જો તમે યોગ્ય રીતે હાથ ધોવાની આદત અપનાવો છો, તો આ 5 રોગો તમારાથી દૂર રહેશે

ભારતની પ્રાચીન સંસ્કૃતિમાં પણ સ્વચ્છતાનું ખાસ ધ્યાન રાખવાનો રિવાજ હતો. તમે પણ નાનપણથી જ સ્વચ્છ કેવી રીતે રહેવું તે અંગેની સૂચનાઓ સાંભળતા જ હશો. તમે જમતા પહેલા હાથ ધોવા વિશે સાંભળ્યું જ હશે. બાળપણથી જ ઘરોમાં હાથની સ્વચ્છતા પર ભાર મૂકવામાં આવે છે. હાથની સ્વચ્છતાની યોગ્ય કાળજી રાખીને, તમે ઘણા ગંભીર રોગોનો શિકાર થવાથી બચી શકો છો. જો હાથ યોગ્ય રીતે સાફ કરવામાં ન આવે, તો હાથમાં હાજર હજારો બેક્ટેરિયા પેટ સુધી પહોંચી શકે છે અને તમને બીમાર કરી શકે છે. છેલ્લા વર્ષોથી, જ્યારે કોરોનાવાયરસ ચેપ ઝડપથી ફેલાયો છે, ત્યારે દેશના મોટાભાગના લોકોએ હાથની સ્વચ્છતાનું ધ્યાન રાખવાનું શરૂ કર્યું છે. ફક્ત કોરોના જ નહીં, તમે તમારા હાથને યોગ્ય રીતે ધોઈને અનેક ગંભીર બીમારીઓને દૂર કરી શકો છો. રોગોથી બચવા અને હાથ ધોવા અંગે જાગૃતિ ફેલાવવા માટે સમગ્ર વિશ્વમાં ગ્લોબલ હેન્ડ વોશિંગ ડે ઉજવવામાં આવે છે. હાથ ધોવા અંગેના ફાયદાઓ, યોગ્ય રીત અને લોકોને જાગૃત કરવા માટે 15 ઓક્ટોબરના રોજ સમગ્ર વિશ્વમાં ગ્લોબલ હેન્ડ વોશિંગ ડે ઉજવવામાં આવે છે. આજે અમે તમને એવી 5 બીમારીઓ વિશે જણાવવા જઈ રહ્યા છીએ જેને ફક્ત યોગ્ય રીતે હાથ ધોવાથી જ દૂર રાખી શકાય છે.

તમે ફક્ત તમારા હાથને યોગ્ય રીતે ધોવાથી જ આ રોગથી બચી શકો છો

દર વર્ષે લાખો બાળકો ન્યુમોનિયા અને ડાયરિયા જેવી બીમારીઓને કારણે 5 વર્ષ પૂરા થતા પહેલા મૃત્યુ પામે છે. 5 વર્ષથી ઓછી ઉંમરના બાળકો વર્ષમાં 2 થી 3 વખત આ રોગોથી પીડાય છે. આ રોગોનું મુખ્ય કારણ અસ્વચ્છતા માનવામાં આવે છે. હાથ દ્વારા જંતુઓનું સંક્રમણ સૌથી વધુ થાય છે. જો તમે આ રોગોથી બચવા માંગો છો, તો હાથની સ્વચ્છતાનું ધ્યાન રાખવું જોઈએ. આલ્કોહોલ અથવા સાબુ આધારિત હેન્ડ-વોશ સૌથી સુરક્ષિત અને સૌથી યોગ્ય માનવામાં આવે છે. તમારા હાથને યોગ્ય રીતે ધોવાથી, તમે ન્યુમોનિયા અને ડાયરિયા જેવા જીવલેણ રોગોથી બચી શકો છો અને લોકોને બચાવી પણ શકો છો. નાઇજીરીયા, ભારત, પાકિસ્તાન, ડેમોક્રેટિક રિપબ્લિક ઓફ કોંગો અને ઇથોપિયા જેવા દેશોમાં દર વર્ષે લાખો બાળકો સ્વચ્છતાના અભાવે મૃત્યુ પામે છે. આવી સ્થિતિમાં, દરેક વ્યક્તિએ હાથને સ્વચ્છ અને સૂક્ષ્મજંતુમુક્ત રાખવા માટે સમય સમય પર યોગ્ય રીતે હાથ ધોવા જોઈએ. જો તમે તમારા હાથને બરાબર ધોઈ લો તો તમે આ રોગોથી બચી શકો છો.

1. કુપોષણ

જો બાળક ગર્ભમાં હોય ત્યારથી જ તેના જન્મ સુધી યોગ્ય પોષણ ન મળે તો તે ચોક્કસપણે તેના સ્વાસ્થ્યને અસર કરે છે. આ સિવાય બાળકોને પણ યોગ્ય પાણી ન પીવાના કારણે મોતનો સામનો કરવો પડે છે. હકીકતમાં, કુપોષણ અને હાથ ધોવા બાબતે, કહેવામાં આવ્યું છે કે ‘સારા પોષણ માટે સાબુથી સતત હાથ ધોવા ખૂબ જરૂરી છે. ખાદ્ય પદાર્થો શરીર સુધી પહોંચે તે જરૂરી છે, તેથી જો તમે તમારા હાથને યોગ્ય રીતે સાફ ન કરો તો તે ગંદકી તમારા ખોરાકને પણ અસર કરે છે અને તે ખોરાકને ચેપ લાગ્યા પછી, તે તમારા દ્વારા ખાવામાં આવશે. તેથી આ ખોરાક તમારા સ્વાસ્થ્ય માટે ફાયદાકારકને બદલે નુકસાનકારક હોઈ શકે છે તમારા હાથમાં સૂક્ષ્મજંતુઓ તમારા ખોરાકનું યોગ્ય શોષણ અટકાવે છે, જેથી તમારા શરીરમાં પૂરતા પ્રમાણમાં પોષક તત્વોનો અભાવ રહે છે. વિશ્વભરમાં 5 વર્ષથી ઓછી ઉંમરના બાળકોના મૃત્યુમાં કુપોષણ 67 ટકા ફાળો આપે છે.

2. હિપેટાઇટિસ એ

હિપેટાઇટિસ, જીવલેણ અને લીવર સાથે સંકળાયેલ ગંભીર રોગ, મોટેભાગે દૂષણને કારણે થાય છે. આ રોગમાં લીવરમાં સૌથી વધુ તકલીફ થાય છે અને તેના કારણે ઘણી વખત દર્દીનું મૃત્યુ પણ થાય છે. મુખ્યત્વે આ રોગ હાથ દ્વારા શરીરમાં પહોંચે છે. તમે સમય સમય પર તમારા હાથને યોગ્ય રીતે ધોવાથી આ સમસ્યાથી બચી શકો છો. હિપેટાઇટિસ એ કમળો, પેટમાં દુખાવો અને અન્ય લીવર સંબંધિત રોગોનું કારણ બની શકે છે. આ રોગ સૌથી વધુ દૂષિત ખોરાક દ્વારા ફેલાય છે અને ખોરાક દૂષિત થવાનું સૌથી મોટું કારણ હાથની યોગ્ય રીતે સફાઈ ન કરવી માનવામાં આવે છે. તમે બાથરૂમનો ઉપયોગ કર્યા પછી સાબુ અને પાણીથી તમારા હાથને સારી રીતે ધોઈને, ડાયપર બદલીને અને ખોરાક તૈયાર કરતા કે જમતા પહેલા સાબુથી તમારા હાથ ધોઈને અથવા તમારા હાથને સેનિટાઈઝ કરીને આ સમસ્યાથી બચી શકો છો.

3. ડાયરિયા

ડાયરિયા બેક્ટેરિયા, વાયરસ અને પરોપજીવીઓના કારણે જઠરાંત્રિય ચેપનો એક પ્રકાર છે. દૂષિત ખોરાક ખાવાથી અથવા પીવાથી અથવા ગંદકીના સંપર્કમાં આવવાથી ડાયરિયા થાય છે. નાના બાળકોને જે સ્તનપાન કરે છે, જો તેમને ડાયરિયા થાય, તો આ માતાના કારણે થઈ શકે છે. મોટાભાગના લોકોમાં ડાયરિયા થવાની સમસ્યા હાથ સાફ ન હોવાને કારણે છે. હાથમાં બેક્ટેરિયા અને જંતુઓની હાજરી આ સમસ્યાનું કારણ બને છે. યોગ્ય રીતે હાથ ન ધોવાને કારણે, તમારા હાથમાં હજારો જંતુઓ હાજર છે જે પાણી પીતી વખતે અથવા ખોરાક દરમિયાન પેટમાં જાય છે અને અનેક રોગોનું કારણ બને છે. તમે હાથની સ્વચ્છતાના નિયમોનું યોગ્ય રીતે પાલન કરીને આ સમસ્યાથી બચી શકો છો.

4. કૃમિની સમસ્યા

ભારતમાં 1 થી 14 વર્ષની વયના લગભગ 241 મિલિયન બાળકો આંતરડાના કૃમિથી પીડાય છે. આ બાળકોને આંતરડામાં પરોપજીવી કૃમિનું જોખમ રહેલું છે. આ જંતુઓ માટી-પ્રસારિત હેલમિન્થ્સ (STHs) તરીકે પણ ઓળખાય છે. આ સમસ્યાથી બચવા માટે, તમે તમારા હાથને યોગ્ય રીતે સાફ રાખવાનું કામ જ કરી શકો છો. હાથની સ્વચ્છતા સાથે, તમે પેટમાં કૃમિની સમસ્યાને ટાળી શકો છો. કોલેરા જેવા ગંભીર રોગો પણ આ કારણોસર ઝડપથી ફેલાય છે. વિશ્વમાં ઘણા રોગચાળાનું કારણ પૂરતી અસ્વચ્છતા કે સ્વચ્છતાના નિયમોનું યોગ્ય પાલન ન કરવું માનવામાં આવે છે.

5. કોલેરા

કોલેરા રોગ એક ગંભીર જીવલેણ રોગ છે જેના કારણે લોકો તરત જ મરી શકે છે. એક સમયે ભારતમાં આ રોગ ખરાબ રીતે સામે આવ્યો હતો. કોલેરાના લગભગ 1 થી 1.4 મિલિયન કેસ દર વર્ષે થાય છે. કોલેરાને કારણે, સમગ્ર વિશ્વમાં 21 હજારથી લઈને 1 લાખથી વધુ લોકો મૃત્યુ પામે છે. આ રોગથી બચવાનો શ્રેષ્ઠ ઉપાય એ છે કે તમે તમારા આસપાસની સ્વચ્છતા અને હાથની સ્વચ્છતાની યોગ્ય કાળજી લો. જેથી તમે પોતાને અને તમારા પરિવારને આ જીવલેણ રોગથી બચાવી શકો.

હાથ ધોવાની સાચી રીત કઈ છે

ફક્ત તમારા હાથમાં સાબુ લગાડીને પાણી નાખવાથી તમારા હાથ સાફ થતા નથી, આ માટે તમારે તમારા હાથ, આંગળીઓ, નખને લગભગ 20-40 સેકન્ડ સુધી યોગ્ય રીતે સાફ કરવા પડશે. હાથના સાબુ લગાડ્યા પછી 30 સેકન્ડ સુધી હાથ યોગ્ય રીતે ધોવા જોઈએ. તે જરૂરી નથી કે તમે માત્ર એન્ટી બેક્ટેરિયલ સાબુનો ઉપયોગ કરો. કોઈપણ સાબુ કીટાણુઓને મારવામાં અસરકારક સાબિત થઈ શકે છે, પણ તમારે એ સાબુ લગાડ્યા પછી તમારા હાથ અને આસપાસની જગ્યાઓ યોગ્ય રીતે સાફ કરવી જોઈએ. જેથી તમે અને તમારા પરિવારના સભ્યો સુરક્ષિત રહો.