસ્ત રોગપ્રતિકારક શક્તિ રાખવી એ સમયની આવશ્યકતા છે. પરંતુ તારણ એ નીકળે છે કે, કેટલીક દૈનિક ટેવો તમારી પ્રતિરક્ષાને તોડી શકે છે અને તમને જોખમમાં મૂકી શકે છે. અહીં જાણો રોજની સાત સામાન્ય ભૂલો જે તમારી રોગપ્રતિકારક શક્તિને નબળી બનાવી શકે છે.

૧] તમે સ્વ-સંભાળ માટે સમય કાઢતા નથી

તાણની સીધી અસર રોગપ્રતિકારક શક્તિના કામકાજ પર પડે છે. એપ્રિલ ૨૦૧૨ માં હાથ ધરવામાં આવેલા અને નેશનલ એકેડેમી ઓફ સાયન્સની પ્રોસિડિંગ્સમાં પ્રકાશિત થયેલા એક અધ્યયનમાં જાણવા મળ્યું છે કે જે લોકો લાંબી તાણ અનુભવતા હતા તેઓને વાયરસના સંપર્કમાં આવ્યા પછી શરદી થવાની સંભાવના વધારે હતી.

આવું થાય છે કારણ કે જ્યારે તમે તાણમાં હોવ છો, ત્યારે તમારું શરીર કોર્ટીસોલ અને એડ્રેનાલિન, હોર્મોન્સને મુક્ત કરે છે જે તમારા ફેગોસાઇટ્સ અને લિમ્ફોસાઇટ્સને ઓછું કરે છે. આને લીધે શ્વેત રક્તકણોની ઓછી માત્રા તમારા શરીર માટે વાયરસ અને બેક્ટેરિયાથી લડવાનું મુશ્કેલ બનાવે છે.

ક્લિનિકલ સાયકોલોજિકલ સાયન્સમાં પ્રકાશિત થયેલા એક અધ્યયનમાં સકારાત્મક માનસિકતા અને આત્મ-કરુણાને મજબૂત રોગપ્રતિકારક શક્તિ સાથે જોડવામાં આવી છે.

આત્મ-પ્રેમને વધારવાની ત્રણ સરળ રીતો – ધ્યાન કેળવવુ, કૃતજ્ઞતા વ્યક્ત કરવી અને તમને આનંદ મળે તે પ્રવૃત્તિ માટે દરરોજ સમય નક્કી કરો.

૨] તમને તૈયાર ખાદ્ય પદાર્થ ગમે છે

શુદ્ધ કાર્બોહાઇડ્રેટ્સથી ભરપૂર આહાર, ઉમેરવામાં આવતી ખાંડ અને મીઠું તમારી રોગપ્રતિકારક શક્તિને તેનું કાર્ય કરવા માટે મુશ્કેલ બનાવશે. તૈયાર ખોરાક તમારા આંતરડામાં રહેલા સારા બેક્ટેરિયા પર હુમલો કરે છે, જેનાથી તમારા આંતરડા ખરાબ બેક્ટેરિયા માટે સંવેદનશીલ બને છે.

જો કે એક ચમચી સ્ટીવિયા અથવા પ્રાસંગિક સોડાના વપરાશથી કોઈને પણ તાવ આવવાનું જોખમ વધશે નહીં, પરંતુ જો તમને તે નિયમિતપણે આવે છે, તો તે તમારી રોગપ્રતિકારક શક્તિ પર અસર કરી શકે છે.

૨૦૨૦ના માર્ચમાં હાથ ધરાયેલા અને સાયન્સ ટ્રાન્સલેશનલ મેડિસિનમાં પ્રકાશિત થયેલા એક અભ્યાસ મુજબ, વધુ મીઠું ધરાવતો ખોરાક ખાવાથી ન્યુટ્રોફિલ્સ, એ શરીરમાંના બેક્ટેરિયાને મારી નાખવાની ક્ષમતાને બગાડે છે.

વિટામિન ડી અને દ્રાવ્ય ફાઇબર ચેપ સામે લડતા ટી-કોષોને સક્રિય કરે છે. તમારા ભોજનમાં ડુંગળી, લસણ અને આદુ ઉમેરવાથી પણ મદદ મળી શકે છે.

૩] તમે પૂરતી ઊંઘ કરતા નથી

જો તમે જરૂરિયાત મુજબ છ થી આઠ કલાકની ઊંઘ માટે સૂતા નથી, તો તે તમારી રોગપ્રતિકારક શક્તિ પર અસર લઈ શકે છે. જ્યારે તમે સૂઈ જાઓ છો, ત્યારે તમારું શરીર સાયટોકિન્સ મુક્ત કરે છે, એક પ્રોટીન જે તમારા શરીરને ચેપ અને બળતરા સામે રક્ષણ આપે છે. જો તમે સૂતા નથી, તો તમારું શરીર પૂરતા પ્રમાણમાં સાયટોકિન્સ પેદા કરી શકશે નહીં, જે બેક્ટેરિયા અને વાયરસ સામે લડવામાં તમારી રોગપ્રતિકારક શક્તિને મુશ્કેલ બનાવે છે.

જો તમારા સૂઈ જવાના સમયે ઊંઘ ન આવે, તો પથારીમાં ઓછામાં ઓછા આઠ થી દસ કલાકની ખેંચનો લક્ષ્ય રાખો. સૂતા પહેલાં ઇલેક્ટ્રોનિક્સનો ઉપયોગ કરશો નહીં કારણ કે તે તમારા શરીરના સર્કેડિયન લયને વિક્ષેપિત કરી શકે છે, જે નિંદ્રામાં ઉત્તેજીત હોર્મોન મેલાટોનિનને દબાવશે અને તમને ઊંઘમાં મુશ્કેલી આવશે

૪] તમે ખૂબ પીતા હોવ

નિયમિત પીવાથી તમારી રોગપ્રતિકારક શક્તિમાં વિનાશ સર્જાય છે. પીવાથી તમારા આંતરડાના સુક્ષ્મજીવાણુ, તેમજ આંતરડામાં રહેતા સુક્ષ્મસજીવોની ઇકોસિસ્ટમ વિક્ષેપિત થાય છે જે તમારી રોગપ્રતિકારક શક્તિના કાર્યમાં મુખ્ય ભૂમિકા ભજવે છે.

દારૂ તમારા આંતરડામાં રહેલા સ્વસ્થ અને આરોગ્યપ્રદ બેક્ટેરિયા વચ્ચેના સંતુલનને ખલેલ પહોંચાડે છે. તે તંદુરસ્ત બેક્ટેરિયાને દૂર કરે છે, જેનાથી વધુ ખરાબ બેક્ટેરિયા તમારા લોહીના પ્રવાહમાં જાય છે જે તમારા યકૃતમાં બળતરા ઉત્પન્ન કરી શકે છે.

લીવરમાં થતી બળતરા તમારા શરીરને પર્યાવરણીય ઝેરના શુદ્ધિકરણમાં મુશ્કેલી પેદા કરી શકે છે, જેમાં એન્ટિજેન્સનો સમાવેશ છે જે તમને બીમાર બનાવી શકે છે.

તેમ છતાં, કોઈપણ માત્રામાં દારૂ એ તમારી રોગપ્રતિકારક શક્તિને નુકસાન પહોંચાડે છે. નિષ્ણાંતો કહે છે કે જો તમે મર્યાદામાં પીતા હોવ તો તે એક સલામતીભર્યુ હોવું જોઈએ. આનો અર્થ છે, યુ.એસ. આરોગ્ય અને માનવ સેવા વિભાગ અનુસાર મહિલાઓ માટે દરરોજ એક પીણું અને પુરુષો માટે દિવસમાં બે પીણું માત્રા લઇ શકાય. પરંતુ અમે કોઈ પણ રીતે દારૂ પીવાને પ્રોત્સાહન આપતા નથી.

૫] તમે ધૂમ્રપાન કરો છો

કોઈપણ સ્વરૂપમાં તમાકુનું સેવન તમારા શ્વસનમાર્ગના મ્યુકોસલ સ્તરને અસર કરે છે. ધૂમ્રપાન કરવાથી તમારા શરીરમાં અતિશય મ્યુકોસ ઉત્પન્ન થાય છે, જે તમારા શ્વસનમાર્ગને સાંકડો કરે છે અને તમારા ફેફસાંના ઝેરને બહાર કાઢવાનું મુશ્કેલ બનાવે છે.

જ્યારે તમારું શરીર તમાકુ દ્વારા પ્રકાશિત રસાયણોને દૂર કરવા માટે ડબલ-ટાઇમ કામ કરે છે, ત્યારે તેની ચેપ સામે લડવાની ક્ષમતા સાથે ચેડા થાય છે. ફક્ત આ જ નહીં, ધૂમ્રપાન કરવાથી તમારા લોહીમાં રહેલા એન્ટીઓકિસડન્ટો પણ ઓછા થાય છે. આનો એકમાત્ર ઉપાય છે – ધૂમ્રપાન ન કરવાનું કહેવું.

૬] તમે નિયમિત વ્યાયામ કરતા નથી

દૈનિક કસરત છોડી દીધી છે? જો તમને શરદી અને છીંક આવે તો આશ્ચર્ય ન કરો. ફ્રન્ટીઅર્સ ઓફ ઇમ્યુનોલોજીમાં પ્રકાશિત સમીક્ષા મુજબ, નિયમિત ધોરણે વ્યાયામ કરવાથી પ્રતિકારકતા વધે છે.

વ્યાયામથી એન્ટિબોડીઝ અને શ્વેત રક્તકણો બંને વધે છે, જે તમારા શરીરના ચેપને લક્ષ્ય બનાવવા અને અસરકારક રીતે લડવાની મંજૂરી આપે છે.

જિમમાં જવું અથવા ફક્ત ચાલવું એ હાનિકારક તાણના હોર્મોન્સને દૂર કરવામાં મદદ કરી શકે છે. કસરત કરવાથી તમારા શરીરમાં કોર્ટિસોલ અને એડ્રેનાલિનનું પ્રકાશન ધીમું થાય છે, જે તમને બેક્ટેરિયલ અને વાયરલ બીમારીથી રક્ષણ આપે છે.

રોગ નિયંત્રણ અને નિવારણ કેન્દ્ર અનુસાર, વ્યક્તિએ ઓછામાં ઓછી ૧૫૦ મિનિટની મધ્યમ એરોબિક કસરત અથવા અઠવાડિયામાં ૭૫ મિનિટની તીવ્ર કસરત માટે લક્ષ્ય રાખવું જોઈએ.